Malmas 2023: 19 वर्षांनंतरचा दुर्मिळ योगायोग, 5 महिने चातुर्मास, 08 श्रावण सोमवार तसेच मकर संक्रांतीच्या आधी सकंष्टी चतुर्थी
गुरूवार, 5 जानेवारी 2023 (18:04 IST)
Malmas 2023: नवीन वर्ष 2023 मध्ये अधिक महिना आहे, त्याला मलमास किंवा पुरुषोत्तम महिना असेही म्हणतात. मलमासमुळे, हिंदू कॅलेंडरचे हे वर्ष 13 महिन्यांचे असेल आणि यामध्ये श्रावण 60 दिवसांचे असेल. 19 वर्षांनंतर असा दुर्मिळ योगायोग घडला आहे की, यावेळी दोन महिने श्रावण आणि पाच महिने चातुर्मास असणार आहेत. मलमासमुळे, या वर्षी 2023 मध्ये, उपवास आणि सण उशिराने साजरे केले जातील. असा दुर्मिळ योगायोग 2004 साली घडला होता. मलमासामुळे उपवासाच्या सणाच्या तारखांमध्ये बदल करण्यात आला आहे.
श्रावण महिना 60 दिवसांचा असेल, 08 श्रावण सोमवार
इंग्रजी कॅलेंडरचे 2023 हे वर्ष भारतीय दिनदर्शिकेनुसार विक्रम संवत 2080 असेल. इंग्रजी दिनदर्शिकेच्या आधारे पाहिले तर सावन महिना 60 दिवसांचा असतो. श्रावण महिना 60 दिवसांचा असताना असा योगायोग 19 वर्षांनंतर घडला आहे. यावेळी 08 श्रावण सोमवारचे व्रत पाळले जातील, जे भगवान शिवाची पूजा करण्यासाठी चांगले आहेत.
चातुर्मास 05 महिन्यांचा असेल
मलमासमुळे, या वर्षी 2023 चा चातुर्मास 5 महिन्यांचा असेल कारण मलमास म्हणजेच पुरुषोत्तम महिना श्रावण महिन्यातच जोडला जात आहे. भगवान विष्णू पाच महिने योग निद्रामध्ये राहतील, यामुळे पाच महिने विवाह, मुंडन, गृह प्रवेश इत्यादी कोणतेही शुभ कार्य होणार नाही.
18 जुलै 2023 पासून मलमास होणार आहेत
पंचांगानुसार, श्रावण महिन्याचा कृष्ण पक्ष 04 जुलै ते 17 जुलै पर्यंत आहे. त्यानंतर 18 जुलैपासून मलमास होणार आहेत. 16 ऑगस्ट रोजी मालमासची अमावस्या असेल, ज्या दिवशी अधिक मास समाप्त होईल. त्यानंतर श्रावणाचा शुक्ल पक्ष सुरू होईल, जो 30 ऑगस्टला श्रावण पौर्णिमेला संपेल.
मलमासाची गणना कशी केली जाते?
पंचांगाच्या आधारे पाहिले तर दर तिसऱ्या वर्षी आणखी एक महिना येतो, त्याला मलमास म्हणतात. सौर वर्ष 365 दिवस आणि 6 तासांचे असते, तर चंद्र वर्ष 354 दिवसांचे असते. अशा प्रकारे, सौर वर्ष आणि चंद्र वर्षातील फरक दूर करण्यासाठी, दर तिसऱ्या वर्षी एक चांद्र महिना वाढतो. या विस्तारित महिन्याला मलमास म्हणतात. मलमासात कोणतेही शुभ कार्य केले जात नाही.
मलमासामुळे उपवास आणि सण मागे राहिले
पाहिल्यास, साधारणपणे मकर संक्रांतीचा सण पहिले आणि सकष्टी चतुर्थी नंतर, परंतु या वर्षी 2023 मध्ये, संकष्टी चतुर्थी प्रथम 10 जानेवारीला आणि मकर संक्रांती नंतर 15 जानेवारीला आहे.
तसेच रक्षाबंधन हा सण ऑगस्टच्या सुरुवातीला येतो, मात्र मलमासामुळे यंदा रक्षाबंधन ऑगस्टच्या शेवटच्या आठवड्यात आहे. यावर्षी रक्षाबंधन 30 ऑगस्टला आहे, तर 2022 मध्ये रक्षाबंधन 11 ऑगस्टला होते.
हिंदू वर्ष 13 महिन्यांचे असेल
या वर्षी हिंदू वर्ष 12 महिन्यांचे नसून 13 महिन्यांचे असेल कारण 12 महिन्यांत एक महिना मलमासाचा समावेश केला जाईल. अशा प्रकारे या वर्षी एकूण 13 महिने असतील.
Edited by : Smita Joshi
