सासारामचे देवी ताराचंडीचे मंदिर अद्वितीय आहे, भगवान परशुरामाशी निगडित आहे ही कथा

बिहारमध्ये रोहतास जिल्ह्यातील सासाराम येथील मा ताराचंडीच्या मंदिरात पूजा करणाऱ्या भक्तांची प्रत्येक इच्छा पूर्ण होते. सासारामपासून अवघ्या पाच किलोमीटर अंतरावर, कळमूर टेकडीच्या गुहेत मा ताराचंडीचे मंदिर आहे. या मंदिराच्या आजूबाजूला पर्वत, झरे आणि इतर पाण्याचे स्रोत आहेत. हे मंदिर भारतातील प्रमुख शक्तिपीठांपैकी एक आहे. दुरून भक्त आपल्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी येथे येतात. जरी वर्षभर भक्त येथे येत राहतात, परंतु नवरात्रीमध्ये येथे पूजा करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. असे म्हटले जाते की माता राणी येथे येणाऱ्यांची प्रत्येक इच्छा पूर्ण करते, म्हणून लोक त्याला मनोकामना सिद्धी देवी असेही म्हणतात.

असे मानले जाते की देवी सतीचा उजवा डोळा या ठिकाणी पडला. पौराणिक श्रद्धेनुसार, जेव्हा भगवान शंकर पत्नी सतीचा मृतदेह घेऊन तीन जगात फिरत होते, तेव्हा देवतांच्या विनंतीनुसार भगवान विष्णूंनी सुदर्शन चक्राने सतीचे शरीर विभक्त केले तेव्हा संपूर्ण सृष्टी भयभीत झाली. जिथे जिथे सतीचा शरीराचा भाग पडला तिथे ते शक्तिपीठ मानले गेले. सासारामचे ताराचंडी मंदिरही त्या शक्तिपीठांपैकी एक आहे. मंदिराच्या पुरातन वास्तूंबद्दल कोणतेही लिखित पुरावे उपलब्ध नाहीत, परंतु मंदिराच्या शिलालेखांवरून हे स्पष्ट होते की 11 व्या शतकातही हे देशातील प्रसिद्ध सत्तास्थळांपैकी एक होते.

असे म्हटले जाते की महर्षी विश्वामित्रांनी या पीठाला तारा असे नाव दिले. इथेच परशुरामाने सहस्त्रबाहूंचा पराभव केला आणि देवी ताराची पूजा केली. या शक्तिपीठात देवी ताराचंडी एका मुलीच्या रूपात प्रकट झाली होती आणि इथेच चंडचा वध केल्यानंतर तिला चंडी म्हटले गेले. या धाममध्ये वर्षातून तीन वेळा जत्रा भरते, जिथे हजारो भक्त आईची पूजा करतात आणि नवस मागतात. येथे इच्छा पूर्ण झाल्यावर अखंड दिवा लावला जातो. मंदिराच्या गर्भगृहाजवळ संवत 1229 च्या खारवार राजवंशाचा राजा प्रताप धवल देव यांचा ब्राह्मी लिपीत कोरलेला एक शिलालेखही आहे, जो मंदिराची ख्याती आणि पुरातनता दर्शवितो.

श्रावण महिन्यात येथे महिनाभर भव्य जत्रा भरते. श्रावणी पौर्णिमेच्या दिवशी स्थानिक लोक देवीला शहराची कुलदेवी मानतात आणि चुनरीसह मोठ्या प्रमाणात नैवेद्य दाखवण्यासाठी धाम गाठतात. हत्ती-घोडा आणि बेंडबाज्यांसह मिरवणूकही काढली जाते. शारदीय नवरात्रीमध्ये सुमारे दोन लाख भाविक आईची पूजा करण्यासाठी येतात. नवरात्रीमध्ये देवीच्या आठव्या रूपाची पूजा केली जाते. शारदीय आणि चैत्र नवरात्री मध्ये मा ताराचंडी धाम मध्ये अखंड दिवा लावण्याची परंपरा बनली आहे. पूर्वी दोन -चार अखंड दिवे जळत असत, पण आता काही वर्षांपासून त्याची संख्या हजारांवर पोहोचली आहे. शारदीय नवरात्री आणि चैत्र नवरात्रीमध्ये इतर राज्यांतील लोकही ताराचंडी धाम येथे अखंड दिवा लावण्यासाठी पोहोचतात.