गर्भनिरोधक गोळ्या ही एकेकाळी सर्वात लोकप्रिय गर्भनिरोधक पद्धत होती. परंतु आता महिला त्यांच्या आरोग्याबाबत अधिक जागरूक झाल्यामुळे त्यांनी गर्भनिरोधक गोळ्यांऐवजी इतर पर्यायांना प्राधान्य देण्यास सुरुवात केली. यापैकी सर्वात लोकप्रिय कंडोम आहेत. नर आणि मादी दोन्ही कंडोम उपलब्ध असूनही, पुरुष कंडोम ही सध्या गर्भनिरोधकांची सर्वात लोकप्रिय पद्धत आहे. आता बहुतेक महिलांना तोंडी गर्भनिरोधक गोळ्या घेणे आवडत नाही याचे कारण काय आहे? कारण म्हणजे गर्भनिरोधक गोळ्यांचे आरोग्य धोके-
अवांछित गर्भधारणा टाळण्यासाठी गर्भनिरोधक गोळ्या एक विश्वासार्ह साधन होत्या. जे दररोज नियमितपणे घेतल्यास 99% प्रभावी आहे. असे असूनही महिला ते घेण्यास घाबरतात. ही चिंता अनावश्यक नाही. खरं तर, त्यांचे तात्काळ आणि दीर्घकालीन दुष्परिणाम कोणत्याही स्त्रीला त्रास देऊ शकतात. म्हणून त्यांना सर्वात कमी पसंतीची गर्भनिरोधक पद्धत मानली जाते. जाणून घेऊया गर्भनिरोधक गोळ्यांचे काय तोटे आहेत.
प्रथम आपण गर्भनिरोधक गोळ्यांबद्दल जाणून घेऊया
ही एक प्रकारची मौखिक गर्भनिरोधक पद्धत आहे जी हार्मोन्स वापरून गर्भधारणा रोखते. तोंडी म्हणजे तोंडाने घेतले जाते. गर्भनिरोधक म्हणजे गर्भधारणा रोखण्याची कोणतीही पद्धत. या गोळ्यांमध्ये हार्मोन्स असतात जे मासिक पाळी नियंत्रित करतात, PMS लक्षणे कमी करतात, गर्भाशयाच्या आणि गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करतात आणि एंडोमेट्रिओसिसचा उपचार करतात. बर्याच लोकांसाठी, ही गोळी त्यांच्या दैनंदिन दिनचर्याचा एक भाग आहे. जेव्हा तुम्ही ते दररोज घेतात, नेमके ठरवल्याप्रमाणे, ते 99% पर्यंत गर्भधारणा रोखतात.
गर्भनिरोधक गोळ्या कशा काम करतात?
या गोळ्या गर्भधारणा टाळण्यासाठी हार्मोन्स वापरतात, ज्यामुळे शुक्राणूंना अंड्याचे फलित होण्यापासून प्रतिबंध होतो. ते तुमच्या गर्भाशयात बदल घडवून आणतात ज्यामुळे तुम्ही गोळी घेताना गर्भधारणा करू नये. हे ओव्हुलेशन प्रतिबंधित करते किंवा कमी करते. ग्रीवाच्या श्लेष्माला घट्ट करते, जे शुक्राणूंना गर्भाशयात प्रवेश करण्यापासून प्रतिबंधित करते. तुमच्या गर्भाशयाचे अस्तर पातळ करते.
गर्भनिरोधक गोळ्यांचे तोटे
गर्भनिरोधक गोळ्या डॉक्टरांच्या सल्ल्याने घेतल्या जाऊ शकतात परंतु त्या जास्त प्रमाणात घेणे आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते कारण त्यामुळे अनेक आरोग्य धोके असू शकतात. हे घेतल्यानंतर, तुम्हाला स्तनाची सूज किंवा वेदना, खूप रक्तस्त्राव, मूड बदलणे, हलकी डोकेदुखी आणि पोटदुखी यांसारखी लक्षणे देखील दिसू शकतात. ज्यामुळे महिलांमध्ये अशक्तपणा येऊ शकतो.
तसेच तुम्हाला यापैकी कोणतीही लक्षणे आढळल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. ही लक्षणे यकृताचे आजार, मूत्राशयाचे आजार, पक्षाघात, रक्त गोठणे, उच्च रक्तदाब, हृदयविकार, पक्षाघात, स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका, मानसिक आरोग्य समस्या, वजन वाढणे, वंध्यत्वाचा धोका कायम आहे. हे आहेत-
पोटदुखी
छातीत दुखणे
डोकेदुखी
डोळ्यांच्या समस्या
गंभीर पाय सूज
काही दीर्घकालीन तोटे आहेत का?
