स्कंद षष्ठी व्रत 2023 : स्कंद षष्ठी पूजा विधी, महत्त्व कथा जाणून घ्या
रविवार, 26 मार्च 2023 (10:28 IST)
या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीचा पुत्र कार्तिकेयची पूजा केली जाते. या दिवशी भक्त पूर्ण विधीपूर्वक भगवान कार्तिकेयची पूजा करतात आणि उपवास ठेवतात आणि पूर्ण लक्ष देऊन कथा वाचतात. या दिवशी व्रत केल्यास वासना, क्रोध, आसक्ती, अहंकार यापासून मुक्ती मिळते, असे मानले जाते. धार्मिक ग्रंथांनुसार, भगवान शंकराच्या तेजाने जन्मलेल्या स्कंद या बालकाचे सहा कृतिकांनी स्तनपान करून रक्षण केले. त्याला 6 मुखे असून त्याला कार्तिकेय या नावाने संबोधले जात असे.
भोलेनाथ आणि माता पार्वतीचा पुत्र कार्तिकेय याची पूजा प्रामुख्याने दक्षिण भारतात केली जाते. भगवान कार्तिकेयची प्रमुख मंदिरे तामिळनाडूमध्ये आहेत. स्कंद षष्ठीची पूजा केल्याने च्यवन ऋषींना डोळ्यांचा प्रकाश मिळाला असे मानले जाते. दुसरीकडे प्रियव्रताचे मृत बालक स्कंदषष्ठीच्या पठणाने जिवंत झाले. स्कंद षष्ठीच्या व्रताची पूजा करण्याची पद्धत आणि ही कथा नक्की वाचा.
स्कंद षष्ठी पूजा विधी
सुरू करण्यापूर्वी एका स्वच्छ चौकीवर भगवान शिव आणि माता पार्वतीची मूर्ती कार्तिकेयासह स्थापित करा. कलव, अक्षत, हळद, चंदन, अत्तर अर्घ्य करून त्यावर तूप, दही, पाणी आणि फुले अर्पण करा. पूजेच्या वेळी कार्तिकेय मंत्र- देव सेनापते स्कंद कार्तिकेय भावोद्भव. कुमार गुह गंगेय शक्तीहस्ता नमोस्तु ते जप करा. सायंकाळी पूजेनंतर भजन व कीर्तन करावे. स्कंदाची उत्पत्ती अमावस्येला अग्नीपासून झाल्याचा उल्लेख ब्रह्मपुराणात आहे.
स्कंद षष्ठीला भगवान शिव आणि माता पार्वतीचीही पूजा केली जाते. कार्तिकेयाची स्थापना केल्यानंतर अखंड दिवे लावले जातात. विशेष कार्य सिद्धीसाठी यावेळी केलेली उपासना विशेष फलदायी ठरते.
स्कंद षष्ठी कथा
भगवान शंकराची पत्नी सती हिने राजा दक्षाच्या यज्ञात आपला प्राण त्याग केला. यज्ञात उडी मारून ती भस्म झाली. या दु:खामुळे शिव तपश्चर्येत लीन झाले, परंतु त्यांच्या लीनतेमुळे जग शक्तिहीन झाले. या परिस्थितीचा फायदा घेऊन तारकासुराने देव लोकांमध्ये दहशत निर्माण करून देवांचा पराभव केला आणि सर्वत्र भीतीचे वातावरण निर्माण केले. तेव्हा सर्व देवांनी मिळून ब्रह्माजीकडे जाऊन उपाय विचारला. ब्रह्माजी म्हणाले की तारकासुरचा अंत शिवपुत्रामुळेच होईल.
तेव्हा देवांनी सर्व प्रकार भगवान शंकरांना सांगितला. अशा स्थितीत भगवान शंकर पार्वतीची परीक्षा घेतात आणि पार्वतीच्या तपश्चर्येवर प्रसन्न होऊन तिच्याशी विवाह करतात. त्यानंतर भगवान शिव आणि पार्वतीला मूल झाले. त्याचे नाव कार्तिकेय होते. कार्तिकेय तारकासुरला मारेल असे ब्रह्माजींनी सांगितले होते आणि तेच घडले. धार्मिक मान्यतेनुसार, भगवान कार्तिकेयचा जन्म षष्ठीतिथीला झाला होता, त्यामुळे या दिवशी भगवान कार्तिकेयाला प्रसन्न करण्यासाठी त्यांची पूजा केली जाते.
(अस्वीकरण: या लेखात दिलेली सूचना आणि माहिती सामान्य गृहितकांवर आधारित आहे. वेबदुनिया त्याची पुष्टी करत नाही. कृपया त्यांची अंमलबजावणी करण्यापूर्वी संबंधित तज्ञाशी संपर्क साधा)
