पोटाच्या प्रत्येक समस्येपासून त्वरित आराम मिळवण्यासाठी हे आयुर्वेदिक उपाय करा
सोमवार, 7 एप्रिल 2025 (22:30 IST)
Ayurvedic tips for good digestion : आपल्या शरीराच्या आणि मनाच्या एकूण आरोग्यासाठी पचनसंस्थेचे चांगले आरोग्य आवश्यक आहे. आयुर्वेदानुसार, आपल्या पचनसंस्थेची स्थिती आपले शरीर पोषक तत्वे कशी शोषून घेईल आणि रोगांशी लढण्याची क्षमता कशी ठरवते. जर पचनसंस्था कमकुवत असेल तर गॅस, बद्धकोष्ठता, आम्लपित्त यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. तुमची पचनशक्ती मजबूत करण्यास मदत करणारे काही प्रभावी आणि सोपे आयुर्वेदिक उपाय येथे आहेत.
आयुर्वेदात नियमिततेला खूप महत्त्व देण्यात आले आहे. जर खाण्याची वेळ निश्चित नसेल तर शरीराची पचनसंस्था असंतुलित होऊ शकते. नेहमी नाश्ता, दुपारचे जेवण आणि रात्रीचे जेवण एकाच वेळी करा. दुपारच्या जेवणाची वेळ सर्वात जड जेवणासाठी आदर्श आहे कारण यावेळी पचनशक्ती सर्वात मजबूत असते. रात्रीचे जेवण हलके असावे आणि झोपण्यापूर्वी 2-3 तास आधी घ्यावे जेणेकरून पोटाला अन्न पचवण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळेल.
2. हळूहळू खा.
खूप लवकर अन्न खाल्ल्याने पचनसंस्थेवर ताण येतो. आयुर्वेदात ध्यान आणि शांतीने अन्न खाण्याचा सल्ला दिला आहे. प्रत्येक घास हळूहळू चावल्याने अन्न सहज पचते. जेवताना टीव्ही पाहणे किंवा मोबाईल वापरणे पचनसंस्थेसाठी हानिकारक असू शकते. यामुळे तुमचे लक्ष अन्नापासून विचलित होते आणि पचन प्रक्रिया योग्यरित्या होत नाही.
आयुर्वेदात, आले, जिरे, बडीशेप आणि हिंग यासारख्या औषधी वनस्पती पचन सुधारण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त मानल्या जातात. जेवणापूर्वी आल्याचा एक छोटा तुकडा लिंबू आणि काळे मीठ घालून खाल्ल्याने पचन सुधारण्यास मदत होते. जेवणानंतर बडीशेप किंवा जिरे चावल्याने पोट हलके वाटते आणि अॅसिडिटीची समस्या दूर होते. गरम पाण्यात थोडीशी हिंग आणि जिरे घालून ते प्यायल्याने गॅस आणि अपचनापासून आराम मिळतो.
4. तळलेले अन्न खाऊ नका
आयुर्वेदात असे म्हटले आहे की रात्रीचे जेवण हलके असावे. तळलेले किंवा जड पदार्थ पचवण्यासाठी शरीराला जास्त मेहनत करावी लागते, ज्यामुळे गॅस आणि अपचन होऊ शकते. रात्री डाळ, खिचडी किंवा सूप सारखे हलके आणि सहज पचणारे अन्न खा. तसेच, झोपण्यापूर्वी हळद मिसळून दूध प्यायल्याने पचनक्रिया सुधारतेच, शिवाय चांगली झोप येण्यासही मदत होते.
आयुर्वेदानुसार, थंड पाणी पिल्याने पचनक्रिया मंदावते. दिवसभर कोमट किंवा सामान्य तापमानाचे पाणी पिल्याने पोट स्वच्छ राहते आणि शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर पडतात. सकाळी रिकाम्या पोटी एक ग्लास कोमट पाण्यात लिंबू आणि मध मिसळून प्यायल्याने पचनसंस्थेला नवीन ऊर्जा मिळते. जेवणानंतर लगेच पाणी पिणे टाळा, कारण ते पाचक एंजाइम कमकुवत करू शकते.
6. व्यायाम करा
आयुर्वेदात योग आणि प्राणायाम यांना विशेष महत्त्व आहे. पवनमुक्तासन, वज्रासन आणि भुजंगासन यांसारखी योगासनं पचनक्रिया सुधारण्यासाठी खूप फायदेशीर मानली जातात. शारीरिक हालचाली पचनसंस्था सक्रिय ठेवण्यास मदत करतात. जेवणानंतर 5-10 मिनिटे वज्रासनात बसल्याने पचनक्रिया सुधारते. सकाळी नियमितपणे प्राणायाम आणि हलका व्यायाम केल्याने पोट स्वच्छ राहतेच, शिवाय शरीराला ऊर्जावान देखील वाटते.
अस्वीकरण: आरोग्य, सौंदर्य काळजी, आयुर्वेद, योग, धर्म, ज्योतिष, वास्तु, इतिहास, पुराण इत्यादी विषयांवर वेबदुनियामध्ये प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ सार्वजनिक हित लक्षात घेऊन तुमच्या माहितीसाठी आहेत. वेबदुनिया याची सत्यता पुष्टी करत नाही. कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी, कृपया तज्ञांचा सल्ला घ्या.