ईपीएफओ पेन्शन 5000 की 7500? अर्थसंकल्पात पेन्शन वाढवण्याची घोषणा होऊ शकते का?
सोमवार, 27 जानेवारी 2025 (19:39 IST)
EPFO Pension 5000 की 7500: केंद्रातील नरेंद्र मोदी सरकार 2025-26 च्या आगामी अर्थसंकल्पात भविष्य निर्वाह निधी (EPFO) च्या किमान पेन्शनमध्ये वाढ करू शकते का? खरंतर, गेल्या काही दिवसांपासून हा प्रश्न सतत उपस्थित केला जात आहे. अलिकडेच कामगार संघटनांच्या प्रतिनिधींनी केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांना अर्थसंकल्पात किमान पेन्शन 5000 रुपये करण्याची सूचना केली होती. सरकारने निश्चितच या दिशेने विचार करण्याची गरज आहे कारण महागाईच्या या युगात एक व्यक्ती 1000 रुपयांत महिनाभर भाजीपालाही खरेदी करू शकत नाही.
कामगार संघटनांच्या मागण्या काय आहेत: कामगार संघटनांनी 2025-26 आर्थिक वर्षाच्या अर्थसंकल्पात ईपीएफओ अंतर्गत किमान पेन्शन 5 पट वाढवण्याची, आठव्या वेतन आयोगाची तात्काळ स्थापना करण्याची आणि अत्यधिक श्रीमंतांवरअधिक कर लादण्याची मागणी केली आहे. सध्या किमान पेन्शन 1000 रुपये आहे. भारतीय मजदूर संघाने असेही म्हटले आहे की कर्मचारी पेन्शन योजना, 1995 (EPS-95) अंतर्गत देय किमान पेन्शन दरमहा 1,000 रुपयांवरून 5,000 रुपये करण्यात यावी. यामध्ये व्हीडीए (व्हेरिएबल डिअरनेस अलाउन्स) देखील जोडला पाहिजे.
कामगार मंत्र्यांसोबतच्या बैठकीत 7500 ची मागणी: यापूर्वी, EPS-95 राष्ट्रीय चळवळ समितीने दरमहा किमान 7500 रुपये पेन्शन, महागाई भत्ता, पेन्शनधारक आणि त्यांच्या जोडीदारांसाठी मोफत वैद्यकीय सुविधांशी संबंधित मुद्दे, उच्च पदावरील विसंगतींचे निराकरण करण्याची मागणी केली होती. पेन्शन प्रणाली वाढवली. समितीच्या म्हणण्यानुसार, मांडविया यांनी शिष्टमंडळाला आश्वासन दिले की सरकारने या समस्या सोडवण्यासाठी पावले उचलली आहेत.
सध्या किती पेन्शन मिळत आहे: सध्या, ईपीएफ पेन्शनधारकांना किमान 1000 रुपये पेन्शन मिळते, तर त्याची कमाल मर्यादा 7500 रुपये आहे. ईपीएफ पेन्शनची पात्रता फक्त खाजगी क्षेत्रात काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांनाच उपलब्ध आहे, ज्यांचे पीएफ योगदान किमान 10 वर्षांपासून एक किंवा अधिक संस्थांमध्ये जमा आहे. ज्या कर्मचाऱ्यांचा योगदान 10 वर्षांपेक्षा कमी आहे ते पेन्शनसाठी पात्र नाहीत.
नोव्हेंबरमध्ये 14.63 लाख सदस्य जोडले गेले: ईपीएफओने गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये निव्वळ 14.63 लाख सदस्य जोडले आहेत. हे वार्षिक आधारावर 4.88 टक्के जास्त आहे. निश्चित वेतनश्रेणीवर नियुक्त असलेल्यांच्या वेतन डेटावरून ही माहिती मिळाली. कामगार मंत्रालयाने एका निवेदनात म्हटले आहे की, सदस्यांच्या संख्येत झालेली निव्वळ वाढ रोजगाराच्या संधींमध्ये वाढ आणि कर्मचाऱ्यांच्या फायद्यांबद्दल वाढती जागरूकता दर्शवते. ईपीएफओच्या प्रभावी आउटरीच उपक्रमांमुळे याला बळ मिळते. महिन्या-दर-महिना आधारावर, ऑक्टोबर 2024 च्या तुलनेत ग्राहकांची निव्वळ भर 9.07 टक्के होती, असे मंत्रालयाने म्हटले आहे.
तात्पुरत्या वेतन आकडेवारीवरून असे दिसून येते की नोव्हेंबर 2024 मध्ये ईपीएफओने सुमारे 8.74 लाख नवीन सदस्यांची नोंदणी केली, जी गेल्या वर्षीच्या याच महिन्यापेक्षा 18.80 टक्के जास्त आणि ऑक्टोबर 2024 पेक्षा 16.58 टक्के जास्त आहे. मंत्रालयाने म्हटले आहे की डेटाचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे 18-25 वयोगटातील लोकांचे वर्चस्व असणे आहे . या वयोगटात 4.81 लाख नवीन सदस्य जोडले गेले आहेत, जे नोव्हेंबर 2024 मध्ये जोडलेल्या एकूण नवीन सदस्यांच्या 54.97 टक्के आहे.
महिलांची संख्याही वाढली: डेटाच्या स्त्री पुरुष विश्लेषणातून असे दिसून आले आहे की नोव्हेंबर 2024 मध्ये जोडलेल्या नवीन सदस्यांपैकी सुमारे 2.40 लाख महिला आहेत. ऑक्टोबर 2024 च्या तुलनेत 14.94 टक्के वाढ झाली आहे, तर नोव्हेंबर 2023 च्या तुलनेत वार्षिक वाढ 23.62 टक्के आहे. याशिवाय, नोव्हेंबरमध्ये महिला सदस्यांची एकूण संख्या 3.13 लाख इतकी वाढली, जी ऑक्टोबर 2024 च्या तुलनेत 12.16 टक्के आणि गेल्या वर्षीच्या नोव्हेंबरच्या तुलनेत 11.75 टक्के जास्त आहे.
