राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांना मारण्यासाठी इराणमध्ये फतवा, किती बक्षीस आहे ते जाणून घ्या
मंगळवार, 15 जुलै 2025 (19:22 IST)
Fatwa against Trump in Iran:इस्लाममध्ये फतवा हा एक शक्तिशाली धार्मिक आदेश आहे, जो उच्चपदस्थ धर्मगुरू जारी करतात. गेल्या जूनमध्ये इराण-इस्रायल युद्धात अमेरिकेच्या हस्तक्षेपानंतर, इराणमध्ये असाच एक फतवा जारी करण्यात आला आहे. तो अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याविरुद्धही आहे, कारण त्यांनी इराणचे आध्यात्मिक नेते अयातुल्ला अली खमेनी यांना मारण्याची धमकी दिली होती.
या फतव्यात असे म्हटले आहे की अयातुल्ला खमेनी आणि त्यांच्या सभोवतालच्या संरचनांना धोका निर्माण करणारे 'मोहरेब' म्हणजेच अल्लाहचे शत्रू आहेत. या घोषणेनंतर, आता फतवा आणि डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याशी संबंधित अधिक घडामोडी समोर येत आहेत. ऑपरेशन रायझिंग लायन, इस्रायली हल्ला आणि इराणी अणुप्रकल्पांवर अमेरिकेच्या हल्ल्यानंतर, राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्या हत्येसाठी $40 दशलक्षपेक्षा जास्त बक्षीस जाहीर करण्यात आले आहे आणि ते इंटरनेटवर ऑनलाइन देणग्यांद्वारे देखील उभारले जात आहे.
इस्रायली पंतप्रधानही निशाण्यावर: इराणी अयातुल्ला नासेर मकरिम शिराजी यांनी जारी केलेला आणि इतर धर्मगुरूंनी पाठिंबा दिलेला हा फतवा थेट ट्रम्प यांना लक्ष्य करत नाही. अप्रत्यक्षपणे, तो केवळ अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांविरुद्धच नाही तर इस्रायली पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांच्याविरुद्धही धोका म्हणून पाहिला जात आहे.
जरी फतवा स्वतः कायदा नसला तरी तो शरिया-आधारित कायदेशीर प्रणालींमध्ये न्यायालयाच्या निर्णयांवर प्रभाव टाकू शकतो. या फतव्याबद्दलचे मत असे आहे की या आवाहनाचे पालन करणाऱ्या मुस्लिमांना स्वर्गात स्थान मिळते. अनेक इराणी सरकारी माध्यम संस्थांनीही त्यांच्या अहवालांमध्ये या फतव्याला प्रमुख स्थान दिले आहे.
इस्रायल-इराण युद्धाच्या संदर्भात, ट्रम्प यांनी जाहीर केले होते की इराणचा 'तथाकथित सर्वोच्च नेता कुठे लपला आहे हे अमेरिकेला माहिती आहे.' इराणींच्या दृष्टिकोनातून, हे विधान अयातुल्ला खामेनी यांना जीवे मारण्याच्या धमकीसारखे होते. तथापि, इराणी अध्यक्ष मसूद पेझेश्कियान यांनी 7 जुलै रोजी असेही म्हटले होते की हा फतवा इराणी सरकारचा अधिकृत आदेश नाही. पण, जगाला हे देखील माहित आहे की इराणमधील सर्वोच्च अधिकारी राष्ट्रपती नाहीत तर अयातुल्ला अली खामेनी सारखे काही उच्च धार्मिक अधिकारी आहेत.
40 दशलक्ष डॉलर्स जमा झाले आहेत: एका इराणी वेबसाइटने म्हटले आहे की हा फतवा 'अमेरिकन दहशतवादाच्या' विरोधात आहे आणि आतापर्यंत 40 दशलक्ष डॉलर्सपेक्षा जास्त रक्कम जमा झाली आहे. या दाव्यात किती तथ्य आहे हे सांगता येत नाही. अमेरिकन नियतकालिक 'न्यूजवीक' म्हणते की अमेरिकन सुरक्षा अधिकाऱ्यांनी राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांची सुरक्षा आणखी वाढवली आहे.
