कालभैरव माहात्म्य - अध्याय तिसरा
बुधवार, 20 एप्रिल 2022 (14:40 IST)
अथ तृतीयोऽध्यायः
इंद्रः पुरा स्वर्गलोके स्थितः शच्या समन्वितः । प्रदोषे नार्चयामास भ्रान्तो देवोत्तमं शिवम् ॥२०२॥
तमुवाच शची देवी पूय्जयस्वेति शंकरम् । तदाऽवगणना तेन कृता तद्ववचनस्य तु ॥२०३॥
इंद्र उवाच
स्वर्गलोकस्य नाथोऽहं पूज्योऽहमखिलैः सुरैः । मम पूज्यतमो लोके कःतिष्ठति वद प्रिये ॥२०४॥
इत्युक्त्वा भोगनिरतः शचीमालिंग्य सादरं । तस्थाविन्द्रः कल्पपुष्पशय्यायां मदनातुरः ॥२०५॥
तदानीं नन्दिकेशस्य भृत्यः कश्चित् समागतः । शिवावगणनावाक्यं शुश्रावेंद्रमुखोद्भवम् ॥२०६॥
ततः सोऽप्यतिरुष्टः सन् शूलं जग्राह पाणिना । इंद्रं ततःस शूलाग्रे प्रोथयामास सत्वरं ॥२०७॥
ततश्च भ्रामयामास शूलाग्रे संन्निवेश्य तम् । पंचाशद्युगपर्यंत चक्रवत् गगनांतरे ॥२०८॥
ततस्तं पातयामास तसा स दूरपर्वते । पतित्वा तत्र देवेन्द्रः तिष्ठ्त्यद्यापि दुःखितः ॥२०९॥
नंदिकेशस्य भृत्येन स्वर्गलोकः समावृतः । इंद्रोऽपि स तपश्चर्यापरोभूत्वाऽधितिष्ठति ॥२१०॥
शंकरस्यावगणना ततः स्वप्नेऽपि सर्वथा । सर्वदेवादिदेवस्य न कर्तव्या जनार्दन ॥२११॥
शिवं त्वनन्यसदृशं येऽन्यदेवसमं विदुः । न ते पतिव्रताजाता जारजास्ते न संशयः ॥२१२॥
अन्यदेवसमं मत्वा शिवं देवोत्तमं प्रभुं । आचन्द्रार्कं अघोरेषु नरकेषु पतिष्यति ॥२१३॥
स मद्यपः स चांडालः स महापातकाश्रयः । मनुते योऽन्यसदृशं देवदेवोत्तमं शिवम् ॥२१४॥
प्राप्तं शिवप्रसादेन विष्णुत्वं च त्वया पुरा । ततस्त्वं सर्वभावेन शंकरं शरणं व्रज ॥२१५॥
नान्यदेवसमः शंभुः शिवो देवोत्तमः प्रभुः । तस्वावगणना विष्णो सर्वनाशाय जायते ॥२१६॥
तस्मात् शंभुं प्रीणयस्व तपसोग्रेण सादरम् । प्रसन्नः पार्वतीनाथः तुभ्यं इष्टं प्रदास्यति ॥२१७॥
शिव उवाच
इत्युक्तः स तया लक्ष्मया तत्रैवोग्रं तपस्तदा । तप्तुं समारभे देवि पंच प्रज्वाल्य पावकान् ॥२१८॥
त्रिकोटियुगपर्यंत तपस्तप्तं च विष्णुना । जिताहारेण तेनैव प्राणान् सम्यक् निरुध्य च ॥२१९॥
प्रसन्नोऽस्मि ततो विष्णोस्तदुग्रतपसा शिवे । प्रसन्ने सति मां विष्णुस्तुष्टाव बहुधा स्तवैः ॥२२०॥
ततः पदं दापितं च विष्णवे रिटितो मया । तत्रोवास महाविष्णुस्त्यक्त्वा दुःखानि सर्वथा ॥२२१॥
तदाप्रभृति विष्णुर्मां अप्रमादेन सादरं । पूजयत्यतियत्‍नेन सर्वकालेष्वतंद्रित ॥२२२॥
॥इति श्रीकालभैरवमाहात्म्ये विष्णु गर्व परिहारो नाम तृतियोऽध्यायः ॥
