What is Sangam Nose: श्रद्धेचे केंद्र संगम अपघाताचे केंद्र कसे बनले, जास्तीत जास्त गर्दी का जमत आहे ते जाणून घ्या

Mahakumbh Stampede मौनी अमावस्येच्या दिवशी महाकुंभात चेंगराचेंगरी झाल्याच्या बातमीने सर्वांनाच धक्का बसला. यावेळी सर्वाधिक गर्दी संगम नोजवर दिसून आली, जिथे अपघात झाला. प्रश्न असा पडतो की संगम नोज प्रत्येक वेळी गर्दीचे केंद्र का बनते? ही प्रशासकीय चूक आहे का, की या ठिकाणाचे विशेष धार्मिक महत्त्व भाविकांसाठी ते सर्वात आकर्षक बनवते? अपघातानंतर येथील प्रचंड गर्दी पाहता, उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी म्हणाले आहेत की भाविकांनी संगम नोजवर जाणे टाळावे आणि जिथे असतील तिथे स्नान करावे.

संगम नोजचे महत्त्व काय आहे: श्रद्धेचे प्रतीक, संगम नोज हे गंगा, यमुना आणि अदृश्य सरस्वती यांचे संगम ठिकाण आहे. खरंतर संगम नोज हे नाव या ठिकाणाच्या आकारामुळे पडले आहे. प्रयागराजमधील हे संगम नोज स्नानासाठी सर्वात पवित्र स्थान मानले जाते. येथे स्नान केल्याने सर्व पापे धुऊन जातात आणि मोक्ष मिळतो अशी श्रद्धा आहे. याच कारणामुळे लाखो भाविक प्रथम संगम नोजवर पोहोचण्याचा प्रयत्न करतात, ज्यामुळे हा परिसर सर्वात जास्त गर्दीचा बनतो.

गर्दी वाढण्याची तीन मुख्य कारणे आहेत:

१. धार्मिक महत्त्व: संगमात स्नान करणे हे कुंभमेळ्यातील सर्वात पवित्र कार्य मानले जाते. संगमवर स्नान न केल्यास कुंभ यात्रा अपूर्ण राहते, असा भाविकांचा विश्वास आहे.

२. प्रतिबंधित क्षेत्राच्या मर्यादा: सुरक्षेच्या कारणास्तव प्रशासनाने अनेक घाटांवर निर्बंध लादले आहेत, परंतु श्रद्धेचे केंद्र असल्याने, संगम नोज बहुतेक वेळा खुला राहतो, ज्यामुळे लोक मोठ्या संख्येने येथे येतात.

३. संत आणि आखाड्यांचा मेळावा: मोठे संत आणि आखाडे देखील या ठिकाणी डेरा करतात, ज्यामुळे गर्दी आणखी वाढते. लोक त्यांच्या प्रिय संतांचे आशीर्वाद घेण्यासाठी संगम नोजवर पोहोचण्यासाठी गर्दी करतात.

चेंगराचेंगरीचे कारण: प्रशासनाचे दुर्लक्ष की गर्दीचा उत्साह? यावेळी गर्दीचा ताण अचानक वाढल्याने आणि पोलिसांनी काही रस्ते बंद केल्याने चेंगराचेंगरी झाली. स्थानिक लोक म्हणतात की संगमवर जास्तीत जास्त गर्दी होईल हे प्रशासनाला माहित असते, तरीही आगाऊ व्यवस्था केली जात नाही. एका प्रत्यक्षदर्शीने सांगितले की, "आम्ही रांगेत उभे होतो, पण अचानक पोलिसांनी बॅरिकेड्स लावले आणि लोकांनी मागून ढकलायला सुरुवात केली. काही लोक पडले आणि चेंगराचेंगरी झाली."

गर्दी नियंत्रणासाठी संगम नोजचा वापर पुन्हा करता येईल का? संगम नोजला भेट देण्यासाठी वेळेची व्यवस्था, अधिक बॅरिकेडिंग आणि पर्यायी स्नान घाटांना प्रोत्साहन दिल्यास असे अपघात टाळता येतील असे तज्ज्ञांचे मत आहे.