योग सर्व प्रकारच्या शारीरिक आणि मानसिक समस्यांवर उपाय प्रदान करतो. जर तुम्ही योगा करणार असाल किंवा योगा करणार असाल तर तुम्हाला योगासनांचे नियम देखील माहित असले पाहिजेत. योगा करताना, लोक अनेकदा अशा अनेक चुका करतात ज्यामुळे शरीराला फायदा होण्याऐवजी नुकसान होऊ शकते. त्या 5 प्रमुख चुकांबद्दल जाणून घेऊया.
१. स्वतःला योगा करण्यास भाग पाडू नका: कोणत्याही प्रकारचा योगा करण्यास भाग पाडू नका. शरीराच्या हालचाली किंवा सूक्ष्म व्यायामांमध्ये प्रवीण झाल्यानंतर, प्रथम सर्वात सोपी योगासन करा आणि त्यानंतरच कठीण योगासन करण्याचा प्रयत्न करा. जर तुम्ही कोणतेही योगासन जबरदस्तीने केले तर ते तुम्हाला शारीरिक नुकसान पोहोचवू शकते. शरीराच्या कोणत्याही अंतर्गत अवयवावर दबाव आल्यास गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. आसन करताना अनावश्यक शक्ती लावू नका. सुरुवातीला तुम्हाला तुमचे स्नायू कडक वाटतील, परंतु काही आठवडे नियमित सरावाने शरीर लवचिक होते. आसने सहजपणे करा, अडचणीने नाही. आसनाच्या सुरुवातीला आणि शेवटी विश्रांती घ्या. आसने योग्यरित्या करा. प्रत्येक आसन दोन्ही बाजूंनी करा आणि त्याचे पूरक व्यायाम करा.
२. आजारपण किंवा दुखापत झाल्यास: जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचा गंभीर आजार असेल तर योग शिक्षकाच्या सल्ल्यानेच योगासन करा आणि जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची दुखापत झाली असेल तर देखील योगासन करू नका. मासिक पाळी, गरोदरपण, ताप, गंभीर आजार इत्यादी काळात आसने करू नका. जर आसन करताना शरीराच्या कोणत्याही भागात तीव्र वेदना होत असतील तर योग डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच आसन करा.
३. जेवणानंतर योगा करू नका: बरेच लोक सकाळी नाश्ता केल्यानंतर योगा करतात किंवा संध्याकाळी योगासन करतात, तर योगा करण्यासाठी पोट रिकामे असणे आवश्यक आहे. तुम्ही फक्त पाणी पिऊ शकता. जर पोट रिकामे नसेल तर तुम्हाला उलट्या होऊ शकतात, मळमळ होऊ शकते आणि श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. शौच आणि आंघोळ संपल्यानंतरच योगासन करावे. वज्रासन वगळता सर्व आसने रिकाम्या पोटी करा.
४. योगा केल्यानंतर लगेच आंघोळ करणे: बरेच लोक योगा केल्यानंतर लगेच आंघोळ करतात किंवा थंड पाणी पितात. हे शरीराला हानी पोहोचवू शकते. कारण योगासन केल्यानंतर आपले शरीर गरम राहते, त्यानंतर लगेच पाणी पिणे किंवा आंघोळ करणे हानिकारक ठरू शकते. यामुळे उष्णता आणि थंडीच्या तक्रारी येऊ शकतात आणि तुम्हाला सर्दी आणि खोकला सारख्या समस्या देखील येऊ शकतात. योगा केल्यानंतर एक तासानंतरच आंघोळ करा.
५. योगा आणि जिम: आजकाल लोक योगासनांसोबतच जिममध्ये कठोर परिश्रम करू लागले आहेत जे हानिकारक आहे कारण योगा तुमचे शरीर लवचिक बनवते तर जिम व्यायामामुळे ते कडक होते. या दोन्ही गोष्टी एकाच वेळी केल्याने शरीराला खूप नुकसान होऊ शकते.
इतर नियम: योगासन सपाट जमिनीवर चटई पसरून करावेत. हवामानानुसार सैल कपडे घालावेत. योगासन हे मोकळ्या आणि हवेशीर खोलीत करावे, जेणेकरून तुम्ही श्वास घेताना शुद्ध हवा मुक्तपणे घेऊ शकाल. तुम्ही बाहेरही सराव करू शकता, परंतु आजूबाजूचे वातावरण स्वच्छ आणि हवामान आल्हाददायक असले पाहिजे. योगींनी योग्य आहार घ्यावा, म्हणजेच त्याने नैसर्गिक अन्न घ्यावे आणि फक्त तेवढेच अन्न घ्यावे जे पचायला सोपे असेल. शरीराचे अवयव न हलवता योगा करणे देखील चुकीचे आहे. विचार न करता सतत पवित्रा बदलणे देखील योग्य नाही. जबरदस्तीने श्वास रोखणे देखील योग्य नाही. प्राणायाम आणि ध्यान न करता योगासने करत राहणे.
