भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीचे नेतृत्व महात्मा गांधींनी केले. पण जेव्हा 15 ऑगस्ट 1947 रोजी देशाला स्वातंत्र्य मिळाले, तेव्हा ते उत्सवात सहभागी झाले नव्हते.
महात्मा गांधी त्या दिवशी दिल्लीपासून हजारो किलोमीटर दूर बंगालच्या नोआखली येथे होते, जिथे ते हिंदू आणि मुस्लिमांमधील जातीय हिंसा थांबवण्यासाठी उपोषण करत होते.
15 ऑगस्ट रोजी भारत स्वतंत्र होईल हे ठरल्यावर जवाहरलाल नेहरू आणि सरदार वल्लभभाई पटेल यांनी महात्मा गांधींना एक पत्र पाठवले. या पत्रात लिहिले होते, '15 ऑगस्ट हा आपला पहिला स्वातंत्र्य दिन असेल. तुम्ही राष्ट्र पिता आहात, यात सामील व्हा आणि तुमचे आशीर्वाद द्या. '
गांधीजींनी उत्तर पाठवले, 'जेव्हा कलकत्त्यामध्ये हिंदू आणि मुसलमान एकमेकांना मारत आहेत, तेव्हा मी उत्सव साजरा करण्यासाठी कसा येऊ शकतो? दंगल थांबवण्यासाठी मी माझा जीव देईन.
जवाहरलाल नेहरू यांचे ऐतिहासिक भाषण 'ट्रिस्ट विद डेस्टनी' 14 ऑगस्टच्या मध्यरात्री व्हाईसरॉय लॉज (सध्याचे राष्ट्रपती भवन) मधून देण्यात आले.
नेहरू तेव्हा पंतप्रधान झाले नव्हते. संपूर्ण जगाने हे भाषण ऐकले, पण गांधीजी त्या रात्री 9 वाजता झोपायला गेले होते.
15 ऑगस्ट 1947 रोजी लॉर्ड माउंटबॅटन यांनी त्यांच्या कार्यालयात काम केले. दुपारी नेहरूंनी त्यांच्या मंत्रिमंडळाची यादी त्यांच्या सुपूर्द केली आणि नंतर इंडिया गेटजवळील प्रिन्सेस गार्डनमध्ये एका सभेला संबोधित केले.
प्रत्येक स्वातंत्र्यदिनी भारतीय पंतप्रधान लाल किल्ल्यावरून ध्वज फडकवतात, पण 15 ऑगस्ट 1947 रोजी असे घडले नव्हते. लोकसभा सचिवालयातील एका शोधपत्राप्रमाणे नेहरूंनी 16 ऑगस्ट 1947 रोजी लाल किल्ल्यावरून ध्वज फडकवला होता.
भारताचे तत्कालीन व्हाईसराय लॉर्ड माउंटबॅटनचे प्रेस सचिव कॅम्पबेल जॉन्सन यांच्या मते, जपानने मित्र राष्ट्रांच्या सैन्याला आत्मसमर्पण केल्याचा दुसरा वर्धापन दिन 15 ऑगस्ट रोजी पडत होता, ज्यामुळे या दिवशी भारत स्वतंत्र करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
15 ऑगस्टपर्यंत भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील सीमा रेषेचे निश्चित करण्यात आले नव्हते. 17 ऑगस्ट रोजी रेडक्लिफ लाईनच्या घोषणेद्वारे हा निर्णय घेण्यात आला, ज्याने भारत आणि पाकिस्तानच्या सीमांचे निर्धारण केलं जातं.
15 ऑगस्ट रोजी भारत स्वतंत्र झाला, पण त्या वेळी त्याचे कोणतेही राष्ट्रगीत नव्हते, जरी रवींद्रनाथ टागोरांनी 1911 मध्ये 'जन-गण-मन' लिहिले होते, परंतु हे राष्ट्रगीत 1950 मध्ये बनले.
भारताव्यतिरिक्त 15 ऑगस्ट हा इतर 3 देशांचा स्वातंत्र्य दिन आहे - दक्षिण कोरिया 15 ऑगस्ट 1945 रोजी जपानपासून स्वतंत्र झाला.
15 ऑगस्ट 1971 रोजी बहरीनला ब्रिटनपासून स्वातंत्र्य मिळाले आणि फ्रान्सने 15 ऑगस्ट 1960 रोजी कांगोला स्वतंत्र घोषित केले.
पनामा शहर 15 ऑगस्ट 1519 रोजी तयार झाले.
15 ऑगस्ट 1772 रोजी ईस्ट इंडिया कंपनीने वेगवेगळ्या जिल्ह्यांमध्ये स्वतंत्र दिवाणी आणि फौजदारी न्यायालये स्थापन करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
15 ऑगस्ट 1854 रोजी ईस्ट इंडिया रेल्वेने कलकत्ता ते हुगलीपर्यंत पहिली पॅसेंजर ट्रेन चालवली, जरी त्याचे ऑपरेशन अधिकृतपणे 1855 मध्ये सुरू झाले.
ब्रिटीश राज्यापासून भारताला स्वातंत्र्य मिळवून देणाऱ्या महर्षि अरबिंदो घोष यांचा जन्म 15 ऑगस्ट 1872 रोजी झाला.
15 ऑगस्ट 1950 रोजी आसाममध्ये तीव्र भूकंप जाणवला होता, ज्यामुळे भूकंपामुळे येथे सुमारे 1500 ते 3,000 लोक मरण पावले.
