Amla Navami 2023 सनातन धर्म परंपरेनुसार आवळा नवमी कार्तिक शुक्ल पक्षाच्या नवव्या तिथीला साजरी केली जाते ज्याला अक्षय नवमी असेही म्हणतात. पौराणिक मान्यतेनुसार या दिवशी आवळ्याच्या वृक्षाची पूजा केली जाते. अनेक ठिकाणी ब्राह्मणांना दिवसाला आवळ्याच्या झाडाखाली जेवण दिले जाते. यावर्षी आवळा नवमी मंगळवार 21 नोव्हेंबर रोजी साजरी होणार आहे. आवळा नवमीच्या दिवशी आवळ्याच्या झाडाची पूजा करण्याचे धार्मिक महत्त्व काय आहे ते जाणून घेऊया.
आवळा नवमीला आवळ्याच्या झाडाची पूजा का केली जाते?
सनातन व्रत परंपरेनुसार आवळा नवमीच्या दिवशी आवळ्याच्या झाडाची पूजा केली जाते. पण असे का केलं जातं याची पौराणिक कथाही शास्त्रात सांगितली आहे. शास्त्रात वर्णन केलेल्या एका कथेनुसार एकेकाळी माता लक्ष्मी पृथ्वीवर आल्या. यावेळी त्यांना वाटेत भगवान विष्णू आणि भगवान शिव यांची एकत्र पूजा करण्याची इच्छा झाली. मग आई लक्ष्मीने भगवान विष्णू आणि शिव यांची एकत्र पूजा कशी करता येईल याचा विचार केला. भगवान विष्णूला तुळशी आवडते तर भगवान शिवाला बेलपत्र आवडते. अशात लक्ष्मी देवीने विचार केला की आवळ्याच्या झाडात तुळशी आणि बेलपत्राचे गुणधर्म एकत्र असतात.
मग आवळ्याच्या झाडाला भगवान विष्णू आणि शिव यांचे प्रतीक मानून आई लक्ष्मीने आवळ्याची विधीवत पूजा केली. त्यामुळे भगवान विष्णू आणि शिव माता लक्ष्मीसमोर प्रकट झाले. माता लक्ष्मीने आवळ्याच्या झाडाखाली अन्न तयार करून दोन्ही देवांना खाऊ घातल्याचे सांगितले जाते. मग त्यांनी स्वतः जेवण केले. असे म्हटले जाते की ज्या दिवशी माता लक्ष्मीने भगवान विष्णू आणि भगवान शिव यांची पूजा केली ती कार्तिक शुक्ल पक्षाची नववी तिथी होती. तेव्हापासून अक्षय नवमीच्या दिवशी आवळ्याच्या झाडाची पूजा केली जाऊ लागली असे मानले जाते. ही परंपरा आजही समाजात प्रचलित आहे. या दिवशी लोक आवळ्याच्या झाडाखाली अन्न शिजवून ब्राह्मणांना जेवू घालतात.
