जगभरात कोरोनाचे संकट सुरू असताना आफ्रिकेच्या काही भागांमध्ये एका नवीन विषाणूचा उद्रेक होत आहे. घानामध्ये मारबर्ग संसर्गाची प्रकरणे समोर आल्यानंतर हा उद्रेक म्हणून घोषित करण्यात आला आहे. मारबर्ग संसर्ग, इबोला सारखाच, गंभीर रोगाचा विकास होऊ शकतो.
मारबर्ग विषाणू रोग (MVD), ज्याला मारबर्ग रक्तस्रावी ताप म्हणूनही ओळखले जाते, हा मानवांमध्ये अत्यंत घातक रोग आहे. या महिन्याच्या सुरुवातीला, घानामधील दोन लोकांना मारबर्ग विषाणूमुळे हा आजार झाल्याची पुष्टी झाली होती, त्या दोघांचाही रुग्णालयात मृत्यू झाला आहे.
पश्चिम आफ्रिकन देशाचे आरोग्य अधिकारी सांगतात की खबरदारी म्हणून 98 लोकांना संशयित म्हणून अलग ठेवण्यात आले आहे. डब्ल्यूएचओचे आफ्रिकेचे संचालक डॉ मात्शिदिसो मोएती म्हणतात की आफ्रिकन देशांनी मारबर्गच्या आव्हानांसह विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. घानाने सुरुवातीला ज्या प्रकारे पावले उचलली आणि त्याला उद्रेक म्हणून घोषित केले, ते एक चांगले पाऊल आहे. या जीवघेण्या संसर्गाला वेळीच आळा घातला नाही, तर तो मोठ्या धोक्याचे कारण बनू शकतो. मारबर्गबद्दल तपशीलवार समजून घेऊया.
मारबर्ग व्हायरसबद्दल जाणून घ्या
मारबर्ग व्हायरसमध्ये मारबर्ग विषाणू रोग (MVD) चा धोका असतो, ज्याचा मृत्यू दर 88 टक्क्यांपेक्षा जास्त असू शकतो. 1967 मध्ये या विषाणूचा पहिला प्रादुर्भाव जर्मनीतील मारबर्ग आणि फ्रँकफर्टमध्ये दिसून आला. हा विषाणू देखील इबोला कुटुंबातील सदस्य आहे. दोन्ही रोग दुर्मिळ आहेत आणि उच्च मृत्यू दरांसह जलद उद्रेक होऊ शकतात.
कोरोनाप्रमाणेच हा देखील वटवाघळांच्या उगमामुळे होणारा आजार आहे. सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन (CDC) च्या तज्ञांच्या मते, संक्रमित प्राण्यापासून मानवांमध्ये विषाणूचा क्रॉसओव्हर व्यक्ती-व्यक्तीमध्ये संक्रमण होऊ शकतो.
मारबर्ग विषाणू रोगाची लक्षणे काय आहेत?
सीडीसीच्या मते, संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कात आल्यानंतर त्याचा उष्मायन कालावधी 2-21 दिवसांचा असतो. उष्मायन कालावधी म्हणजे व्हायरसने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीमध्ये लक्षणे दिसण्यासाठी लागणारा वेळ. यामध्ये ताप, थंडी वाजून येणे, डोकेदुखी आणि मायल्जिया ही लक्षणे संसर्ग झालेल्यांमध्ये दिसून येतात. वेळेत ओळखून उपचार न केल्यास, कावीळ, स्वादुपिंडाची जळजळ, वजन झपाट्याने कमी होणे, शॉक, यकृत निकामी होणे आणि मोठ्या प्रमाणात रक्तस्त्राव होणे यासारख्या गंभीर लक्षणांचा धोका असतो.
MVD चे निदान करणे थोडे अवघड असू शकते. त्याची अनेक लक्षणे मलेरिया किंवा विषमज्वर किंवा विषाणूजन्य रक्तस्रावी ताप यांसारख्या इतर संसर्गजन्य रोगांसारखीच असतात.
हा संसर्ग कसा पसरतो?
तज्ज्ञांच्या मते, संक्रमित व्यक्तीचे रक्त किंवा शरीरातील द्रव (मूत्र, लाळ, घाम, विष्ठा, उलट्या, आईचे दूध आणि वीर्य) यांच्या संपर्कातून संसर्ग इतर लोकांमध्ये पसरण्याचा धोका असतो. रुग्णांचे कपडे, अंथरूण आणि वैद्यकीय उपकरणे वापरूनही संसर्ग पसरण्याचा धोका असल्याचे अहवालात दिसून आले आहे. तज्ञ संक्रमित लोकांशी लैंगिक संबंध ठेवण्यास मनाई करतात, ज्यामुळे इतरांना संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असतो.
मारबर्ग व्हायरस रोगाचा उपचार आणि प्रतिबंध
सीडीसी तज्ञ म्हणतात की मारबर्ग विषाणूमुळे होणा-या रोगासाठी कोणतेही विशिष्ट उपचार नाहीत. उपचार म्हणून, रुग्णातील द्रव आणि इलेक्ट्रोलाइट्स संतुलित करणे, ऑक्सिजन आणि रक्ताभिसरण स्थिती राखणे आणि अॅनिमिया होऊ न देणे यावर भर दिला जातो.
MVD चा धोका टाळण्यासाठी, त्याची लक्षणे वेळेत ओळखणे सर्वात महत्वाचे आहे. रुग्णाशी थेट शारीरिक संपर्क टाळावा. जर तुम्ही प्रभावित भागात राहत असाल तर सावधगिरींमध्ये संरक्षणात्मक गाऊन, हातमोजे आणि मास्क घालणे समाविष्ट आहे.
बाधित व्यक्तीला कडक क्वारंटाईनमध्ये ठेवणे, त्याने वापरलेल्या वस्तूंची योग्य देखभाल करणे हे लक्षात घेऊन संसर्ग पसरण्याचा धोका टाळता येतो. आत्तापर्यंत, मारबर्ग विषाणू रोगासाठी कोणतेही विशिष्ट उपचार किंवा लस नाही.