इतिहासातील सर्वात प्रसिद्ध फतवा14 फेब्रुवारी 1989 रोजी भारतीय वंशाचे लेखक सलमान रश्दी यांच्याविरुद्ध इराणमधील राजेशाहीचा रक्तरंजित अंत करणाऱ्या इस्लामिक क्रांतीचे नेते अयातुल्ला रुहोल्ला खोमेनी यांनी जारी केला होता. रश्दींच्या 'द सॅटॅनिक व्हर्सेस' या कादंबरीने तो संतापला होता, जरी त्याने कदाचित रश्दींची कादंबरी कधीच वाचली नसली तरी. फतव्यात, जगात जिथे शक्य असेल तिथे रश्दींना मारण्याचे आवाहन करण्यात आले होते.
सलमान रश्दीशी तुलना: 'न्यूजवीक' या अमेरिकन मासिकातील वृत्तानुसार, राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांच्याविरुद्ध इराणी मुल्लांकडून सुरू असलेल्या फतव्याची तुलना 1989 मध्ये सलमान रश्दी यांच्याविरुद्ध काढलेल्या फतव्याशी केली जात आहे, ज्यामुळे त्यांना मारण्याचे अनेक प्रयत्न झाले होते. 12 ऑगस्ट 2022 रोजी न्यू यॉर्कमध्ये रश्दी यांच्या भाषणादरम्यान, लेबनीज वंशाच्या 24 वर्षीय तरुणाने त्यांच्यावर चाकूने हल्ला केला. जखमी रश्दी वाचले, परंतु त्यांनी त्यांचा एक डोळा गमावला.
बांगलादेशी लेखिका तस्लिमा नसरीन यांच्या 'लज्जा' या कादंबरीच्या बहाण्याने त्यांच्यावरही असाच क्रूर फतवा काढण्यात आला. 1994 मध्ये त्यांना जीव वाचवण्यासाठी स्वीडनमध्ये आश्रय घ्यावा लागला. काही काळ बर्लिनमध्ये राहिल्यानंतर त्या भारतात राहायला गेल्या. परंतु, भारतातील कट्टरपंथी इस्लामवाद्यांमुळे ती भारतातही सुरक्षित नव्हती. 2004 मध्ये एका भारतीय धर्मगुरूने 'तिचा चेहरा काळे करणाऱ्या' व्यक्तीला 20 हजार रुपयांचे बक्षीस जाहीर केले. 2007 मध्ये, 'ऑल इंडिया इब्तेहाद कौन्सिल' ने 'तिचे डोके शरीरापासून वेगळे करणाऱ्या' व्यक्तीला 5 लाख रुपये देण्याचे आश्वासन दिले होते. तस्लिमा नसरीन कदाचित 2009 पासून फ्रान्समध्ये राहत असतील.
फतवा म्हणजे काय: फतवा म्हणजे प्रत्यक्षात मुस्लिम विद्वान (मुफ्ती, मौलवी) यांनी धार्मिक किंवा कायदेशीर बाबींवर जारी केलेले इस्लामिक कायदेशीर मत. जरी फतवा न्यायालयाच्या निर्णयाप्रमाणे औपचारिकपणे बंधनकारक नसला तरी, संबंधित व्यक्तीसाठी त्याचे परिणाम अजूनही खूप गंभीर असू शकतात, कारण कट्टर मुस्लिम बहुतेकदा ते एक पवित्र धार्मिक कर्तव्य मानतात. ज्या व्यक्तीविरुद्ध नकारात्मक फतवा जारी केला जातो, त्याचा अर्थ अनेकदा सामाजिक बहिष्कार, वैयक्तिक सुरक्षेला धोका आणि कधीकधी जीवनाचा अंत असा होतो.
