प्रसिद्ध जागृत बोहरा गणेश मंदिर उदयपूर

India Tourism : बोहरा गणेश मंदिर हे राजस्थानातील उदयपूर येथे भगवान गणेशाला समर्पित एक प्राचीन हिंदू मंदिर आहे. हे मंदिर सुमारे ३५०-५०० वर्षे जुने असल्याचे मानले जाते आणि ते महाराणा मोखल सिंह किंवा महाराणा राजसिंह यांच्या कारकिर्दीत बांधले गेले होते. मंदिराचे नाव "बोहरा" व्यापारी समुदायावरून प्रेरित आहे, कारण असे मानले जाते की या समुदायाचे लोक व्यवसायात यश मिळावे म्हणून येथे प्रार्थना करण्यासाठी येत असत.

वैशिष्ट्ये-
मंदिरात नृत्य स्वरूपात भगवान गणेशाची उत्तराभिमुख मूर्ती आहे, जी मध्ययुगीन काळात लोकप्रिय होती. मूर्तीच्या हातात मोदक आणि वरद हस्त मुद्रा आहे. एक लहान मूर्ती देखील आहे, जी गणेशाची "पुस्तकधारी" असल्याचे मानले जाते. मंदिर लाल दगडापासून बनलेले आहे आणि त्याचे मुख्य प्रवेशद्वार उत्तरेकडे आहे. या मंदिरात अशी विशेष श्रद्धा आहे की येथे येणाऱ्या भाविकांच्या इच्छा पूर्ण होतात. पूर्वी भाविक त्यांच्या गरजा कागदावर लिहून मंदिरात ठेवत असत आणि त्यांची इच्छा पूर्ण झाल्यानंतर ते व्याजासह रक्कम परत करत असत. ही परंपरा आता प्रतीकात्मक स्वरूपात सुरू आहे.

उत्सव-
गणेश चतुर्थी या उत्सवात मंदिरात एक मोठा मेळा भरतो, ज्यामध्ये देश-विदेशातून लाखो भाविक (२-२.५ लाख) दर्शनासाठी येतात. मंदिराची भव्य सजावट केली जाते आणि छप्पन भोग आयोजित केला जातो.

ऐतिहासिक महत्त्व-
मंदिराचे नाव पूर्वी "बोर गणेश जी" होते, जे नंतर बोहरा गणेश जी म्हणून प्रसिद्ध झाले. हे मंदिर उदयपूरमध्ये लग्न, व्यवसाय सुरू करणे किंवा वाहन खरेदी करणे यासारख्या शुभ कार्यांपूर्वी पहिले निमंत्रण देण्याच्या परंपरेसाठी ओळखले जाते. मंदिराची लोकप्रियता इतकी आहे की आजूबाजूचा परिसर देखील त्याच्या नावाने ओळखला जातो.मंदिरात, भाविक गणेशासमोर असलेल्या मूषक (उंदीर) च्या कानात त्यांच्या इच्छा कुजबुजतात, जो इच्छा पूर्ण करण्याचे प्रतीक मानला जातो. हे मंदिर केवळ धार्मिकच नाही तर सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक दृष्टिकोनातूनही महत्त्वाचे आहे आणि उदयपूरला भेट देणाऱ्या पर्यटकांसाठी एक प्रमुख आकर्षण आहे.

बोहरा गणेश मंदिर उदयपूर जावे कसे?
रेल्वे मार्ग- हे मंदिर उदयपूर शहर रेल्वे स्टेशनपासून सुमारे ४ किमी अंतरावर आहे. रेल्वे स्टेशनवरून कॅब किंवा रिक्षेच्या मदतीने मंदिरापर्यंत सहज पोहचता येते. तसेच उदयपूर विमातळावरून देखील कॅब किंवा रिक्षा करून जात येते. व उदयपूर शहर हे अनेक शहरांना जोडले असल्याने बस सेवा देखील उपलब्ध आहे.