जर तुम्ही नियमितपणे UPI वापरत असाल तर ही माहिती तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाची आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने UPI व्यवहार अधिक सुरक्षित करण्यासाठी नवीन नियम जारी केले आहेत, जे 1 एप्रिल2025 पासून लागू होतील. या बदलांचा उद्देश डिजिटल पेमेंट सिस्टम सुरक्षित आणि पारदर्शक बनवणे आहे.
एनपीसीआयनुसार बँकांना त्यांच्या सिस्टम मधून बंद केलेले किंवा नवीन ग्राहकांना पुन्हा नियुक्त केलेले मोबाईल नंबर काढून टाकावे लागणार. UPI व्यवहारांमध्ये त्रुटी टाळण्यासाठी हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.
16 जुलै 2024 रोजी झालेल्या बैठकीत, एनपीसीआयने निर्णय घेतला की बँका आणि पेमेंट सेवा प्रदात्यांकडे (पीएसपी) त्यांचा डेटा दर आठवड्याला अपडेट करावा लागेल.
या प्रक्रियेत, जे मोबाईल नंबर आता बंद आहेत किंवा दुसऱ्या ग्राहकांना देण्यात आले आहेत त्यांची यादी काढून टाकली जाईल.
यामुळे चुकीच्या क्रमांकावर व्यवहार होण्याची शक्यता कमी होईल आणि सुरक्षितता वाढेल.
एनपीसीआयने लागू केलेल्या या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांचा सकारात्मक परिणाम खालीलप्रमाणे दिसून येतो:
UPI व्यवहारांमध्ये सुरक्षा वाढेल: चुकीच्या नंबरवर पैसे पाठवण्याच्या घटना कमी होतील.
फसवणुकीच्या घटना कमी होतील: क्रमांक अपडेट प्रक्रियेमुळे, घोटाळे आणि फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होईल.
UPI चा अनुभव सुधारेल: वापरकर्ते व्यवहारांमध्ये अधिक आरामदायक आणि सुरक्षित वाटतील.
बँका आणि पेमेंट सेवा प्रदात्यांसाठी नवीन सूचना
एनपीसीआयने बँका आणि यूपीआय सेवा प्रदात्यांना हे नियम लागू करण्यासाठी ३१ मार्च 2025 पर्यंतचा वेळ दिला आहे.
1 एप्रिल 2025पासून सर्व बँकांना मासिक अहवाल NPCI ला सादर करावे लागतील.
या अहवालात एकूण UPI आयडी, सक्रिय वापरकर्त्यांची संख्या, अपडेटेड मोबाइल नंबरद्वारे केलेले व्यवहार आणि स्थानिक पातळीवर सोडवलेले नंबर-आधारित व्यवहार यांचा तपशील असेल.
UPI वापरकर्त्यांनी काय करावे?
एनपीसीआयच्या नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांमुळे, यूपीआय वापरकर्त्यांनी खालील गोष्टींची विशेष काळजी घ्यावी:
नोंदणीकृत मोबाईल नंबर अपडेट करा: जर तुम्ही अलीकडेच तुमचा मोबाईल नंबर बदलला असेल, तर तो तुमच्या बँक आणि UPI अॅपमध्ये त्वरित अपडेट करा.
UPI अ‍ॅप्सकडून येणाऱ्या सूचनांवर लक्ष ठेवा: UPI अ‍ॅप्स आता नंबर अपडेटसाठी स्पष्ट संमती घेतील. यासाठी, 'ऑप्ट-इन' पर्याय दिला जाईल, जेणेकरून वापरकर्त्याच्या मंजुरीशिवाय कोणताही बदल केला जाणार नाही.
बँकेशी संपर्क साधा: जर तुमचा जुना मोबाईल नंबर बंद असेल तर ताबडतोब बँकेला कळवा जेणेकरून तुमच्या खात्याची सुरक्षितता अबाधित राहील.
पैसे मिळण्यात अडथळा: जर एखाद्या ग्राहकाचा नंबर अपडेट केला नसेल तर त्यांना UPI द्वारे पैसे मिळण्यात अडचणी येऊ शकतात.
