Rangbhari Ekadashi 2025 यावर्षी रंगभरी एकादशी सोमवार, १० मार्च रोजी साजरी केली जात आहे. या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वती यांची विशेष पूजा केली जाते. धार्मिक मान्यतेनुसार, जेव्हा भगवान शिव लग्नानंतर पहिल्यांदाच माता पार्वतीला काशीला घेऊन आले, तेव्हा तो दिवस फाल्गुन शुक्ल पक्षाची एकादशी होती. त्याच दिवशी भगवान शिव यांनी माता पार्वतीसोबत होळी खेळली, त्यामुळे या एकादशीला खूप महत्त्व आहे. या दिवशी बाबा विश्वनाथांची विशेष सजावट देखील केली जाते. चला आता आपण रंगभरी एकादशीची कहाणी जाणून घेऊया.
रंगभरी एकादशी व्रत कथा
पौराणिक कथेनुसार रंगभरी एकादशीचा दिवस खूप खास असतो. या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वती यांनी पहिल्यांदा कैलास पर्वतावर होळी खेळली. रंग आणि प्रेमाने सजलेली ही कहाणी, त्यात खोलवरचे अध्यात्म आणि प्रेमाचे वैभव लपलेले आहे.
तथापि शास्त्रांमध्ये असे म्हटले आहे की पहिली होळी भगवान शिव आणि माता पार्वती यांनी काशीमध्ये खेळली होती, कैलास पर्वतावर नाही. खरं तर, जेव्हा भगवान शिव पहिल्यांदाच माता पार्वतीला काशीला घेऊन आले तेव्हा सर्व गणांनी त्यांचे गुलाल आणि अबीरने स्वागत केले. एकादशीला गुलाल आणि अबीर उधळून भगवान शिव आणि माता पर्वताची पूजा केली जात असे. म्हणूनच या एकादशीला रंगभरी असे नाव देण्यात आले.
असे म्हटले जाते की भगवान शिव आणि माता पार्वती यांचे लग्न झाले होते, परंतु लग्नानंतर माता पार्वती तिच्या सासरच्या घरात, कैलासमध्ये व्यस्त होती. एके दिवशी भगवान शिव यांनी माता पार्वतीला काशीला घेऊन जाण्याचा निर्णय घेतला. या दिवशी भगवान शिव यांनी पहिल्यांदा देवी पार्वतीला काशीत प्रवेश दिला. भगवान शिव आणि माता पार्वती यांनी एकत्र होळी खेळली. जरी होळीशी याचा काहीही संबंध नाही, तरीही ही एकादशी रंगांशी संबंधित आहे. रंगभरी एकादशीपासून बनारसमध्ये होळीचा महान उत्सव सुरू होतो.
यासोबतच माता पार्वतीचा गौण सोहळा देखील रंगभरी एकादशीच्या दिवशी झाला अशी एक पौराणिक कथा आहे. गौण म्हणजे लग्नानंतर मुलगी तिच्या आईवडिलांच्या घरातून तिच्या पतीच्या घरी राहण्यासाठी येते. गौण नंतर जेव्हा माता पार्वती भगवान शिवासोबत कैलासला जात होत्या, तेव्हा वाटेत तिने काशीला जाण्याची इच्छा व्यक्त केली. भगवान शिव यांनी माता पार्वतीची इच्छा पूर्ण केली आणि काशीला घेऊन गेले. रंगभरी एकादशीच्या दिवशी शिव-शक्तीची पूजा केल्याने आणि ही व्रतकथा ऐकल्याने वैवाहिक जीवन आनंदी होते असे मानले जाते.