रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धामुळे कच्चे तेल भडकले आहे. जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाची (ब्रेंट क्रूड) किंमत प्रति बॅरल $110 पर्यंत वाढली आहे. दरम्यान, इंटरनॅशनल एनर्जी एजन्सी (IEA) ने जगात वाढत्या ऊर्जा संकटाचा इशारा दिला आहे. रशिया-युक्रेन युद्धामुळे रशियाकडून कच्च्या तेलाच्या पुरवठ्यावर परिणाम झाला होता. त्यामुळे क्रूडची किंमत 2014 नंतरच्या सर्वोच्च पातळीवर पोहोचली आहे. त्यामुळे आगामी काळात पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात प्रतिलिटर 25 रुपयांनी वाढ होऊ शकते.
तसेच देशातील पाच राज्यांतील विधानसभा निवडणुका पुढील आठवड्यात संपत असल्याने पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती वाढू शकतात. ब्रोकरेज कंपनी जे.पी. मॉर्गन (जेपी मॉर्गन) यांनी त्यांच्या एका अहवालात हे सांगितले आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती प्रति बॅरल 100 डॉलरच्या वर गेल्या आहेत. त्यामुळे तेल कंपन्यांना सामान्य मार्जिन गाठण्यासाठी पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात प्रतिलिटर 9 रुपयांनी वाढ करण्याची गरज आहे. रशियाकडून तेल पुरवठ्यात व्यत्यय येण्याच्या भीतीने आंतरराष्ट्रीय कच्च्या तेलाच्या किमती 2014 नंतर प्रथमच प्रति बॅरल $110 पर्यंत वाढल्या आहेत.
जागतिक करारानुसार कच्च्या तेलाचा पुरवठा होत नाही. जपान, अमेरिकेसह आयईए सदस्यांनी त्यांच्या साठ्यातून 60 दशलक्ष बॅरल तेल सोडण्याची तयारी केली आहे, परंतु हे एका दिवसाच्या तेलाच्या वापरापेक्षा कमी आहे. अशा परिस्थितीत येत्या काही दिवसांत कच्च्या तेलाच्या किमती आणखी वाढू शकतात. आयईएने म्हटले आहे की अमेरिकेने आपल्या तेल साठ्यातून 30 दशलक्ष बॅरल तेल बाजारात सोडले आहे. मात्र, जगभरात तेलाचा वापर वाढत असल्याने यासाठी राखीव ठेवण्यात आलेले तेल पुरेसे ठरणार नाही. कोरोनापूर्वी जगभरात दररोज 100 दशलक्ष बॅरल तेल वापरले जात होते.
कच्च्या तेलाच्या किमतीत मोठी वाढ
पेट्रोलियम मंत्रालयाच्या अंतर्गत पेट्रोलियम प्लॅनिंग अँड अॅनालिसिस सेल (PPAC) नुसार, भारताने 1 मार्च रोजी खरेदी केलेल्या कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल $ 102 पेक्षा जास्त होती. ही इंधनाची किंमत ऑगस्ट 2014 नंतरची सर्वोच्च आहे. गेल्या वर्षी नोव्हेंबरच्या सुरुवातीला, जेव्हा पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींवर लगाम बसला तेव्हा कच्च्या तेलाची सरासरी किंमत प्रति बॅरल $81.5 इतकी होती.
तेल कंपन्यांचे मोठे नुकसान
सार्वजनिक क्षेत्रातील तेल कंपन्या इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन, भारत पेट्रोलियम आणि हिंदुस्थान पेट्रोलियम यांना कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्यामुळे पेट्रोल आणि डिझेलवर प्रति लिटर 5.7 रुपयांचा तोटा सहन करावा लागत आहे.
पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती 25 रुपयांनी वाढू शकतात
आगामी काळात आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल $110 च्या पुढे गेली आहे. त्याचबरोबर तेल कंपन्यांनी 3 नोव्हेंबरपासून पेट्रोलच्या दरात कोणताही बदल केलेला नाही. पण तेव्हापासून कच्चे तेल प्रति बॅरल $33 पेक्षा महाग झाले आहे. एवढेच नाही तर भविष्यातही त्याचा वेग वाढू शकतो. अशा परिस्थितीत येत्या काही दिवसांत पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात 25 रुपयांपर्यंत वाढ होऊ शकते.
