प्रसिद्ध मराठा सेनापती रघुजी भोसले प्रथम यांची प्रसिद्ध तलवार सोमवारी मुंबईत पोहोचली. ही तलवार महाराष्ट्र सरकारने नुकत्याच लंडनमध्ये झालेल्या लिलावात घेतली. राज्याचे सांस्कृतिक कार्य मंत्री आशिष शेलार म्हणाले की, ही तलवार पु.ल. देशपांडे अकादमीमध्ये ठेवली जाईल, जिथे सामान्य लोकांनाही तलवार पाहता येईल.
पावसामुळे बाईक रॅली रद्द
आशिष शेलार म्हणाले की, ही तलवार सकाळी १० वाजता विमानाने छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर आणण्यात आली. तेथून तलवार प्रभादेवी येथील पी.ल. देशपांडे अकादमीत नेण्यात आली. मुसळधार पाऊस आणि वाहतूक कोंडीमुळे विमानतळावरून तलवार नेण्यासाठी आयोजित केलेली बाईक रॅली रद्द करण्यात आली. संध्याकाळी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार यांच्या उपस्थितीत होणारा कार्यक्रम नियोजित वेळेनुसार होईल.
१८१७ मध्ये ही ऐतिहासिक तलवार भारताबाहेर गेली
नागपूर भोसले राजघराण्याचे संस्थापक आणि छत्रपती शाहू महाराजांच्या कारकिर्दीत मराठा सैन्याचे एक प्रमुख सेनापती रघुजी भोसले प्रथम यांची तलवार काही काळापूर्वी एका आंतरराष्ट्रीय लिलावात महाराष्ट्र सरकारने विकत घेतली होती. ही प्रतिष्ठित तलवार लंडनमधील लिलावात ४७.१५ लाख रुपयांना खरेदी करण्यात आली. १८१७ च्या सीताबर्डी युद्धादरम्यान, जेव्हा ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीने मराठ्यांचा पराभव केला तेव्हा ही तलवार भारतातून बाहेर काढण्यात आली असे मानले जाते.
तलवार घेण्यासाठी महाराष्ट्राचे मंत्री स्वतः लंडनला गेले होते
या तलवारीच्या लिलावाची बातमी २८ एप्रिल रोजी समोर आली. त्यानंतर लंडनमधील भारतीय दूतावासाशी संपर्क साधण्यात आला आणि लिलावात सहभागी होण्यासाठी मध्यस्थ नियुक्त करण्यात आला. शेलार म्हणाले की ते स्वतः कायदेशीर औपचारिकता पूर्ण करण्यासाठी आणि कलाकृतीचा ताबा घेण्यासाठी लंडनला गेले होते. मंत्र्यांनी या संपादनाला राज्याचा ऐतिहासिक विजय म्हटले. शेलार यांना तलवार सुपूर्द करण्यात आली तेव्हा लंडनमध्ये मोठ्या संख्येने मराठी भाषिक नागरिक उपस्थित होते. या भेटीदरम्यान पुरातत्व विभागाचे उपसंचालक हेमंत दळवी हे देखील मंत्र्यांसोबत होते.
नागपूर भोसले राजघराण्याचे संस्थापक रघुजी भोसले प्रथम (१६९५-१७५५) यांना त्यांच्या लष्करी पराक्रमासाठी छत्रपती शाहू महाराजांनी 'सेनासाहेब सुभा' ही पदवी दिली होती. भोसले यांनी १७४५ आणि १७५५ मध्ये बंगालच्या नवाबाविरुद्ध मोहिमा राबवल्या, ज्यामुळे मराठ्यांचा प्रभाव बंगाल आणि ओडिशापर्यंत पोहोचला. ही तलवार मराठा 'फिरंग' शैलीचे एक उत्कृष्ट उदाहरण आहे, ज्यामध्ये सरळ, एकधारी युरोपियन बनावटीचे पाताळ आहे, मुल्हेरीच्या टेकडीवर सोन्याचे अलंकार आहेत आणि टेकडीजवळ देवनागरीमध्ये एक शिलालेख आहे, ज्यावर 'श्रीमंत राघोजी भोसले सेनासाहेब सुभा फिरंग' असे लिहिले आहे. राज्य सरकारने म्हटले आहे की हे शस्त्र मराठा लष्करी वारसा आणि त्या काळातील कारागिरीचे प्रतीक आहे. त्याचे पुनरागमन महाराष्ट्रासाठी एक महत्त्वाचा सांस्कृतिक क्षण बनला आहे.
