Mahashivratri 2025 भारतात होळी, शिवरात्री आणि महाशिवरात्रीला भांग आणि थंडाई पिण्याची परंपरा आहे. बहुतेक ठिकाणी, थंडाईमध्ये थोडासा भांग घालून सेवन केले जाते. महाशिवरात्रीला अनेक लोक भांग पितात. भगवान शिवाला भांग लावली जाते आणि त्यांना भांग देखील अर्पण केली जाते. तथापि भगवान शिव भांग पीत नाहीत. धर्मग्रंथांमध्ये याचा कुठेही उल्लेख नाही. तरी त्यांना भांग आणि धतुरा नक्कीच अर्पण केला जातो. मान्यतेनुसार विषामुळे त्यांचे शरीर गरम झाले होते, ज्यामुळे त्यांना थंड वस्तू अर्पण करण्याची पद्धत सुरु झाली.
भगवान शिव भांगचे सेवन करत नाही: असे म्हटले जाते की समुद्रमंथनातून बाहेर पडलेल्या विषाच्या थेंबांमुळे भांग आणि धतुरा नावाच्या वनस्पती निर्माण झाल्या. तर काही लोक म्हणू लागले ही शंकरजींची आवडती औषधी वनस्पती आहे. मग लोकांनी एक कथा रचली की हे रोप गंगेच्या काठावर वाढले होते. म्हणूनच तिला गंगेची बहीण असेही म्हणतात. म्हणूनच शिवाच्या कुलुपांवर राहणाऱ्या गंगेच्या शेजारी भांगला एक स्थान मिळाले आहे. मग काय सर्वजण भांग घोटून भगवान शंकरांना अर्पण करू लागले. तर शिव महापुराणात कुठेही असे लिहिलेले नाही की शंकरजींना भांग आवडते. वास्तविकता अशी आहे की जेव्हा भगवान शिवाचा घसा जळतो तेव्हा ही जळजळ दोन गोष्टींनी थांबवता येते - गाईचे दूध आणि भांग लेप. तथापि शास्त्रांमध्ये कुठेही भगवान शिव भांग, गांजा किंवा चिल्लम ओढत असल्याचा उल्लेख नाही. भांग फक्त दोन प्रकारचे लोक वापरतात; पहिले जे आजारी आहेत आणि दुसरे जे नशा करू इच्छितात. शिवजी आजारी नाहीत किंवा त्यांना व्यसनही नाही.
महाशिवरात्रीला भांग पिण्याची प्रथा कधीपासून सुरू झाली?
महाशिवरात्रीला भांग पिण्याची परंपरा प्राचीन काळापासून चालत आली आहे. महाशिवरात्रीला भांग पिण्याचा मुख्य उद्देश शिवभक्तीत मग्न होणे आणि ध्यानाची स्थिती प्राप्त करणे असा मानला जातो. भक्त ते भगवान शिवाचा प्रसाद म्हणून स्वीकारतात. ही परंपरा उत्तर भारतात, विशेषतः वाराणसी, मथुरा, काशी आणि इतर शिव तीर्थस्थळांमध्ये अधिक लोकप्रिय आहे. तथापि महाशिवरात्रीला ते पिण्याची प्रथा कधीपासून सुरू झाली याची निश्चित तारीख नाही.
भांगेचे सेवन किमान 3000-4000 वर्षे जुने आहे आणि ते वैदिक काळापासून सुरू आहे. बरेच लोक त्याला सोमवल्ली नावाचे औषध मानतात, तर काही लोक असा विश्वास आहे की याने सोमरस तयार होत होते. जरी याचा कोणताही पुरावा नाही कारण सोम नावाची वेल वेगळ्या प्रकारची होती. संस्कृत आयुर्वेद ग्रंथांमध्ये भांगचा औषधी वापर नोंदवला गेला आहे. प्राचीन काळी ते वेदनाशामक म्हणून, निद्रानाश बरा करण्यासाठी, भूक वाढवण्यासाठी आणि इतर औषधी उद्देशांसाठी वापरले जात असे.
चीनमध्ये भांग लागवडीचे सर्वात जुने पुरातत्वीय पुरावे 8000 ईसापूर्व आहेत, जिथे भांगचा वापर दोरी, कापड आणि कागद बनवण्यासाठी जात होता. भांगचा सर्वात जुना उल्लेख वेदांमध्ये आढळतो. वेदांमध्ये औषधी आणि धार्मिक हेतूंसाठी गांजाचा वापर आणि सेवन याबद्दल असंख्य संदर्भ आहेत. इतिहासकारांचा असा विश्वास आहे की गांजाची लागवड चीनमधून भारतात सुमारे 2800 ईसापूर्व पसरली.
