घर खरेदी करण्यापेक्षा भाड्याने राहणे का परवडते? काय आहेत फायदे तोटे?
बुधवार, 19 एप्रिल 2023 (17:35 IST)
श्री अमरेंद्र साहू संस्थापक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी, नेस्टअवे टेक्नॉलॉजीज
आपल स्वतःच घर असावं ही पारंपारिकपणे प्रत्येक भारतीयाची महत्त्वाकांक्षा असली तरी, रिअल इस्टेटच्या गगनाला भिडणाऱ्या किमती, विशेषत: मेट्रो भागात, अनेक लोक घर खरेदी करण्याऐवजी भाड्याने घेणे पसंत करत आहेत. भाड्याने देणे आणि खरेदी करणे याचा निर्णय एखाद्या व्यक्तीला किंवा कुटुंबाला आर्थिक ताणासोबत कठीण परिस्थितीत नेऊन ठेवतात. ज्यांना घर घेता येत नाही अशा लोकांना त्याची किंमत जास्त असते. जर ते स्वतः घर घेऊ शकत नसतील तर ते पुढील पर्याय भाड्याने घेऊ शकतात. दोन्ही पर्यायांचे वेगळे फायदे आणि तोटे आहेत. तुम्ही कुठे राहता आणि तिथल्या गृहनिर्माण बाजारावर भाड्याने देणे किंवा खरेदीचे वेगवेगळे खर्च अवलंबून असतात. घर भाड्याने घेणे आणि विकत घेणे यामधील निर्णय घेताना केवळ प्रश्न मालकीचाच नाही तर हा जीवनशैलीचा देखील महत्वपूर्ण निर्णय असू शकतो. कारण आपण राहत असताना घर सोबत अनेक घरातील सोयी-सुविधा, सभोवतालचे वातावरण, प्रवास करणे, अशा अनेक गोष्टी जोडल्या असल्याने फक्त घर मालकीचे हवे म्हणून घेऊन चालत नाही तर इतर गोष्टींचा देखील विचार करावा लागतो.
जर तुम्हाला तुमच्या गरजा स्पष्ट असतील तर निर्णय घेणे सोपे होते. उदाहरणार्थ, जर तुम्हाला ते परवडत असेल आणि तुम्हाला त्या ठिकाणी जास्त काळ राहायचे असेल - साधारण; 10-20 वर्षे, तर तुमचे स्वतःचे घर असणे अर्थपूर्ण आहे. तेंव्हा तुम्ही तुमच्या भाड्याच्‍या खर्चाची ईएमआयशी तुलना करू शकता. तथापि, जर तुमच्या नोकरीसाठी सतत स्थान बदलणे आवश्यक असेल तर भाड्याने घेणे सोयीस्कर ठरते. भाड्याने तुम्हाला राहण्यासाठी कमी किमतीची जागा मिळू शकते, तुमचे उत्पन्न गुंतवणुकीसाठी आणि संपत्ती जमा करण्यासाठी वापरता येते. थोड्या काळासाठी घर खरेदी करणे आणि तुम्ही स्थलांतरित झाल्यावर ते विकणे आव्हानात्मक असते.
१.लवचिकता - विविध घटकांच्या दृष्टीने लवचिकता असायला हवी जसे की, तुम्हाला कोठे राहायचे आहे, तुम्हाला किती भाडे द्यायचे आहे आणि ठराविक खर्चाची चिंता न करता तुम्ही कुठे ही किती ही सहज फिरू शकता. मात्र तूच स्वतःचे घर असल्यास तुमच्या हवे त्या ठिकाणी शिफ्ट होण्याच्या पर्यायांवर मर्यादा येऊ शकतात, तुम्ही रेंटवर राहिल्‍यास, तुम्हाला राहण्यासाठी नवीन जागा शोधण्‍याची किंवा तुम्ही परत आल्यावर तुमच्या फर्निचरच्‍या खर्चाची चिंता करावी लागणार नाही.
२.पुनर्स्थापन करण्यास सुलभ: जर स्थलांतर करायचे असेल तर घरमालकाला त्यांचे सध्याचे निवासस्थान विकले पाहिजे. ते विकले जाण्यास काही घटनांमध्ये, यास एक वर्ष किंवा त्याहून अधिक काळ लागू शकतो. तथापि, बहुसंख्य भाडेकरू फक्त एक वर्षाच्या लीजवर स्वाक्षरी करतात. बहुतेक वेळा, भाडेकरू घरमालकाला किमान एक महिन्याची नोटीस देऊन भाडेपट्टा संपवू शकतो. आणि हवं त्या ठिकाणी राहायला जाऊ शकतो.
३.मालमत्ता कर नाही: तुम्हाला बिल मिळत नसल्यामुळे, तुम्ही मालमत्ता कर भरावा लागत नाही. परंतु तुमचा घरमालक हा खर्च तुमच्याकडे पाठवू शकतो, तरीही तुम्ही त्यावर तडजोड करू शकता. आणि जर तुम्ही ठरवले की तुमचा घरमालक तुम्हाला खूपच किचकट नियमांमध्ये अडकवत आहे, तर तुम्ही दुसरे घर शोधू शकता.
४.आगाऊ खर्च कमी : घर खरेदी करताना अनेक आगाऊ खर्च येतात ज्यामुळे तुमच्या आर्थिक स्थितीवर ताण येऊ शकतो. याउलट, तुम्ही घर भाड्याने घेतल्यास तुम्हाला फक्त सुरक्षा ठेव आणि काही महिन्यांचे भाडेच आगाऊ भरावे लागेल. त्यामुळे घर खरेदी करण्यापेक्षा भाड्याने घर घेणे अधिक स्वस्त असेल.
ज्यांना खरेदी, देखभाल खर्च आणि मालमत्ता कर संबंधित अडचणी टाळायच्या आहेत त्यांच्यासाठी घर भाड्याने देणे हा एक सोयीस्कर पर्याय आहे. तथापि, दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून भाड्याने राहणे आणि घर खरेदी करणे तपासून पहा. तुम्हाला १००% खात्री असेल की तुम्ही स्थिर आहेत किंवा राहाल आणि तुमच्‍याजवळ आवश्यक बचत, क्रेडिट आणि उत्पन्न स्थिरता असेल तेव्हाच घर खरेदी करा.
