पेशवे राज, ब्राह्मण जात... फडणवीसांवर किती भारी, पण पवारांना आता त्रास होणार

भारतीय जनता पक्षाने (भाजप) माजी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांना एकनाथ शिंदे यांचे उपमुख्यमंत्री करून महाराष्ट्राच्या राजकारणात मोठी खेळी खेळली आहे.यामुळे राजकीय पंडितांनाही धक्का बसला.ते बाहेर काढण्याचा प्रयत्न करत आहे.पुढच्या लोकसभा निवडणुकीत मराठ्यांच्या हाती मुख्यमंत्रीपदाची खुर्ची देऊन भाजपने 48 जागांवर आपली पकड मजबूत करण्याचा प्रयत्न केल्याचे सूत्रांचे म्हणणे आहे. 

 बिहारनंतर महाराष्ट्र हे दुसरे राज्य आहे जिथे जास्त आमदार असूनही भाजपने मित्रपक्षाला मुख्यमंत्रीपद दिले आहे.पण, दोन्ही राज्यांमध्ये परिस्थिती सारखी नाही.बिहारमध्ये भाजपने 2020 ची निवडणूक नितीश कुमार यांना मुख्यमंत्रिपदाचे उमेदवार म्हणून लढवली.मात्र, निकाल जेडीयूपेक्षा भाजपच्या बाजूने लागला.असे असतानाही नितीशकुमार यांना राज्याचे प्रमुख करण्यात आले.

महाराष्ट्रात परिस्थिती वेगळी आहे.भाजपमध्ये देवेंद्र फडणवीस यांचा लोकप्रिय चेहरा आहे.त्यांनी मुख्यमंत्री म्हणून चांगली कामगिरी केली होती.त्याचा फायदा 2019 च्या निवडणुकीत भाजप-शिवसेना युतीलाही झाला.एनडीएला सत्ता मिळाली.मात्र, मुख्यमंत्री होण्याच्या हव्यासापोटी उद्धव ठाकरेंना युती तोडण्यास भाग पाडले.फडणवीस यांनी अलीकडेच त्यांच्या पक्षाला राज्यसभा आणि विधानपरिषद निवडणुकांमध्ये पाठीमागून विजय मिळवून दिला. 

शिंदे पुढील मुख्यमंत्री होणार असल्याचा गौप्यस्फोट भाजपच्या बैठकीतफडणवीस यांनी केला आहे.ते स्वतः या सरकारचा भाग असणार नाहीत.कोअर कमिटीच्या बैठकीत भाजपचे प्रदेशाध्यक्ष चंद्रकांत पाटील, सुधीर मुनगंटीवार, आशिष शेलार, गिरीश महाजन हेही उपस्थित होते.राज्यपाल बीएस कोश्यारी यांच्यासोबत झालेल्या बैठकीनंतर फडणवीस यांच्या मीडिया ब्रीफिंगच्या काही तास आधी ही बैठक झाली.

शिंदे यांच्या मदतीने भाजप अनेक बाण सोडणार

असून, राज्यात आणखी महत्त्वाचे राजकीय उद्दिष्ट साध्य करण्याचा भाजपचा डाव असल्याचे सूत्रांनी सांगितले.वृत्तानुसार, भाजप नेत्यांनी एकनाथ शिंदे यांना एमव्हीए सरकार पाडण्यास सांगितले तेव्हापासून त्यांनी त्यांना मुख्यमंत्री करण्याची अट घातली.भगव्या छावणीला हे मान्य करणे सोपे नव्हते.40 आमदारांसह शिंदे यांना मुख्यमंत्री केले तर फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखालील भाजप नेते नाराज होतील, अशी भीती पक्षाला वाटत होती.मात्र, अखेर शिंदे यांची मुख्यमंत्रीपदी नियुक्ती करण्याचा प्रस्ताव मान्य करण्यात आला.भाजपच्या एका नेत्याने सांगितले की, "फडणवीस यांना या प्रस्तावाची माहिती होती की नाही, याबाबत कोणतीही माहिती नाही. त्यांना काही दिवसांपूर्वीच कळवण्यात आल्याचे दिसते, त्यामुळे त्यांनी गुरुवारी ही घोषणा केली."

खुद्द फडणवीस उपमुख्यमंत्रीपदाला विरोध करायचे

विशेष म्हणजे फडणवीस 2014 ते 2019 या काळात मुख्यमंत्री असताना त्यांनी उपमुख्यमंत्री पदाच्या निर्मितीला आणखी एक सत्ताकेंद्र निर्माण होत असल्याचे सांगत विरोध केला होता, जो प्रशासनासाठी आरोग्यदायी नाही. 

सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, फडणवीस यांना मराठा शिंदे ठरवून भाजपने शिवसेना आणि राष्ट्रवादीचे सर्वेसर्वा शरद पवार या दोघांनाही आकर्षित करण्याचा प्रयत्न केला आहे.शिवसेना सुप्रिमोचे निकटवर्तीय संजय राऊत यांच्या वक्तव्याने बंडखोरांच्या वृत्तीलाच खतपाणी घातले.

फडणवीस यांची जात कदाचित मारक ठरली असावी 

शदर पवार, काँग्रेस आणि शिवसेनेच्या समोर भाजप सर्वात मोठी राजकीय शक्ती म्हणून उदयास आली आहे, पण पश्चिम महाराष्ट्रातील मराठ्यांमध्ये शरद पवारांचा प्रभाव हे आव्हान म्हणून पाहते.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या लोकप्रियतेचा वापर करून, भाजपने सामर्थ्यवान सामाजिक समुदायामध्ये प्रवेश केला आहे, परंतु 2024 च्या निवडणुकीपूर्वी ते आणखी मजबूत करण्यास उत्सुक आहे.यामध्ये फडणवीसांची ब्राह्मण पार्श्वभूमी अडथळा ठरू शकते कारण पवार कॅम्प पेशवे राजाच्या स्मृती जागृत करण्यासाठी मराठे आणि इतरांना एकत्र आणण्यासाठी ओळखले जाते. 

पश्चिम महाराष्ट्रातील साताऱ्याचे असलेले शिंदे यांच्या मदतीने भाजपला ही लढाई जिंकता येईल.शिंदे यांच्या उदयामुळे भाजपला शिवसेनेच्या हिंदुत्वाच्या पट्ट्यातही प्रवेश मिळेल.उद्धव यांना सहानुभूती परत मिळण्याच्या शक्यतेने भाजप नेतृत्वही सावध आहे.शिंदे यांना मुख्यमंत्री केल्याने ठाकरेंचे आरोप खोडून काढण्यास मदत होईल.भाजपच्या या प्रयोगाचा परिणाम बीएमसी निवडणुकीत दिसून येईल.