Cervical Cancer गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग कारणे, लक्षणे आणि उपचार
शुक्रवार, 2 फेब्रुवारी 2024 (12:39 IST)
Cervical Cancer भारतातील महिलांमध्ये सर्वात सामान्य कर्करोग हा गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग आहे. गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग प्रतिबंधित आणि उपचार दोन्ही असू शकतो. मात्र महिलांमध्ये याबाबतची कमी जागरूकता असल्याने डॉक्टरांना वेळेवर माहिती मिळत नसल्याने उपचार मिळणे कठीण होते. आकडेवारी दर्शवते की 2019 मध्ये भारतातील 45,000 पेक्षा जास्त महिलांचा गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाने मृत्यू झाला.
सर्वाइकल कॅन्सर म्हणजे काय?
कोणत्याही कर्करोगात शरीरातील पेशी असामान्य आणि अनियंत्रितपणे वाढू लागतात. कॅन्सर हा नेहमी शरीराच्या ज्या भागापासून कर्करोग सुरू होतो त्या भागाच्या नावाने ओळखला जातो. म्हणून जेव्हा ग्रीवेमध्ये कर्करोग सुरू होतो, तेव्हा त्याला गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग किंवा सर्वाइकल कॅन्सर म्हणतात.
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा गर्भाशयाच्या खालच्या भागाचा एक घातक ट्यूमर आहे, जो गर्भाशयाच्या खालच्या भागापासून सुरू होतो आणि वरच्या योनीला जोडतो, ज्याला गर्भाशय ग्रीवा म्हणतात. बहुतेक गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग मानवी पॅपिलोमा विषाणू (HPV) संसर्गामुळे होतो.
ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस (HPV) हा विषाणूंचा एक समूह आहे, ज्यामध्ये 100 पेक्षा जास्त प्रकार आहेत आणि सुमारे 30 प्रकार जननेंद्रियावर परिणाम करू शकतात. यापैकी 14 कर्करोग कारणीभूत आहेत, ज्यांना उच्च धोका एचपीव्ही म्हणून वर्गीकृत केले गेले आहे. या विषाणूच्या दोन प्रकारांमुळे 70 टक्के गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग आणि गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या जखमा होतात. हा विषाणू पुरुषाचे जननेंद्रिय, गुद्द्वार, योनीमार्गे पसरू शकतो
सर्वाइकल कॅन्सर कशामुळे होतो?
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होण्याची खालील कारणे आहेत, ज्यामुळे त्याचा धोका वाढतो:-
ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस (HPV) - हा लैंगिक संक्रमित विषाणू आहे, ज्याच्या 100 पेक्षा जास्त प्रकारांपैकी सुमारे 14 प्रकारांमुळे गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होतो.
असुरक्षित संभोग - HPV संक्रमित व्यक्तीशी लैंगिक संबंध ठेवल्याने पसरतो. तसेच ज्या महिलांनी एकापेक्षा जास्त जोडीदारासोबत सेक्स केला आहे किंवा ज्यांनी कमी वयात सेक्स केला आहे त्यांना गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचा धोका जास्त असतो.
गर्भधारणा - ज्या महिलांनी तीन किंवा अधिक मुलांना जन्म दिला आहे त्यांना या कर्करोगाचा धोका जास्त असतो.
जन्म नियंत्रण गोळ्या – दीर्घकाळापर्यंत गर्भनिरोधक गोळ्या वापरल्याने कर्करोगाचा धोका वाढतो.
लैंगिक संक्रमित रोग - ज्या महिलांना सिफिलीस, गोनोरिया किंवा क्लॅमिडीयाची लागण झाली आहे त्यांना गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचा धोका जास्त असतो.
धुम्रपान करणे
बराच काळ ताण-तणाव
सर्वाइकल कॅन्सरची लक्षणे कोणती?
गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. पण जसजशी ती गंभीर होत जाते तसतशी त्याची लक्षणे दिसू लागतात.
पायात सूज येणे
संभोग करताना वेदना जाणवणे
अनियमित मासिक पाळी.
