स्त्रियांसाठी केंद्र सरकारच्या प्रमुख योजना - पात्रता, लाभ व अर्ज प्रक्रिया जाणून घ्या

केंद्र सरकारतर्फे महिलांसाठी अनेक योजना चालवल्या जातात ज्या आर्थिक मदत, आरोग्य, सुरक्षा, कौशल्यविकास आणि स्वावलंबन यावर केंद्रित आहेत. खाली महत्त्वाच्या योजना व प्रत्येकासाठी अर्ज करण्याची पद्धत सविस्तर दिली आहे:

केंद्र सरकारच्या प्रमुख महिला योजना

1. प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजना (PMUY)

उद्दिष्ट: BPL कुटुंबातील महिलांना मोफत LPG गॅस कनेक्शन देणे.

पात्रता: BPL कुटुंबातील महिला

आधार कार्ड, बँक खाते, रेशन कार्ड असणे आवश्यक

अर्ज कसा करावा:

जवळच्या LPG वितरकाकडे जाऊन फॉर्म भरावा

आवश्यक कागदपत्रे (आधार, रेशन कार्ड, बँक खाते) जोडावीत

मंजुरीनंतर गॅस कनेक्शन मिळते

2. प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना (PMMVY)

उद्दिष्ट: पहिल्या प्रसूतीसाठी गर्भवती महिलांना व स्तनदा मातांना आर्थिक सहाय्य (₹5,000 पर्यंत).

पात्रता: पहिल्यांदा गरोदर ठरलेली महिला

आधार, बँक खाते व गर्भधारणेचा पुरावा

अर्ज कसा करावा:

जवळच्या आंगणवाडी केंद्रात किंवा आरोग्य केंद्रात जाऊन फॉर्म भरावा

ऑनलाइन अर्जसुद्धा pmmvy.gov.in वर करता येतो

3. बेटी बचाओ, बेटी पढाओ योजना (BBBP)

उद्दिष्ट: मुलींचे शिक्षण व सुरक्षा प्रोत्साहन.

पात्रता: सर्व नागरिकांसाठी; विशेष लक्ष मुलींवर.

अर्ज कसा करावा:या योजनेअंतर्गत थेट लाभ नसून जनजागृती मोहीम, शिष्यवृत्ती, शाळांमार्फत मदत मिळते

अर्जासाठी जिल्हा महिला व बाल विकास कार्यालयाशी संपर्क साधावा

4. महिला ई-हाट (Mahila E-Haat)

उद्दिष्ट: महिलांना ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मद्वारे स्वतःचे उत्पादने विकण्याची संधी.

पात्रता: महिला उद्योजक, स्वयं-सहायता गट (SHGs), NGOs.

अर्ज कसा करावा: mahilaehaat-rmk.gov.in

या पोर्टलवर नोंदणी करून उत्पादनांची माहिती अपलोड करावी

5. महिला समृद्धी योजना (Mahila Samridhi Yojana)

उद्दिष्ट: लघुउद्योग/स्वरोजगारासाठी कर्ज व अनुदान.

पात्रता: अल्प-आय गटातील महिला.

अर्ज कसा करावा:

राष्ट्रीय अल्पसंख्याक विकास व वित्त महामंडळ (NMDFC) किंवा महा महिला मंडळ यांच्यामार्फत अर्ज

जवळच्या बँकेत किंवा स्वयंसेवी संस्थेमार्फत फॉर्म भरता येतो

6. स्टँड-अप इंडिया योजना (Stand-Up India Scheme)

उद्दिष्ट: महिला उद्योजकांना 10 लाख ते 1 कोटीपर्यंत कर्ज देणे.

पात्रता: SC/ST व महिला उद्योजक.

अर्ज कसा करावा:

standupmitra.in वर ऑनलाइन अर्ज

जवळच्या बँकेशी थेट संपर्क साधून कर्ज प्रक्रिया सुरू करता येते

7. राष्ट्रीय महिला कोष (Rashtriya Mahila Kosh - RMK)

उद्दिष्ट: महिलांना सूक्ष्म वित्तीय सहाय्य देणे.

पात्रता: गरीब व मागासवर्गीय महिला.

अर्ज कसा करावा: स्वयं-सहायता गट (SHGs) किंवा NGO मार्फत अर्ज

महिला व बाल विकास मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर माहिती उपलब्ध आहे

8. सुकन्या समृद्धी योजना (SSY)

उद्दिष्ट: मुलीच्या शिक्षण व लग्नासाठी बचत योजना.

पात्रता: 10 वर्षाखालील मुलगी.

अर्ज कसा करावा:जवळच्या बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते उघडणे

मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र, पालकांचे आधार व ओळखपत्र आवश्यक

अर्ज करताना आवश्यक कागदपत्रे (सर्वसाधारण)

आधार कार्ड

पॅन कार्ड (काही योजनांसाठी)

बँक खाते पासबुक

रेशन कार्ड / उत्पन्न प्रमाणपत्र

महिला/मुलीचे जन्म प्रमाणपत्र (काही योजनांसाठी)

फोटो