तथापि हार्मोनल गर्भनिरोधक पद्धती बहुतेक लोकांसाठी सुरक्षित असतात, जर त्यांना डॉक्टरांनी मान्यता दिली असेल. परंतु काही लोकांसाठी, गर्भनिरोधक गोळ्यांच्या दीर्घकालीन दुष्परिणामांमध्ये रक्त गोठणे आणि काही कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. हे तुम्ही निवडलेल्या गर्भनिरोधक गोळीच्या प्रकारावर अवलंबून आहे.
रक्त गोठणे- गोळ्या घेत असलेल्या लोकांमध्ये रक्त गोठण्याचा धोका जास्त असतो. उच्च इस्ट्रोजेन गोळ्या हा धोका आणखी वाढवतात. काही प्रकरणांमध्ये, या गुठळ्या रक्तप्रवाहातून मेंदू, फुफ्फुस आणि हृदयापर्यंत गेल्यास ते जीवघेणे ठरू शकतात.
हृदयरोग आणि पक्षाघात- गोळ्या घेणाऱ्या लोकांमध्ये स्ट्रोक किंवा हृदयविकाराचा धोका जास्त असू शकतो. काही अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की इस्केमिक स्ट्रोकचा धोका (जो अडथळ्यामुळे होतो) प्रत्येक 10 मायक्रोग्राम इस्ट्रोजेन अधिक पाच वर्षांच्या तोंडी गर्भनिरोधक वापरासाठी वाढतो. गोळ्यांमधील इस्ट्रोजेनच्या डोसमुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो.
स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका- काही अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की जे लोक गोळी घेतात त्यांना स्तनाचा कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते जे तोंडी गर्भनिरोधक वापरत नाहीत. त्यात आढळणारा सिंथेटिक इस्ट्रोजेन हा मुख्य चिंतेचा विषय आहे.
मायग्रेन- ज्या लोकांना मायग्रेन डोकेदुखीचा अनुभव येतो त्यांनी इस्ट्रोजेन असलेल्या गर्भनिरोधक गोळ्या टाळल्या पाहिजेत. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (डब्ल्यूएचओ) 35 वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या लोकांना मायग्रेनचा अनुभव घेत असलेल्या इस्ट्रोजेन असलेल्या गोळ्या वापरण्याची शिफारस करत नाही. दुसरीकडे, ज्यांना मासिक पाळी दरम्यान मायग्रेनचा सामना करावा लागतो त्यांच्यासाठी ते फायदेशीर ठरू शकतात.
मूत्राशय संक्रमण- संशोधनात असे दिसून आले आहे की काही हार्मोनल गर्भनिरोधक गोळ्या पित्ताशयाच्या आजाराचा धोका वाढवू शकतात, परंतु तोंडी गर्भनिरोधक त्यापैकी नाहीत. डेपो-प्रोव्हरामध्ये प्रोजेस्टिन आणि लेव्होनॉर्जेस्ट्रेल इंट्रायूटरिन डिव्हाइस (IUD) वापरल्याने हा धोका वाढतो. हे हेपॅटोसेल्युलर एडेनोमास सुमारे 4% प्रकरणांमध्ये कर्करोगात बदलू शकतात.
या ट्यूमर फुटू शकतात आणि रक्तस्त्राव होऊ शकतात, म्हणून ट्यूमर असलेल्या लोकांनी तोंडी गर्भनिरोधक टाळणे महत्वाचे आहे.
तुम्ही गर्भनिरोधक गोळ्या घेत असाल तर या गोष्टी लक्षात ठेवा
दारू आणि धूम्रपान करू नका.
जर तुम्ही स्तनपान करत असाल तर त्यांचे सेवन टाळा.
सर्वोत्तम परिणाम मिळविण्यासाठी दररोज एकाच वेळी गोळ्या घ्या.
या गोळ्या लैंगिक आजारांपासून संरक्षण देत नाहीत.
आपण गोळी घेणे विसरल्यास काय करावे याची योजना करा.
जर तुम्ही गोळी घ्यायला विसरलात तर तुमच्यासोबत कंडोमसारखा बॅकअप ठेवा.
गोळीसह दिलेली माहिती काळजीपूर्वक वाचा आणि सूचनांचे अनुसरण करा
तुमचा नुकताच गर्भपात किंवा गर्भपात झाला असेल तर या गोळ्या घेणे टाळा.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की गर्भनिरोधकांची निवड वैयक्तिक पसंती आणि आरोग्य स्थितीवर आधारित असावी. त्यामुळे गर्भनिरोधकाबाबत कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे गरजेचे आहे.
अस्वीकरण : चिकित्सा, आरोग्य संबंधी उपाय, योग, धर्म, ज्योतिष इतर विषयांवर वेबदुनिया मध्ये प्रकाशित लेख व समाचार केवळ आपल्या माहितीसाठी आहे. वेबदुनिया याला दुजोरा देत नाही. या संबंधी कोणतेही उपाय अमलात आणण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
