Mahabharat : महाभारतातील त्या 5 महिला ज्यांच्यावर अन्याय झाला

Mahabharat : कुरुक्षेत्रात महाभारताचे युद्ध झाले होते. महाभारतात स्त्रियांच्या हजारो कथा आणि प्रसंग आहेत. महाभारतात प्रत्येक स्त्रीवर काही ना काही अन्याय झाला होता, पण अशा 5 महिलांवर घोर अन्याय झाला आणि शेवटी त्यांनी न्यायासाठी लढा देऊन आपले इच्छित स्थान प्राप्त केले. या महिलांची थोडक्यात माहिती जाणून घेऊया.

1. अम्बा : अम्बा, अम्बालिका आणि अम्बिका ह्या काशीराज यांच्या तीन कन्या होत्या. विचित्रवीर्य तरुण झाल्यावर भीष्माने काशीराजाच्या तीन मुलींना बळजबरीने पळवून नेले आणि त्यांचा विवाह विचित्रवीर्याशी करायचा होता, कारण भीष्माला कसे तरी आपले वडील शंतनूचे वंश वाढवायचे होते. पण नंतर थोरली राजकन्या अंबा हिला सोडण्यात आले कारण तिला शाल्वराज हवे होते. इतर दोघांचा (अंबालिका आणि अंबिका) विवाह विचित्रवीर्याशी झाला होता. नंतर शाल्वराजांनी अंबाशी लग्न करण्यास नकार दिल्यावर अंबा भीष्माकडे आली पण भीष्मानेही तिला नाकारले. मग ही अंबा परशुरामाकडे न्यायासाठी गेली पण परशुराम काही करू शकले नाही कारण भीष्म त्यांचा शिष्य होता. तेव्हा अंबाने भगवान शंकराची तपश्चर्या केली आणि त्यांनी सांगितले की भीष्मांच्या वधाचे कारण तूच होशील. मग अंबाने प्राणत्याग केला आणि शिखंडी म्हणून जन्म घेतला.

2. गांधारी : गांधारीने धृतराष्ट्राशी बळजबरीने लग्न केले होते, असे म्हटले जाते. याचे कारण भीष्म होते. भीष्माने गांधार राजाच्या राजकन्येचा धृतराष्ट्राशी जबरदस्तीने विवाह केला होता. गांधारीला हे नको होते म्हणून तिनेही कायमस्वरूपी डोळ्यांवर पट्टी बांधली. धृतराष्ट्र, शकुनी आणि दुर्योधन यांच्यासमोर गांधारीचे कोणीच ऐकत नव्हते. ती नेहमी उदास असायची.

3. भानुमती : भानुमती ही कंबोज राजा चंद्रवर्मा यांची कन्या होती. भानुपती अतिशय सुंदर, आकर्षक, बुद्धिमान आणि पराक्रमी होती. तिच्या सौंदर्य आणि शक्तीचे किस्से प्रसिद्ध होते. याच कारणामुळे दुर्योधनही शिशुपाल, जरासंध, रुक्मी, वक्र, कर्ण इत्यादी राजांसह भानुमतीच्या स्वयंवरात गेला होता. असे म्हटले जाते की भानुमतीला दुर्योधनाशी लग्न करायचे नव्हते, परंतु तिने त्याच्याशी जबरदस्तीने लग्न केले. दुर्योधनाची पत्नी भानुमती युद्धकला, बुद्धिबळ आणि कुस्तीमध्ये निपुण होती. असे म्हणतात की एके दिवशी तिने दुर्योधनाचा कुस्तीत पराभवही केला होता. भानुमतीमुळेच हा वाक्प्रचार रूढ झाला आहे - कहीं की ईंट कहीं का रोड़ा, भानुमती ने कुनबा जोड़ा। भानुमती अतिशय सुंदर, आकर्षक, तीक्ष्ण मनाची आणि शारीरिकदृष्ट्या अतिशय मजबूत होती. गांधारीने सतीपर्वात सांगितले आहे की भानुमती दुर्योधनाशी कुस्ती खेळत असे, ज्यामध्ये दुर्योधन तिच्याकडून अनेकदा हरला.

