गिधाड हा पक्षी किती शक्तिशाली आहे? जो माउंट एव्हरेस्टपेक्षा उंच उडतो; जाणून घ्या
मंगळवार, 3 जून 2025 (15:15 IST)
गिधाडाची उडण्याची क्षमता सर्वांमध्ये उत्सुकतेचा विषय आहे. गिधाड एक अतिशय शक्तिशाली पक्षी आहे. तसेच गिधाड हा त्याच्या अद्भुत उड्डाण आणि ताकदीसाठी प्रसिद्ध आहे. या पक्ष्यामध्ये माउंट एव्हरेस्ट पेक्षाही उंच उडण्याची क्षमता आहे. यासोबतच, पर्यावरण स्वच्छ ठेवण्यातही त्याची मोठी भूमिका आहे.
गिधाड, विशेषतः अँडियन गिधाडे आणि हिमालयीन गिधाडे, त्यांच्या आश्चर्यकारक उड्डाण उंचीसाठी ओळखले जातात. हे पक्षी १०,००० मीटर वर उडू शकतात, जे माउंट एव्हरेस्टपेक्षा खूप उंच आहे. प्रत्यक्षात, गिधाडांना लांब आणि रुंद पंख असतात, जे ३ मीटर पर्यंत पसरू शकतात. हे पंख त्यांना उष्ण वारे, म्हणजेच उष्ण हवेचा वापर करण्यास मदत करतात. सूर्याच्या उष्णतेने निर्माण होणारे हे वारे गिधाडांना पंख न फडफडवता हवेत उडण्यास परवानगी देतात. अशा प्रकारे, ते कमी उर्जेने लांब अंतर आणि उंची व्यापतात. त्यांची श्वसन प्रणाली देखील आश्चर्यकारक आहे. गिधाडांच्या फुफ्फुसांमध्ये आणि रक्तात ऑक्सिजन वाहून नेण्याची शक्ती अशी आहे की ते कमी ऑक्सिजन उंचीवर देखील सहजपणे उडू शकतात. हेच कारण आहे की ते अशा ठिकाणी पोहोचतात जिथे इतर प्राणी जाणे कठीण आहे.
तसेच गिधाडांच्या उड्डाण शक्तीचा आणखी एक पैलू म्हणजे त्यांची सहनशक्ती. ते तासनतास न थांबता उडू शकतात. हिमालयाची उंच शिखरे असोत किंवा मैदानी प्रदेश, गिधाडे सर्वत्र अन्नाच्या शोधात बाहेर पडतात. त्यांच्या या गुणामुळे ते एक उत्तम शिकारी आणि निसर्गाचे स्वच्छ करणारे बनतात. गिधाडांची शक्ती केवळ उड्डाणापुरती मर्यादित नाही, तर त्यांचे शारीरिक गुण आणि पर्यावरणातील त्यांचे योगदान त्यांना खास बनवते. गिधाडांची दृष्टी इतकी तीक्ष्ण असते की ते अनेक किलोमीटर अंतरावरून जमिनीवर पडलेले मृत प्राणी पाहू शकतात. याशिवाय, गिधाडांचे पोट देखील आश्चर्यकारक आहे. ते कुजलेले मांस खाऊ शकतात, कारण त्यांच्या पोटातील आम्ल जीवाणू आणि विषाणूंना मारते. हेच कारण आहे की पर्यावरण स्वच्छ ठेवण्यात गिधाडे इतकी मोठी भूमिका बजावतात.
गिधाडांची संख्या कमी झाली आहे
गिधाडांना निसर्गाचे स्वच्छता करणारे म्हटले जाते. ते मृत प्राणी खाऊन पर्यावरण स्वच्छ ठेवतात आणि रेबीजसारख्या आजारांचा प्रसार रोखतात. १९९० च्या दशकात डायक्लोफेनाक या औषधामुळे भारतात गिधाडांची संख्या खूप कमी झाली. यामुळे पर्यावरणात असंतुलन निर्माण झाले आणि रोग वाढले. अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे.या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.