World Population: भारत चीनला मागे टाकेल, 2023 मध्ये सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनेल
शनिवार, 12 नोव्हेंबर 2022 (09:36 IST)
2020 पासून जागतिक लोकसंख्येच्या वाढीचा दर एक टक्क्याने घसरला असला तरी, संयुक्त राष्ट्रांच्या एका अहवालानुसार, 2080 मध्ये जगाची लोकसंख्या शिखरावर पोहोचेल आणि 20 वर्षांनंतर, म्हणजेच 2100 मध्ये, त्याचा कालावधी सुरू होईल. घट दरम्यान, 2023 मध्ये भारताची लोकसंख्या चीनपेक्षा जास्त होईल आणि भारत जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश बनेल.
युनायटेड नेशन्स पॉप्युलेशन फंडने शुक्रवारी जारी केलेल्या अहवालानुसार, 15 नोव्हेंबर रोजी जगातील आठ अब्जव्या मुलाचा जन्म होईल, ज्यामुळे जगाची लोकसंख्या आठ अब्ज होईल. लोकसंख्या वाढीच्या वेगाला ब्रेक लागला असला तरी तो अजूनही वाढत आहे. वास्तविक, जगाची लोकसंख्या 7 ते 8 अब्ज होण्यासाठी 12 वर्षे लागली आहेत, परंतु 9 अब्जांपर्यंत पोहोचण्यासाठी 15 वर्षे लागतील. 2037 पर्यंत जगाची लोकसंख्या 9 अब्ज होईल.
अहवालात म्हटले आहे की, जगात 1950 नंतर प्रथमच लोकसंख्येच्या वाढीचा दर एक टक्क्याने कमी झाला आहे आणि भारत आणि चीनसह उच्च आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या 61 मोठ्या देशांमध्ये लोकसंख्येच्या वेगाला ब्रेक लागला आहे. तथापि, या देशांची लोकसंख्याशास्त्रीय रचना अशी बनली आहे की त्यात प्रजननक्षम वयोगटाची लोकसंख्या मोठी आहे.
अशा परिस्थितीत, आगामी काळात उच्च आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांतील लोकसंख्येच्या दोन तृतीयांश लोकसंख्या अधिक तरुणांमुळेच वाढेल. अशा स्थितीत सरकारांना तिथे फार काही करण्यात अर्थ उरणार नाही. दुसरीकडे, 2050 पर्यंत 46 कमी उत्पन्न असलेल्या देशांची लोकसंख्या वेगाने दुप्पट होईल.
सध्या जगात प्रति महिला प्रजनन दर 2.3 आहे. 1950 मध्ये हा दर पाच होता, परंतु लोकसंख्या स्थिर करण्यासाठी हा दर 2.1 पर्यंत खाली आला पाहिजे. हे लक्ष्य 2050 पर्यंतच गाठले जाईल. त्याचप्रमाणे 2050 मध्ये मुलांपेक्षा दुप्पट वृद्ध लोक असतील. मग 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांची संख्या पाच वर्षांखालील मुलांच्या संख्येच्या दुप्पट असेल.
2030 मध्ये जगाची लोकसंख्या 8.5 अब्ज होईल
अहवालात म्हटले आहे की 2022 मध्ये चीनची लोकसंख्या 1.42 अब्ज आणि भारताची 1.41 अब्ज इतकी असेल. 2050 मध्ये भारताची एकूण लोकसंख्या 1.68 अब्ज होईल आणि त्यानंतर चीनची लोकसंख्या 1.33 अब्ज होईल. तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश अजूनही अमेरिका आहे, ज्याची लोकसंख्या 337 दशलक्ष आहे. त्याची लोकसंख्या 2050 मध्ये 375 दशलक्ष असण्याचा अंदाज आहे. जगाची लोकसंख्या 2030 मध्ये 8.5 अब्ज, 2050 मध्ये 9.7 अब्ज आणि 2100 मध्ये 10.4 अब्ज होईल.
Edited by : Smita Joshi
