जानुशिरासनाला महामुद्रा असेही म्हटले जाऊ शकते. यात विशेष फरक नाही. जानु म्हणजे 'गुडघा' या आसनात तुमचे डोके तुमच्या गुडघ्याला स्पर्श करते, म्हणून या आसनाचे नाव 'जानुशिरासन' आहे.
खबरदारी: कंबरेपासून वाकताना आणि कपाळ गुडघ्यावर ठेवताना, पाठीचा कणा सरळ ठेवा. हाताने पायाच्या तळव्याला बोटे पकडताना काही अतिरिक्त दबाव येत असेल तर हे आसन फक्त पायाची बोटे धरूनच करा. आपल्या कपाळाला गुडघ्यावर बळजबरीने लावण्याचा प्रयत्न करू नका.
हळुहळू सरावाने मांड्या जमिनीवर नीट टेकवायला लागतील आणि कपाळही गुडघ्यांवर सहज विसावतील. ज्यांना पाय, गुडघे आणि मणक्याच्या कोणत्याही प्रकारची गंभीर तक्रार असेल तर अशा स्थितीत योग प्रशिक्षकाच्या सल्ल्यानुसारच हे आसन करावे.
आसनाचे फायदे : या आसनामुळे वीर्य संबंधित विकार दूर होतात आणि पचनक्रिया चालते. यामुळे लैंगिक आजार दूर होण्यास मदत होते.
जानुशिरासनामुळे पाठ, कंबर आणि पाय यांना ताण येतो. पाठीचा कणा लवचिक होतो. सायटीकाच्या दुखण्यामध्ये हे फायदेशीर आहे. उंची वाढवण्यासाठी त्याचा सराव महत्त्वाचा मानला जातो. हे आसन केल्याने पोटाची चरबी कमी होते त्यामुळे कंबर पातळ राहते. पोट आणि पाठीच्या सर्व स्नायूंना आरोग्य लाभ मिळतात.
त्याच्या सरावाने, पचन प्रक्रिया जलद होते आणि मज्जासंस्था निरोगी आणि संतुलित होते. मूळव्याध, बद्धकोष्ठता, आम्लपित्त आणि शरीरातील इतर गंभीर आजार या सरावाने बरे होतात. मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी हे आसन फायदेशीर आहे. हे प्लीहा, यकृत आणि आतड्यांचे दोष दूर करते आणि पचनशक्ती वाढवते.
कसे करावे : दंडासनामध्ये बसून उजवा पाय वाकवून डाव्या मांडीच्या पायावर (मांडीला लागून) टाच ठेवा आणि टाच कुल्हेजवळ ठेवा.
त्यानंतर दोन्ही हातांनी डाव्या पायाचे बोट किंवा पायाचे बोट धरा आणि श्वास सोडत गुडघ्याने डोक्याला स्पर्श करा. थोडावेळ थांबल्यानंतर, श्वास घेताना वर जा. आता तीच क्रिया डाव्या पायानेही करा.
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
