देवीचा नामजप मूर्तीच्या चरणांपासून ते डोक्यापर्यंत कुंकू वाहणे म्हणजेच कुंकुमार्चन. देवीची कृपा प्राप्त करण्यासाठी कुंकुमार्चन विधी केला जातो. यासाठी हळदीपासून बनवलेले कुंकू वापरले जाते. कुंकुवामध्ये देवीचे तत्त्व आकर्षित करण्याची प्रचंड क्षमता असल्याचे म्हटले जाते.
कुंकुमार्चन विधी करण्यासाठी कोणत्याही नवरात्रीचे नऊ दिवस, लक्ष्मी पूजनाचा दिवस तसेच महिन्यातील पौर्णिमा, अमावस्या, गुरुपुष्यामृत योग, मंगळवार किंवा शुक्रवार अशा विशेष दिवसांची निवड करावी. तसेच घरात जर नवीन देवीची मूर्ती आणली असेल तर सुरवातीला एकदा कुंकुमार्चन अवश्य करावे. असे केल्याने मूर्तीतील देवत्व जागृत होते.
कुंकुमार्चन पूजा विधी
एका तांब्याच्या/ पितळेच्या किंवा चांदीच्या ताम्हणात देवीची मूर्ती ठेवावी.
त्यानंतर देवीचे आवाहन करून पूजन करावे.
लाल फुले वाहावी. दीप- धूप लावावा. गायीच्या तुपाचा दिवा लावावा.
त्यानंतर देवीच्या मंत्राचा जप करत चिमूटभर कुंकू अर्पण करत जावे. करंगळी व तर्जनी बोटाचा स्पर्श न करता “मृगी मुद्रा” म्हणजेच केवळ अंगठा, अनामिका, मधील बोट याने कुंकु घेऊन देवीच्या चरणापासुन मस्तकापर्यंत वाहावे.
काही ठिकाणी देवीला कुंकुमार्चन करताना कुंकू केवळ चरणांवर वाहिले जाते.
मंत्रजप किंवा नामजप झाल्यावर देवीची आरती करून मनोभावे नमस्कार करावा. आपल्या मनाची इच्छा सांगावी.
दुसर्या दिवशी देवीच्या मूर्तीला पुन्हा पूर्वी स्थानी स्थापित करावे.
हे कुंकू पुन्हा पूजेत वापरू नये.
कुंकू डबीत भरून रोज आपल्या मस्तकावर लावावे.
कुंकुमार्चन पूजेत देवीला अर्पण केलेले कुंकू हे देवी प्रसाद म्हणून आप्तेष्टांना वाटावे.
कुंकुमार्चन 5, 7 किंवा 11 सुवासिनींसोबत केल्याने वातावरणात प्रसन्नता येते.
कुंकवात शक्तीतत्त्व आकृष्ट करण्याची क्षमता अधिक असते. देवीच्या मूर्तीला कुंकुमार्चन केल्यावर ती जागृत होते. जागृत मूर्तीतील शक्ती तत्त्व कुंकवात येते. नंतर ते कुंकू आपण लावल्यावर त्यातील देवीची शक्ती आपल्याला मिळते.
