सृष्टीची निर्मिती झाल्यापासून नागपूजेची सुरुवात मानली जाते. हिंदू धर्मात भगवान भोलेनाथांनी गळ्यात शयन करून भगवान श्री विष्णूंनी नागाचे महत्त्व सांगितले आहे. नाग देवतांना प्रसन्न करण्यासाठी नागपंचमी हा सण श्रावर महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या दिवशी साजरा केला जातो. या दिवशी लोक नाग देवाची विशेष पूजा करतात आणि त्यांचा आशीर्वाद घेतात. नागपंचमीच्या दिवशी बारा (१२) नागांची पूजा करण्याचा नियम आहे. अनंता, वासुकी, शंख, पद्म, कंबल, कर्कोटक, अश्ववर, धृतराष्ट्र, शंखपाल, कालिया, तक्षक आणि पिंगल अशी त्यांची नावे आहेत. नागपंचमीच्या दिवशी पूजा केल्यानंतर या सर्व नागांना नाग स्तोत्राचे पठण करून नमस्कार केला जातो.
1. काल सर्प दोष निवारण:-धार्मिक मान्यतेनुसार नागपंचमीच्या दिवशी नाग देवतेची पूजा केल्याने लोकांचे जीवन काल सर्प दोषापासून मुक्त होते. भगवान शिवाने वासुकी नावाचा नाग आपल्या गळ्यात घातला आहे. शुक्ल पक्षातील श्रावणाच्या पाचव्या दिवशी नियमानुसार भगवान भोलेनाथ आणि नाग देवता यांची पूजा करून नाग स्तोत्राचे पठण केल्यास कुंडलीतील काल सर्प दोषापासून मुक्ती मिळते.
2. पितृदोषाचे निर्मूलन:-नागपंचमीला नागदेवतेची पूजा करताना विशेषत: दूध, चंदनाचा अत्तर, चंदनाचा तिलक, गुलाबाचा धूप, फुले अर्पण करावीत. भगवान भोलेनाथ आणि माता पार्वतीची पूजा केल्यानंतर शिव चालीसा आणि नाग स्तोत्राचे पठण करावे. नियमानुसार ही पूजा केल्याने ज्या व्यक्तीच्या कुंडलीत पितृदोष असतो त्याला त्यापासून मुक्ती मिळते. श्राद्ध पक्षात नाग स्तोत्राचे पठणही केले जाते.
3. राहु-केतूचे अशुभ प्रभाव दूर करा:-भगवान भोलेनाथ यांच्यासोबत जे लोक नियमितपणे नाग स्तोत्राचे पठण करतात त्यांना भगवान श्री हरी विष्णूचा आशीर्वाद मिळतो. नाग स्तोत्राचे नियमित पठण करणाऱ्या व्यक्तीच्या कुंडलीत राहू-केतूचे दुष्परिणाम दूर होतात. माणूस सतत प्रगती करत असतो.
4. सापाची भीती नाही :-नागपंचमीच्या दिवशी नागांची पूजा केल्याने नागापासून कोणत्याही प्रकारचे भय राहत नाही. नागपंचमीच्या तिथीला कुशातून नाग बनवून त्याची दूध, दही, तूप घालून पूजा करून नाग स्तोत्राचे पठण केल्यास नागदेवता प्रसन्न होते आणि नागदेवता कृपावर्षाव करतात. नागपंचमीच्या दिवशी सवर्ण, चांदी आणि तांब्यापासून बनवलेले नाग शिवमंदिरात अर्पण करून उत्तम ब्राह्मणांना दान केल्यास त्यांना भीती वाटत नाही.
5. लक्ष्मीची प्राप्ती:-नाग देवता हे लक्ष्मीचे सेवक आहेत. अमुल्य नागमणी आणि दैवी निधीचा वॉचडॉग आहे. नियमितपणे नाग स्तोत्राचे पठण केल्याने व्यक्तीला माता लक्ष्मीची कृपा प्राप्त होते आणि त्याला कधीही पैशाची कमतरता भासत नाही.
