व्यायामामुळे अल्झायमरसारख्या आजारांचा धोका कमी होऊ शकतो
शुक्रवार, 26 नोव्हेंबर 2021 (14:45 IST)
शारीरिक व्यायाम करणे आपल्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. हे वयानुसार मेंदूच्या संरचनेचे आणि कार्याचे संरक्षण करण्यास मदत करतो. यामुळे अल्झायमरसारख्या मेंदूशी संबंधित समस्यांचा धोका कमी होऊ शकतो.
अभ्यासाच्या निष्कर्षांनुसार, शारीरिक हालचालींमुळे मेंदूच्या रोगप्रतिकारक पेशींची क्रिया बदलते आणि मेंदूतील सूज कमी होते. मेंदूमध्ये मायक्रोग्लिया नावाच्या विशिष्ट रोगप्रतिकारक पेशींचा एक वर्ग असतो. हे मेंदूच्या ऊतींचे कोणतेही नुकसान किंवा संसर्गाचे निरीक्षण करतो आणि निरुपयोगी पेशी काढून टाकतो.
मायक्रोग्लिया इतर पेशींना संदेश पाठवणार्‍या तंत्रिका पेशी (न्यूरॉन्स) च्या निर्मितीमध्ये देखील थेट सहभागी आहेत. हे कार्य न्यूरोजेनेसिस नावाच्या प्रक्रियेद्वारे होते. परंतु मायक्रोग्लियाला त्यांचे कार्य करण्यासाठी सुप्तावस्थातून सक्रिय करणे आवश्यक आहे. रोगजनक विषाणू किंवा खराब झालेल्या पेशींचे सिग्नल मायक्रोग्लिया सक्रिय करते. हे त्यांचे आकार बदलते आणि भरपाई करण्यास मदत करते.
मायक्रोग्लिया देखील अयोग्यरित्या सक्रिय केले जाऊ शकते. कारण वय सरल्यामुळे मेंदूमध्ये सूज येऊ शकते आणि न्यूरोजेनेसिसची प्रक्रिया रोखली जाऊ शकते. वयोमानानुसार मेंदूच्या कार्यावर परिणाम होण्यामागे सूज येणे हे देखील एक कारण आहे आणि अल्झायमरसारख्या समस्यांमध्ये हे बदल अधिक घातक ठरू शकतात.
या अभ्यासात 167 पुरुष आणि महिलांनी भाग घेतला. या अभ्यासाचा उद्देश वृद्ध लोकांच्या मेंदूच्या आरोग्यावर परिणाम करणारे घटक दर्शविण्याचा आहे.
संशोधकांनी सहभागींच्या मेंदूतील सिनॅप्टिक प्रथिनांच्या पातळीचेही निरीक्षण केले. ही प्रथिने तंत्रिका पेशींमधील लहान बंध असतात जिथे माहिती प्रसारित केली जाते.
अभ्यासातील काही सहभागींचे मृत्यूनंतरच्या शवविच्छेदनाच्या दरम्यान देखील विश्लेषण करण्यात आले आणि असे आढळून आले की सुमारे 61 टक्के सहभागींच्या मेंदूमध्ये अल्झायमरची चिन्हे होती. यावरून हे स्पष्ट होते की मृत्यूनंतर एखाद्याला अल्झायमर रोगाची लक्षणे दिसत असली तरी, ती व्यक्ती जिवंत असताना संज्ञानात्मक अशक्तपणाची प्रमुख लक्षणे दर्शवेल असे आवश्यक नाही.
अभ्यासातील तरुण सहभागी सर्वसाधारणपणे शारीरिकदृष्ट्या अधिक सक्रिय आणि मानसिकदृष्ट्या अधिक सक्रिय असल्याचे दिसून आले. हे सूचित करते की शारीरिक व्यायाम मेंदूतील येणाऱ्या सुजेमुळे होणारे हानिकारक प्रभाव कमी करण्यास मदत करू शकतात.