वेदघोषाची उमटतां ध्वनी । गांवींचे ब्राह्मण विस्मित मनीं ।
माडया माळवदीं उभे राहोनी । मग विलोकूनी पाहती ॥१॥
तो देह धरोनि साक्षात । पितर जेवीत बैसले तेथ ।
म्हणती ज्ञानदेव परब्रह्म मूर्तिमंत । करणी विचित्र पैं त्याची ॥२॥
पशुमुखें वदविल्या श्रुती । साक्षात्‌ पितर आणिले क्षीतीं ।
विश्वोद्धार करावया प्रांती । अवतार संतीं घेतला ॥३॥
आपण धरोनि कर्माभिमान । वायांचि टाकिलें आमंत्रण ।
तों आंगेंचि येऊनि पितृगण । दक्षिणा घेऊन गेले की ॥४॥
असो इकडे गृहस्थानें । पितर पूजिले यथाविधीनें ।
जें जें रुचे तें तें सेविती अन्न । ऐसें महिमान संतांचें ॥५॥
सकळांसी तृप्ति झालिया जाणा । दीधली कर शुद्धि तांबूल दक्षिणा ।
स्वस्थाने वास बोलतां वचना । आपुल्या स्थाना ते गेले ॥६॥
सकळ पैठणीचे द्विजवर । स्तव करीती वारंवार ।
म्हणती ज्ञानदेवा तुझा पार । विरंचि हर नेणती ॥७॥
दोन मास पैठणीं राहून । करिती वेदांत व्याख्याने ।
रात्रीं करिती हरि कीर्तन । सप्रेम जन वेधले ॥८॥
रेडा स्वमुखें वदला श्रुती । तो मागून घेतला ब्राह्मणां प्रती ।
मग सकळांसि पुसो निश्चितीं । आळंदीसि जाती चौघेजण ॥९॥
ब्राह्मण म्हणे चांगयास । या गोष्टीस लोटला एक मास ।
मी साक्षात पाहूनी दृष्टीस । तुमचे भेटीस पातलो ॥२१०॥
ऐसी ऐकूनि विप्रवाणी । चांगदेव विस्मित झाले मनीं ।
म्हणती अघटित ईश्वराची करणी । एकाहूनी एक विशेष ॥११॥
माझें गायन रसाळ पूर्ण । हा नारदासि चढला अभिमान ।
मग अस्वला मुखें श्रीकृष्ण । राग संपूर्ण आळविले ॥१२॥
कां माझें पात्र बहु थोर । ऐसें बोलिला रत्‍नाकर ।
मग त्याचे अगस्ति मुनविरें । आचमन सत्वर केलें कीं ॥१३॥
मीच एक सृष्टीचा कर्ता । ऐसें बोलिला विधाता ।
मग विश्वामित्रें आपुल्या सत्ता । सकळ पदार्थ निर्मिलें ॥१४॥
माझें रुप सुंदर म्हणोनी । सत्यभामेंसि अहंता मनीं ।
मग जानकीचें रुप धरितां रुक्मिणी । बैसली होउनी गर्व रहित ॥१५॥
तेवीं आम्हीं सिद्धाई केली बहुत । वर्षे वांचलों चौदा शत ।
परी ज्ञानदेवाची करणी अघटित । ऐकोनि चित्त मुरालें ॥१६॥
अहो भक्तलीलामृत ग्रंथ पूर्ण । वदवित श्रीरुक्मिणी रमण ।
महीपति त्याचा बंदिजन । गातसे सद्गुण कीर्तनीं ॥२१७॥
स्वस्ति श्रीभक्तलीलामृत ग्रंथ । श्रवणेंचि पुरती मनोरथ ।
प्रेमळ परिसोत भाविक भक्त । तृतीयाध्याय गोड हा ॥२१८॥
अध्याय तृतीय संपूर्ण ॥अ०॥३॥ओ०॥२१८॥६॥