असे म्हणतात की भानुमती आपल्या दासी आणि अंगरक्षकांसह हातात पुष्पहार घेऊन दरबारात आली आणि एक एक करून सर्व राजांच्या जवळून गेली तेव्हा ती दुर्योधनाच्या जवळून गेली. दुर्योधनाला भानुमतीने पुष्पहार घालायचा होता पण तसे झाले नाही. भानुमती दुर्योधनाच्या पुढे सरकली. दुर्योधन क्रोधित झाला आणि त्याने ताबडतोब भानुमतीच्या हातातील माला हिसकावून स्वतःच्या गळ्यात घातली. हे दृश्य पाहून सर्व राजांनी आपल्या तलवारी बाहेर काढल्या. अशा स्थितीत दुर्योधनाने भानुमतीचा हात धरला आणि तिला राजवाड्याच्या बाहेर नेत असताना तो सर्व योद्ध्यांना म्हणाला, कर्णाचा पराभव करा आणि माझ्याकडे या. म्हणजेच त्याने सर्व योद्ध्यांना कर्णाशी लढण्याचे आव्हान दिले, ज्यामध्ये कर्णाने सर्वांचा पराभव केला. अशाप्रकारे दुर्योधनाने जबरदस्तीने भानुमतीशी विवाह केला.

4. द्रौपदी : द्रौपदीचा जन्म यज्ञातून झाला असे म्हटले जाते, म्हणूनच तिला यज्ञी असे म्हटले जाते. द्रौपदीचा समावेश पंचकन्यांमध्ये झाला आहे. पुराणानुसार पाच स्त्रियांचे लग्न झाले तरी त्या मुलींप्रमाणेच पवित्र मानल्या जातात. अहिल्या, द्रौपदी, कुंती, तारा आणि मंदोदरी. द्रौपदीने कर्ण आणि दुर्योधनाचा अपमान केला होता आणि बदल्यात जयद्रथ आणि दुर्योधनाने द्रौपदीचा अपमान केला होता. पण द्रौपदीची सर्वात मोठी चूक म्हणजे ती पाचही पांडवांशी लग्न करण्यास तयार झाली. वास्तविक, स्वयंवरची स्पर्धा अर्जुनने जिंकली होती पण द्रौपदीने कोणत्याही परिस्थितीत पाच पांडवांची पत्नी होण्याचे मान्य केले नसते तर आजचा इतिहास वेगळा असता. स्वयंवरानंतर कुंतीच्या सांगण्यावरून किंवा युधिष्ठिर आणि वेदव्यासजींच्या सांगण्यावरून द्रौपदीने पाचही लग्न करण्याचे मान्य केले होते. द्रौपदीने हे केले नसते तर ती फक्त अर्जुनची पत्नी असती. तसेच, तिने पाचही लग्न केले नसते तर कदाचित ती कर्णाची पत्नी झाली असती. मग महाभारत वेगळे झाले असते.

5. कुंती : कुंतीला वरदान होते की ती कोणत्याही देवताला बोलावून त्यांच्यासोबत नियोग करू शकते. हे ज्ञान त्यांनी माद्रीलाही शिकवले होते. त्यामुळे माद्रीला नकुल आणि सहदेव असे दोन पुत्र झाले आणि कुंतीचे पुत्र कर्ण, युधिष्ठिर, अर्जुन आणि भीम झाले. कुंती ही वासुदेवजींची बहीण आणि भगवान श्रीकृष्णाची मावशी होती. ती शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या खूप शक्तिशाली होती आणि तिला स्वतः भगवान श्रीकृष्णांनी पाठिंबा दिला होता. गांधारीनंतर कुंती ही सर्वात शक्तिशाली स्त्री होती.