कोरोनाच्या डेल्टा प्लस व्हेरियंटमधून महाराष्ट्रात तिसर्‍या लाटेची भीती कशाला?

महाराष्ट्रात आता कोरोनाच्या तिसर्‍या लाटेची भीती निर्माण झाली आहे. कोरोनासंदर्भात निष्काळजीपणा घेतल्यास एक-दोन महिन्यांत ही लाट येईल, अशी भीती राज्य टास्क फोर्सने व्यक्त केली आहे. या संभाव्य तिसर्‍या लाटेचं कारण 'डेल्टा प्लस' हा नवा प्रकार असेल. हा नवीन व्हेरिएंट त्याच डेल्टा व्हेरिएंटचा नवा रुप आहे जो देशात दुसर्‍या लाटीत विनाशासाठी कारणीभूत ठरला  होता.

संशोधनात, हे समोर येत आहे की जिथे डेल्टा शरीराच्या रोगप्रतिकारक शक्तीपासून बचाव करत होता त्याच वेळी, त्याच्या नवीन व्हेरिएंटवरील मोनोक्लोनल अॅन्टीबॉडीज औषध देखील निष्प्रभावी ठरू शकते. कोरोना रूग्णावरील एका दिवसात हे अधिक प्रभावी असल्याचे सिद्ध होत आहे.

डेल्टा प्लस व्हेरिएंटच्या प्रकरणांच्या पार्श्वभूमीवर महाराष्ट्रात संभाव्य तिसर्‍या लहरीची तयारी करण्यासाठी आढावा बैठक घेण्यात आली. त्या बैठकीत मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरेही उपस्थित होते. त्यात मुख्यमंत्र्यांना सांगण्यात आले की, वेगाने पसरलेल्या डेल्टा प्लस व्हेरियंटमुळे राज्यात तिसरी लहर येऊ शकते.

कोरोना व्हायरसच्या पहिल्या लाटेत राज्यात सुमारे 19 लाख आणि दुसऱ्या लाटेत सुमारे 40 लाख रुग्णांची नोंद झाली. तसंच तिसऱ्या लाटेत कोरोनाचे 8 लाख सक्रिय रूग्णही दिसू शकतात, ज्यांपैकी त्यात दहा टक्के मुलांचा समावेश असू शकतो, असं आरोग्य अधिकाऱ्यानं म्हटलं आहे. कोविड 19 च्या तिसर्‍या लाटेसाठी तयारीचा आढावा घेण्यासाठी आयोजित बैठकीत आरोग्य विभागानं संभाव्य परिस्थिती मांडली. बैठकीत संभाव्य औषधे, त्यासाठी लागणाऱ्या निधीची तरतूद, आरटीपीसीआर कीट, मास्क, पीपीई किट्स अशा बाबींवर विस्तृत चर्चा झाली.

महाराष्ट्र अधिकार्‍यांच्या चिंतेचे कारण हे आहे की प्राथमिक संशोधनाच्या आधारे डेल्टा प्लस हे डेल्टा प्रकारांपेक्षा अधिक प्राणघातक मानले जाते. डेल्टा आणि डेल्टा प्लस किती घातक असू शकतात हे जाणून घेण्यापूर्वी, हे रूपे काय आहेत ते जाणून घ्या.

मागील वर्षी कोरोनाच्या पहिल्या लाटेच्या मंदीच्या वेळी, कोरोनाची नवीन नवीन स्ट्रेन समोर येत होते. त्यापैकी एक होता बी.1.617. हे प्रथम भारतात सापडले. त्याला ट्रिपल म्यूटेंट वैरिएंट म्हटलं गेलं कारण ते पुन्हा तीन वेगवेगळ्या बी.1.617.1, बी.1.617.2 आणि बी.1.617.3  स्वरूपात पसरले. यापैकी बी.1.617.2 ला डब्ल्यूएचओने डेल्टा नाव दिलं. हा सर्वप्रथम भारतात पसरला होता आणि दुसर्‍या लहरीसाठी या म्यूटेंटला जबाबदार मानले जात आहे. आतापर्यंत अनेक देशांमध्ये या प्रकारची प्रकरणे नोंदली गेली आहेत. आता इंग्लंडमध्ये, संसर्ग झालेल्या एकूण नवीन प्रकरणांपैकी 91 टक्के डेल्टा व्हेरिएंटचे आहेत.

आता या डेल्टा व्हेरिएंट म्हणजेच बी.1.617.2 मध्ये एक म्यूटेंट 417 जुळलं आहे आणि त्याला बी.1.617.2.1 असे वैज्ञानिक नाव देण्यात आले आहे. तज्ञ त्याला डेल्टा + अर्थात डेल्टा प्लस या नावाने ओळखत आहेत. याला डेल्टा-एवाय .1 म्हणजेच के 417 एन सह डेल्टा देखील म्हटले जात आहे. के417एन म्यूटेंट सर्वात आधी इंग्लंडमध्ये सापडलेल्या बीटा वैरिएंट बी .1.351 मध्ये देखील आढळले होते.

इंस्टीट्यूट ऑफ जीनोमिक्स एंड इंटीग्रेटिव बायोलॉजी अर्थात आयजीआयबीमध्ये फिजीशियन आणि कॉम्प्यूटेशनल बायोलॉजिस्ट डॉ. विनोद स्कारिया यांनी डेल्टा प्लस स्ट्रेनबद्दल चेतावणी दिली आहे. ते म्हणतात की के 417 एनच्या संदर्भात विचार करण्याचा एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे त्यावर मोनोक्लोनल अॅन्टीबॉडीज कॉकटेल औषधाची निष्क्रियतेचे पुरावे सापडले आहेत. हे औषध मंत्रालयांतर्गत असलेल्या सेंट्रल ड्रग्स स्टँडर्ड कंट्रोल ऑर्गनायझेशन (सीडीएससीओ) कडून मोनोक्लोनल अँटीबॉडीज कॉकटेल या औषधास मान्यता मिळाली आहे. तथापि, त्यांनी ट्विटमध्ये म्हटले आहे की के 417 एन सह डेल्टा व्हेरिएंटची प्रकरणे भारतात जास्त नाहीत.