Chandrayaan-3 : लँडिंगची शेवटची 19 मिनिटे खूप महत्त्वाची
Chandrayaan-3 लँडिंगची शेवटची 19 मिनिटे भारताच्या चांद्रयान-3 साठी खूप महत्त्वाची असतील. या काळात चांद्रयान चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर सॉफ्ट लँडिंग करेल. जर भारताचे चांद्रयान सॉफ्ट लँडिंगमध्ये यशस्वी झाले तर भारत अवकाश क्षेत्रात नवा इतिहास रचेल.
वास्तविक भारताचे चांद्रयान-3 25 किमी अंतरावरून सॉफ्ट लँडिंग सुरू करेल. 23 ऑगस्ट रोजी 5.45 मिनिटांनी सुरू होईल. लँडर विक्रम सकाळी 6.04 वाजता चंद्राच्या पृष्ठभागाला स्पर्श करेल. अशा परिस्थितीत शेवटची 19 मिनिटे यासाठी खूप महत्त्वाची ठरणार आहेत.
सॉफ्ट-लँडिंगची संपूर्ण प्रक्रिया स्वयंचलित असेल ज्यामध्ये लँडरला योग्य वेळी आणि उंचीवर त्याचे इंजिन फायर करावे लागेल, योग्य प्रमाणात इंधन वापरावे लागेल आणि शेवटी लँडिंग करण्यापूर्वी काही अडथळा जसे की खड्डा किंवा टेकडी तर नाही ना ते शोधून काढावे लागेल.
इस्रो प्रमुख सोमनाथ यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, चंद्रावर लँडिंगचे ठिकाण इस्रो कमांड सेंटरद्वारे नाही तर लँडर विक्रम त्याच्या संगणकावरून करेल. लँडिंग सुरू करताना, वेग ताशी 6,048 किमी असेल तर चंद्राला स्पर्श करताना, वेग केवळ 10 किमी प्रति तास असेल.
लँडिंग 4 टप्प्यात होईल. पहिल्या टप्प्यात, लँडर 30 किमी उंचीवरून डी-ऑर्बिटिंग प्रक्रिया सुरू करेल. दुसऱ्या टप्प्यात ते चंद्राच्या पृष्ठभागापासून ६.८ किमी उंचीवर पोहोचेल. याला अॅटिट्यूड होल्ड फेज म्हणतात. तिसऱ्या टप्प्याला फ्रीन ब्रेकिंग फेज असे म्हणतात. यामध्ये लँडिंग होणाऱ्या ठिकाणी खड्डे तर नाहीत ना, याची खातरजमा केली जाईल. चौथ्या टप्प्यात फ्रीफॉल होईल.
इस्रोचे अध्यक्ष एस. सोमनाथ यांनी अलीकडेच सांगितले होते की लँडिंगचा सर्वात महत्त्वाचा भाग म्हणजे लँडरचा वेग 30 किमी उंचीवरून अंतिम लँडिंगपर्यंत कमी करणे आणि अंतराळ यानाला क्षैतिज ते उभ्या दिशेने वळवण्याची क्षमता. सॉफ्ट-लँडिंगनंतर रोव्हर लँडरच्या अंतरातून चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरण्यासाठी त्याच्या बाजूच्या पॅनेलपैकी एक वापरेल.
इस्रोने म्हटले आहे की मॉड्यूलला अंतर्गत तपासणी करावी लागेल आणि लँडिंग साइटवर सूर्योदयाची प्रतीक्षा करावी लागेल. तिने सांगितले की चंद्राच्या पृष्ठभागावर सॉफ्ट-लँडिंग करण्याची प्रक्रिया बुधवारी संध्याकाळी 5:45 च्या सुमारास सुरू होण्याची अपेक्षा आहे.
इस्रोने लँडिंगसाठी 23 ऑगस्टचा दिवस निश्चित केला आहे कारण या दिवशी सूर्योदय होणार आहे. त्यामुळे चांद्रयानचे लँडिंग सुलभ होईल. लँडर आणि रोव्हर दोघांनाही उर्जेची आवश्यकता असेल. सूर्योदयानंतर त्यांना सहज ऊर्जा मिळू शकेल.