जास्त रक्तस्त्राव
लघवी करण्यात अडचण
पेल्विक वेदना जे मासिक पाळीशी संबंधित नाही
मूत्रपिंड निकामी होणे
वजन कमी होणे
भूक न लागणे
विनाकारण थकवा जाणवणे
हाडांमध्ये वेदना
ही लक्षणे इतर आरोग्य समस्यांमुळे देखील असू शकतात, म्हणून नक्कीच डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
सर्वाइकल कॅन्सरवर उपचार काय आहे?
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग उपचार शक्य आहे. गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाची लक्षणे लवकर आढळल्यास त्यावर उपचार करता येतात. गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगावर खालील प्रकारे उपचार करता येतात:-
शस्त्रक्रिया - गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग काढून टाकण्यासाठी शस्त्रक्रिया केली जाऊ शकते. कर्करोग कुठे पसरला आहे आणि किती पसरला आहे हे जाणून घेतल्यानंतर, गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाच्या शस्त्रक्रियेचा प्रकार निश्चित केला जातो. शस्त्रक्रियेनंतर गर्भधारणा करता येईल की नाही हे देखील कळते.
रेडिएशन थेरपी - यामध्ये उच्च-ऊर्जा एक्स-रे बीम वापरून कर्करोगाच्या पेशी काढून टाकल्या जातात. कर्करोगाच्या काही अवस्थेत याचा उपयोग होतो. हे तंत्र इतर उपचार तंत्रांच्या संयोजनात वापरले जाते.
केमोरॅडिएशन - केमोरेडिएशन हे केमोथेरपी आणि रेडिएशनचे संयोजन आहे.
केमोथेरपी - यामध्ये शरीरातील कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करण्यासाठी औषधे वापरली जातात. यामध्ये औषधांचा टप्प्याटप्प्याने वापर केला जातो, ज्यामुळे औषधांना शरीरात काम करण्यास वेळ मिळतो.
सर्वाइकल कॅन्सर कसा टाळावा?
एचपीव्ही लसीकरण आणि आधुनिक स्क्रीनिंग तंत्रज्ञान वापरून गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग टाळता येऊ शकतो. त्याची लस 9 ते 26 वर्षे वयोगटातील मुलींसाठी उपलब्ध आहे. गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग रोखण्यासाठी पॅप स्मीअर चाचणी आणि एचपीव्ही स्क्रिनिंगसह गर्भाशय ग्रीवाची तपासणी करणे खूप महत्वाचे आहे.
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा स्त्रियांमध्ये सर्वात सामान्य कर्करोग आहे, जो उपचारांद्वारे बरा होऊ शकतो. लसीकरण, सुरक्षित लैंगिक संबंध आणि जीवनशैलीत बदल करून हा आजार टाळता येऊ शकतो. लसीकरणामुळे गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगापासून 70 ते 80 टक्के संरक्षण मिळू शकते. याशिवाय तुम्ही कर्करोगासारख्या कोणत्याही आजाराशी लढण्यासाठी आरोग्य विमा देखील मिळवू शकता.
आरोग्य विमा तुम्हाला आर्थिक बॅकअप प्रदान करतो, जेथे तुम्ही खर्चाची चिंता न करता कंपनीच्या नेटवर्क हॉस्पिटलमध्ये सहजपणे उपचार घेऊ शकता. अगदी याप्रमाणे केअर हेल्थ इन्शुरन्सची कर्करोग विमा योजना, जिथे तुम्हाला संपूर्ण उपचार कव्हरेज योजना मिळते. अशा कठीण काळात, आरोग्य विमा तुम्हाला मोठ्या खर्चाच्या प्रभावापासून संरक्षण देतो आणि चिंतामुक्त उपचारांसाठी तयार करतो.
अस्वीकरण: हा लेख तुमच्या सामान्य माहितीसाठी आहे, आजारासंबंधित कोणतीही लक्षणे किंवा चिन्हे आढळल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. कर्करोग विमा योजनेची वैशिष्ट्ये, फायदे आणि कव्हरेज भिन्न असू शकतात. अधिक तपशिलांसाठी कृपया माहितीपत्रक, विक्री विवरणपत्र, अटी व शर्ती काळजीपूर्वक वाचा.