World Asthma Day 2023: दमा म्हणजे काय, त्याची लक्षणे, कारणे आणि प्रतिबंधात्मक उपाय काय आहे जाणून घ्या
सोमवार, 1 मे 2023 (22:50 IST)
जागतिक अस्थमा दिन 2023 :जागतिक दमा दिवस दरवर्षी मे महिन्याच्या पहिल्या मंगळवारी साजरा केला जातो. यावर्षी लोकांमध्ये या आजाराबाबत जागृती निर्माण करण्यासाठी हा विशेष दिवस 2 मे रोजी साजरा करण्यात येणार आहे. यावर्षी, 2023, ग्लोबल इनिशिएटिव्ह फॉर अस्थमा (GINA) ने दिलेली जागतिक अस्थमा दिनाची थीम " सर्वांसाठी अस्थमा केअर " आहे. अस्थमाविषयी जाणून घेऊया.
दम्याने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीच्या वायुमार्गात सूज येते, ज्यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होतो. श्वास घेताना घरघराचा आवाजही येतो. कधीकधी खोकला आणि कफची समस्या देखील असते. कोणत्याही कारणास्तव श्वसनमार्गामध्ये सूज आली तर त्यामुळे दम्याचा त्रास होऊ शकतो. धूळ, वायू प्रदूषण आणि हवामानातील बदल यामुळे रुग्णांची अस्वस्थता अनेकदा वाढते. काहींना हिवाळ्यात धूळ आणि मातीपासून संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असतो.
अस्थमा असण्याची वेगवेगळी कारणे असू शकतात. दम्याचा रुग्ण जेव्हा डॉक्टरांकडे जातो तेव्हा त्याची फेनोटाइप आणि एन्डोटाइप चाचणी केली जाते. याद्वारे दम्याच्या आजाराचे वर्गीकरण करण्याचा प्रयत्न केला जातो. काही दम्याचे रुग्ण इओसिनोफिलिक असतात तर काही नॉन-एस्नोफिलिक असतात. यामध्ये त्या विशेष प्रकारच्या पेशी दिसतात, ज्या श्वसनमार्गामध्ये जळजळ होण्यास कारणीभूत असतात. रक्ताची तपासणी करून समस्येची कारणे कळतात.
लक्षणे-
दमा ही वायुमार्गाची ऍलर्जी आहे. तथापि, अॅटोपिक अस्थमामध्येही डोळ्यांची ऍलर्जी होऊ शकते. नाक किंवा त्वचेची ऍलर्जी होऊ शकते. दम्यामध्ये श्वसन आणि अतिरिक्त-श्वासोच्छवासाची लक्षणे असू शकतात. श्वसनाच्या लक्षणांमध्ये सहसा श्वास लागणे समाविष्ट असते. विशेष म्हणजे ही समस्या नेहमीच सारखी नसते. कधी रुग्ण पूर्णपणे बरा होईल, तर कधी श्वास खूप फुगायला लागेल. ही वेळ काहींसाठी सकाळ आणि काहींसाठी दुपारची असू शकते. काहींना आठवड्यातून तर काहींना महिन्याभरात ही समस्या येऊ शकते. श्वसनाच्या आजारांच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये असे दिसून आले आहे की जळजळ झाल्यामुळे, श्वासोच्छवासाचा त्रास, खोकला आणि कफ .दम लागणे,खोकला, छातीत कोठर जाणवणे, घरघर होणे यासारख्या समस्या दिसू लागतात.
पूर्वीचे लोक साधारणपणे असे मानायचे की दमा फक्त लहान मुलांना होतो. जेव्हा त्यांच्यावर योग्य उपचार केले जात नाहीत, तेव्हा ते बराच काळ टिकून राहतात. परंतु हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की दम्याचा प्रारंभ 50 किंवा 60 वर्षांच्या वयात देखील होऊ शकतो. हा फक्त लहान मुलांचा आजार आहे असे नाही.
दिनचर्या सामान्य करू शकता
दम्याचा योग्य उपचार केल्यास, रुग्ण सामान्य जीवन जगू शकतो. जर तुम्ही इनहेलर वापरत राहिल्यास, विंडपाइपची जळजळ संपू शकते. असे असतानाही अचानक त्रास वाढला तर रिलीव्हर इनहेलरही येतात. त्यामुळे काही तास आराम मिळतो. इनहेलरचे कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत. ते थेट फुफ्फुसात जाते.
उपाय-
आपल्या सभोवतालची हवा स्वच्छ असणे आवश्यक आहे.
धूळ आणि प्रदूषण टाळा.
तुम्ही इनहेलर वापरत असल्यास, ते वापरणे सुरू ठेवा.
जर रुग्णाला कारण आधीच माहित असेल तर त्याने अतिरिक्त खबरदारी घ्यावी.
दोन गोष्टी नेहमी लक्षात ठेवा
प्रथम, श्वासोच्छवासाची समस्या वाढवू नका आणि दुसरे म्हणजे, श्वसनमार्गाच्या जळजळ होण्याच्या घटकांपासून दूर रहा.हवा स्वच्छ ठेवणारे एअर प्युरिफायर वापरा.
प्रवास करताना मास्क वापरा.
स्वच्छता करताना मास्क वापरा.
खोली नेहमी स्वच्छ ठेवा.
एका दिवसाआड बेडशीट्स गरम पाण्याने धुऊन वापरा.
स्ट्रांग सुंगध असलेले परफ्यूम वापरणे टाळा.
प्राण्यांपासून दूर राहा. त्यांच्या केसांमुळे किंवा धुलीकणांमुळे अॅलजी होऊ शकते.
