मराठा आरक्षण आणि निवडणूक घोटाळा: MNS चा मोर्चा १ नोव्हेंबरला मुंबईत!
मंगळवार, 28 ऑक्टोबर 2025 (11:59 IST)
महाराष्ट्राच्या राजकीय वातावरणात दणक्यात झळाळणारा मुद्दा – मराठा आरक्षणाची मागणी आणि निवडणूक प्रक्रियेत घोटाळ्याचे आरोप – आता रस्त्यावर उतरणार आहे. महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना (MNS) च्या नेतृत्वाखालील 'सत्याचा मोर्चा' १ नोव्हेंबरला मुंबईत निघणार असल्याची घोषणा झाली असून, हा मोर्चा फॅशन स्ट्रीट ते BMC कार्यालयापर्यंत मार्गक्रमण करेल. MNS प्रमुख राज ठाकरे यांच्या या पुढाकाराने विरोधी पक्षांच्या नेत्यांनीही पाठिंबा दिला असून, हा सर्वपक्षीय मोर्चा ठरला आहे. पण या मोर्च्यामागे नेमकं काय आहे? मराठा आरक्षणाशी याचा काय संबंध? चला, सविस्तर जाणून घेऊया.
मोर्च्याची पार्श्वभूमी: निवडणूक घोटाळ्याचे आरोप
महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना (MNS) च्या प्रमुख राज ठाकरे यांनी १९ ऑक्टोबरला मुंबईतील नेस्को येथे पक्ष कार्यकर्त्यांसमोर निवडणूक आयोगावर (ECI) जोरदार हल्ला चढवला. त्यांनी दावा केला की, राज्यातील मतदार यादीत ९६ लाख खोटे मतदार घुसवण्यात आले आहेत, ज्यामुळे स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत (BMC सह) लोकशाहीचा घोटाळा होत आहे. "हे 'मॅच फिक्सिंग' आहे! खोट्या मतदारांमुळे खऱ्या मतदारांचा आवाज दाबला जातोय," असा थेट आरोप राज ठाकरे यांनी केला. या घोटाळ्यामुळे मराठा समाजाच्या आरक्षण मागणीला धक्का बसत असल्याचेही त्यांनी सांगितले, कारण खोट्या मतदारांमुळे आरक्षणाच्या मुद्द्यावर योग्य चर्चा होत नाही आणि राजकीय पक्ष फक्त व्होट बँकेच्या खेळात गुंतले आहेत.
MNS च्या अधिकृत X खात्यानेही मोर्च्याची घोषणा केली: "संविधान वाचवा, लोकशाही जगवा. खोट्या नाही, खऱ्या मतदारांची लढाई! १ नोव्हेंबरला दुपारी १ वाजता फॅशन स्ट्रीट, चर्चगेट येथून मोर्चा." #सत्याचा_मोर्चा आणि #SaveConstitution अशा हॅशटॅगने सोशल मीडियावर ही घोषणा व्हायरल झाली असून, २४ तासांतच हजारो शेअर्स झाले आहेत.
मराठा आरक्षणाशी जोड: मागणी आणि संघर्ष
मराठा आरक्षणाचा मुद्दा महाराष्ट्राच्या राजकारणात नेहमीच ज्वलंत राहिला आहे. २०२५ मध्येही मराठा क्रांती मोर्चा (MKM) च्या नेतृत्वाखाली अनेक मोर्चे आणि उपोषणे झाली. २९ ऑक्टोबर २०२५ रोजी मुंबईच्या आझाद मैदानावर मनोज जारंगे-पाटील यांनी अनिश्चितकाळ उपोषण सुरू केले होते, ज्यात OBC अंतर्गत मराठा आरक्षणाची मागणी केली गेली. मात्र, राज्य सरकारने 'हैदराबाद गॅझेट' लागू करण्याचा GR काढला असला तरी, जारंगे यांनी तो 'निरुपयोगी' ठरवला. "मराठ्यांना कुनबी प्रमाणपत्रांसाठी जुन्या दस्तऐवजांची गरज पडते, पण OBC ला नाही. हे भेदभाव आहे," असे ते म्हणाले.
MNS च्या मोर्च्यात मराठा आरक्षणाला प्राधान्य देण्यात येईल, असे राज ठाकरे यांनी स्पष्ट केले. "आरक्षणाची मागणी योग्य आहे, पण खोट्या मतदारांमुळे निवडणुकीत मराठा समाजाच्या मुद्द्यांना न्याय मिळत नाही. हा मोर्चा केवळ घोटाळ्याविरोधात नाही, तर मराठा समाजाच्या हक्कांसाठीही आहे," असे त्यांचे म्हणणे आहे. मराठा क्रांती मोर्चा कार्यकर्त्यांनीही MNS ला पाठिंबा दिला असून, २०२४ मध्ये धाराशिव जिल्ह्यात झालेल्या संघर्षानंतर आता एकत्र येण्याची शक्यता आहे.
सर्वपक्षीय एकत्रितता: MVA चा पाठिंबा
हा मोर्चा आता केवळ MNS चा राहिले नाही. शिवसेना (UBT) चे नेते संजय राऊत यांनी २६ ऑक्टोबरला घोषणा केली: "महाराष्ट्राच्या जनतेचा निवडणूक आयोगावर विश्वास नाही. १ नोव्हेंबरला सर्व पक्ष एकत्र येऊन मुंबईत मोर्चा काढू. उद्धव ठाकरे, राज ठाकरे आणि शरद पवार यांच्यासह दिल्लीपर्यंत आवाज पोहोचवू." राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरद पवार गट), काँग्रेस आणि इतर MVA घटक पक्षांनीही या मोर्च्यात सहभागी होण्याची घोषणा केली आहे. जयंत पाटील (NCP-SP) यांनी सांगितले, "हा जनआक्रोश दाखवणारा मोर्चा असेल. निवडणूक आयोगाने चूक दुरुस्त करावी."
दुसरीकडे, महाराष्ट्र मंत्री नितेश राणे यांनी MNS वर टीका केली: "लोकसभा निवडणुकीत मात्र राज ठाकरे यांनी असा प्रश्न उपस्थित केला नाही. हा हिंदू मतदारांवरच प्रश्न आहे का?" तरीही, विरोधकांच्या एकजुटीने हा मोर्चा महाराष्ट्राच्या राजकारणात भूकंप आणू शकतो.
राज ठाकरे यांनी सांगितले, "हा मोर्चा शांतिपूर्ण असेल, पण आमचा आवाज दाबता येणार नाही." सोशल मीडियावर #सत्याचा_मोर्चा ट्रेंडिंग असून, युवक आणि मराठा समाजात उत्साह आहे.
हा मोर्चा यशस्वी झाल्यास निवडणूक आयोगावर दबाव वाढेल आणि मराठा आरक्षणाच्या मागणीसाठी नवीन GR ची शक्यता आहे. मात्र, बॉम्बे हायकोर्टात सध्या मराठा कोटा प्रकरण चालू असल्याने (२०२५ च्या सुनावण्या सुरू), हा रस्त्यावरील दबाव कायदेशीर लढ्यात कितपत मदत करेल? तज्ज्ञांच्या मते, "हा मोर्चा केवळ निवडणूक घोटाळ्यापुरता मर्यादित राहणार नाही, तर महाराष्ट्राच्या सामाजिक न्यायाच्या लढ्यात मीलाचा दगड ठरेल."
