Kids story : ही कथा त्रेता युगातील आहे. ज्यावेळी श्रावण बाळ नावाचा एक तरुण होता. त्याचे त्याच्या आई-वडिलांवर खूप प्रेम होते. पण त्याचे आई आणि वडील हे दोघेही आंधळे होते. त्यांना दृष्टी न्हवती पण त्यांनी मोठ्या कष्टाने श्रावण बाळ याला लहानाचे मोठे केले होते. श्रावणबाळ लहानपणापासूनच आपल्या आईवडिलांचा खूप आदर करत असे. खूप सेवा करीत असे.
एकदा श्रावण बाळाच्या आई आणि वडिलांनी त्यांच्या मनातील इच्छा श्रावण बाळाजवळ व्यक्त केली ते म्हणाले की, “बेटा! आता आम्ही म्हातारे झालो आहोत आणि या जगातून जाण्यापूर्वी आम्हाला तीर्थयात्रेला जायचे आहे. देवाचा आश्रय घेतल्याने आपल्याला शांती मिळेल.” आपल्या पालकांचे म्हणणे ऐकल्यानंतर, श्रावण बाळ म्हणाला मी घेऊन जाईल तुम्हाला तीर्थयात्रेला तुमची इच्छा पूर्ण करेल. आता यावर श्रावणबाळ विचार करू लागला की आई-वडिलांना कसे न्यावे तीर्थयात्रेला, कारण त्यांना दिसत नाही. असा विचार करीत असताना त्याला एक कल्पना सुचली. तो लगेच बाहेर गेला आणि तिथून दोन मोठ्या टोपल्या घेऊन आला. त्याने जाड दोरीच्या साहाय्याने त्या दोन्ही टोपल्या एका मजबूत काठीवर टांगून एक मोठी कावड बनवली. मग श्रावणबाळाने एका टोपलीत आईला बसवले आणि दुसऱ्या टोपलीत वडिलांना बसवले. त्यानंतर, श्रावण बाळ कावड खांद्यावर घेऊन तीर्थयात्रेला निघाला. श्रावणबाळ आई-वडिलांना सतत एकामागून एक सर्व पवित्र स्थळांना घेऊन जाऊ लागला.
तसेच एके दिवशी श्रावणबाळ त्याच्या आईवडिलांसोबत अयोध्येजवळ विश्रांतीसाठी थांबला. मग त्याच्या आईने पाणी पिण्याची इच्छा व्यक्त केली. श्रावण बाळाला जवळच एक नदी दिसली. श्रावणबाळ आई-वडिलांना म्हणाला, "तुम्ही दोघेही इथेच आराम करा, मी लवकरच तुमच्यासाठी पाणी घेऊन येतो."नदीजवळ पोहोचल्यानंतर, श्रावण बाळाने पाण्याच्या भांड्यात पाणी भरण्यास सुरुवात केली. अयोध्येचा राजा दशरथही शिकारीसाठी त्याच जंगलात आला होता. व शिकारीची वाट पाहत झाडावर बसला होता. पाण्यात हालचालीचा आवाज ऐकून राजाला वाटले की कोणीतरी प्राणी पाणी पिण्यासाठी आला आहे. राजाने न पाहता, फक्त आवाज ऐकून बाण सोडला. दुर्दैवाने तो बाण श्रावण बाळाच्या छातीत लागला. व श्रावण बाळ विव्हळत खाली कोसळला. एक पुरुषाचा ओरडण्याचा आवाज आला म्हणून राजा लागलीच झाडावरून उतरून नदीजवळ आला. पाहतो तर काय एक तरुणाला बाण लागला होता व तो वेदनेने विव्हळत होता. राजा लगेच श्रवणकुमारजवळ गेला आणि म्हणाला, “मी खूप मोठी चूक केली आहे. मला माफ करा. इथे कोणी माणसे असतील याची मला कल्पना नव्हती. या चुकीचा पश्चात्ताप करण्यासाठी मी काय करावे जेणेकरून तुम्ही मला क्षमा कराल?”
मग श्रावणबाळ कण्हत म्हणाला, “माझे आईवडील इथून थोड्या अंतरावर बसले आहे. त्यांना खूप तहान लागली आहे. कृपया हे पाणी त्यांना नेऊन द्या आणि माझ्याबद्दल त्यांना काहीही सांगू नका.” हे बोलून श्रावण बाळाने आपले प्राण सोडले. आता राजा दशरथाला खूप दुःख झाले. राजा दुखी मनाने पाणी घेऊन श्रावण बाळाच्या आई-वडिलांजवळ आला. राजा दशरथ त्यांच्या जवळ आला तेव्हा त्यांनी आश्चर्याने विचारले, “तू कोण आहे? तू आमचा श्रावण बाळ नाहीस. आमचा श्रावणबाळ कुठे आहे?, तो का आला नाही?, राजा दशरथ काहीही बोलले नाही. राजाने पाणी दिले पण श्रावण बाळाच्या आई आणि वडिलांनी ते न घेता परत विचारले "तू कोण आहे आणि आमचा मुलगा कुठे आहे? आम्हाला सांगत का नाहीस?"
यावर आता राजा दशरथ म्हणाल की, “आई, मला क्षमा कर. मी शिकार करण्यासाठी सोडलेला बाण थेट तुमच्या मुलाला श्रावणबाळाला लागला. त्याने मला तुमच्याबद्दल सांगितले, म्हणून मी इथे पाणी द्यायला आलो.” असे बोलून राजा दशरथ गप्प झाला. राजा दशरथाचे शब्द ऐकून श्रावण बाळाचे आई आणि वडील मोठ्याने रडू लागले. आपल्या मुलाच्या मृत्यूच्या दुःखाने त्या दोघांनीही राजा दशरथाने आणलेल्या पाण्याला स्पर्शही केला नाही. त्यानंतर श्रावणबाळाच्या आई वडिलांनी रडत रडत राजा दशरथाला त्याच्या मुलापासून वेगळे होण्याचा शाप दिला. व श्रावण बाळाच्या आई आणि वडिलांनी देखील मुलाचा वियोग सहन न झाल्याने प्राण त्यागले.
असे म्हटले जाते की श्रावणबाळाच्या आई-वडिलांच्या शापामुळे राजा दशरथाला त्यांचा मुलगा श्रीरामपासून दूर राहावे लागले. राजा दशरथाच्या या शापाची पूर्तता करण्यासाठी, भगवान श्रीरामांना 14 वर्षांचा वनवास भोगावा लागला, ज्याचे माध्यम राजा दशरथची पत्नी कैकेयी होती. श्रावणबाळाच्या वडिलांप्रमाणे, राजा दशरथ देखील आपल्या मुलापासून वेगळे होणे सहन करू शकले नाही आणि त्यांनी देखील श्रीराम वनवासात गेल्यानंतर आपले प्राण सोडले. तात्पर्य : प्रत्येकाने श्रावण बाळाप्रमाणे निःस्वार्थपणे आपल्या आई-वडिलांची सेवा करावी.