बर्ड फ्लू म्हणजे काय? त्याची लक्षणे, कारणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय जाणून घ्या

ठाण्यात गेल्या दोन-तीन दिवसांत बर्ड फ्लूने थैमान घातले आहे. त्यानंतर वसई विरारमध्येही बर्ड फ्लूची साथ पसरली आहे. अर्नाळा आणि वसईच्या काही भागात गेल्या आठवडाभरात 800 हून अधिक कोंबड्यांचा मृत्यू झाला आहे. त्यामुळे मृत कोंबडीचे नमुने तपासणीसाठी भोपाळच्या केंद्रीय प्रयोगशाळेत पाठवण्यात आले आहेत. या चाचण्यांचा अहवाल पॉझिटिव्ह आला आहे. त्यामुळे जिल्हा पशुसंवर्धन विभागाने शनिवारी दोन ते तीन हजार कोंबड्या मारून जमिनीत गाडल्या आहेत. वसईत बर्ड फ्लूचा प्रादुर्भाव वाढल्याने पोल्ट्री व्यावसायिकांमध्ये चिंतेचे वातावरण आहे. असेही कळते की पोल्ट्रीच्या प्रादुर्भावामुळे प्रभावित देशांमधील उपजीविका, अर्थव्यवस्था आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापारावर गंभीर परिणाम झाला आहे.

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) नुसार, विषाणूचा संसर्ग मानवांमध्ये संक्रमित प्राणी किंवा दूषित वातावरणाशी थेट संपर्क साधून होतो. शिवाय, मानवांमध्ये सतत प्रसारित करण्याची क्षमता विषाणूद्वारे प्राप्त झालेली नाही.

बर्ड फ्लू म्हणजे काय?

बर्ड फ्लू किंवा एव्हीयन इन्फ्लूएंझा ही एव्हियन फ्लू प्रकार A विषाणूच्या संसर्गामुळे उद्भवणारी स्थिती आहे जी सामान्यतः वन्य जलचर पक्ष्यांमध्ये दिसून येते. हे घरगुती कुक्कुटपालन, इतर पक्षी आणि प्राणी देखील संक्रमित करू शकते. जरी एव्हीयन फ्लूचे विषाणू सामान्यत: मानवांना संक्रमित करत नाहीत आणि असा संसर्ग दुर्मिळ आहे, परंतु मानवांमध्ये पसरू नये म्हणून सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.

संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटना (FAO) आणि जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) ने राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अधिकार्‍यांना जारी केलेल्या संयुक्त निवेदनानुसार चिकन आणि इतर पोल्ट्री योग्य प्रकारे शिजवल्यावर खाण्यासाठी सुरक्षित असतात. तथापि, पुढे असे सुचवले जाते की या रोगाने बाधित असलेल्या कळपातील कोणत्याही पक्ष्याने अन्नसाखळीत प्रवेश करू नये.

शाहपूरच्या वेहलोली गावात एका पोल्ट्री फार्ममध्ये H5N1 एव्हियन इन्फ्लुएंझा मुळे सुमारे 100 पक्षी मरण पावले. त्यामुळे संबंधित अधिकाऱ्यांमध्ये चांगलीच खळबळ उडाली आहे. 

* मानवांमध्ये बर्ड फ्लूची लक्षणे

बर्ड फ्लू असलेल्या लोकांमध्ये दिसणार्‍या काही सामान्य लक्षणांमध्ये खोकला, ताप, घसा खवखवणे, स्नायू दुखणे, डोकेदुखी आणि धाप लागणे यांचा समावेश होतो. ते न्यूमोनिया,डोळे लालसर होणे , श्वसन निकामी होणे, मूत्रपिंड कमकुवत होणे आणि हृदयाच्या समस्या यांसारख्या जीवघेण्या गुंतागुंत देखील विकसित करू शकतात.

* बर्ड फ्लू खबरदारी

संक्रमण रोखण्यासाठी अँटीव्हायरल उपचाराव्यतिरिक्त, सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्थापनामध्ये वैयक्तिक संरक्षणात्मक उपायांचा समावेश होतो जसे की हात चांगले कोरडे करून नियमित हात धुणे.

* खोकताना किंवा शिंकताना तोंड आणि नाक झाकणे, टिश्यूचा वापर करणे आणि त्यांची योग्य प्रकारे विल्हेवाट लावणे यासारखी श्वसनाची चांगली स्वच्छता राखली पाहिजे.

* आजारी लोकांशी जवळचा संपर्क टाळा. तसेच, कोणाच्याही डोळ्यांना, नाकाला किंवा तोंडाला स्पर्श करणे टाळा