बिहार निवडणूकीतील युती: पक्षाने आपसात एकजूट केली आहे, अंत: करणांची भेट होईल का?

यावेळी युतीची चाचणी बिहार निवडणुकीतही होणार आहे. मोठे आणि छोटे सर्व पक्ष युतीमध्ये लढत आहेत. निवडणुकीच्या तारखांची घोषणा होण्यापूर्वी अनेक पक्ष आधीपासूनच युतीमध्ये होते आणि नंतर बरेच पक्ष एकत्र आले. अनेक पक्षांनी तिकीट वितरणात आरोप-प्रत्यारोप करून त्यांचे भागीदार बदलले. एनडीए आणि महागठबंधन व्यतिरिक्त बिहारमध्ये या वेळी ग्रँड डेमोक्रॅटिक सेक्युलर फ्रंट आणि प्रोग्रेसिव्ह डेमोक्रॅटिक गठबंधन मैदान आहे. लोजपाने यापूर्वीच एनडीएतून वेगळेहून निवडणूक लढवण्याची घोषणा केली आहे. अशा परिस्थितीत आता प्रश्न निर्माण झाला आहे की निवडणुकीच्या निकालानंतर ही युती कायम राहील का? 

सत्तेत परत येण्याचा प्रयत्न करणार्‍या आरजेडीने गेल्या निवडणुकीतच महायुतीची स्थापना केली. भाजप आणि जेडीयूला खुर्चीवरून दूर करण्यासाठी महायुतीतही डाव्या पक्षांना यावेळी घेण्यात आले आहे. त्याचबरोबर या निवडणुकीत दोन पक्ष एनडीएत दाखल झाले आहेत. व्हीआयपीचे मुकेश सहनी, हिंदुस्तानी अवाममोर्चाचे जीतन राम मांझी पुन्हा एनडीएत आहेत. त्याचवेळी चिराग निश्चितपणे एकटेच निवडणूक लढवत आहेत पण बिहारमध्ये भाजप आणि लोजपा सरकार स्थापन होईल हे त्यांनी आधीच सांगितले आहे. निवडणुकीच्या निकालानंतर युतीचे स्वरूप बदलू शकते, असे चिराग यांचे संकेत आहेत. 

रालोसपाचे उपेंद्र कुशवाह, बहुजन समाजवादी पक्षाच्या मायावती, एआयएमआयएमच्या असदिन ओवैसी, पीपल्स पार्टी सोशलिस्टचे डॉ संजय चौहान आणि सोहेलदेव भारतीय समाज पक्षानेही युती केली आहे. निवडणुकांपूर्वी उपेंद्र कुशवाहा महाबठबंधनात होते, त्यांनी ट्रॅक न केल्यास वेगळे केले गेले नाही, अशी चर्चा आहे की त्यांनी एनडीएत जाण्याचा प्रयत्न केला पण नितीशकुमार यांच्यामुळे त्यांची प्रवेश होऊ शकले नाही. 

जाप (लो) अध्यक्ष पप्पू यादव यांच्या संयुक्त विद्यमाने तयार झालेल्या प्रोग्रेसिव्ह डेमोक्रॅटिक गठबंधन (पीडीए) पासून इंडियन युनियन मुस्लिम लीग, बिहारचे विभाजन झाले आहे. पक्षाचे राष्ट्रीय सचिव सह प्रदेशाध्यक्ष नईम अख्तर यांनी पाटण्यातील पत्रकार परिषदेत ही घोषणा केली. जातीयवादी शक्तींना सत्तेत येण्यापासून रोखणे आवश्यक असल्याने पीडीए युतीपासून दूर जाण्याचे दु: ख आहे, असे ते म्हणाले. ते म्हणाले की पीडीएपासून विभक्त होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे युतीचा किमान सामान्य कार्यक्रम निश्चित झाला नाही, निवडणूक क्षेत्राच्या वितरणावरील मतभेद, एसडीपीआयच्या पीएफआय युनिटच्या वादग्रस्त बाबींवरील सर्वत्र आणि देशातील वेगवेगळ्या भागातून त्यावर बंदी घालण्याची मागणी. त्याच्या मित्रपक्षांची प्रतिमा खराब होत आहे. 

कोणते आघाडी:

एनडीए: भाजपा, जेडीयू, हम, व्हीआयपी

महागठबंधन: आरजेडी, काँग्रेस, माले, सीपीआय, सीपीएम

ग्रँड डेमोक्रॅटिक सेक्युलर फ्रंट: राष्ट्रीय लोकसमता पार्टी, बसपा, इंडिया मजलिस ए इत्तेहादुल, एआयएमआयएम, पीपल्स पार्टी सोशलिस्ट, सोहेलदेव भारतीय समाज पार्टी