१५ ऑगस्ट रोजी स्वातंत्र्यदिन का साजरा केला जातो? इतिहास जाणून घ्या

मंगळवार, 12 ऑगस्ट 2025 (11:11 IST)
भारतात १५ ऑगस्ट हा दिवस स्वातंत्र्यदिन म्हणून साजरा केला जातो कारण याच दिवशी, १९४७ साली, भारताला ब्रिटिश राजवटीपासून स्वातंत्र्य मिळाले. यंदा २०२५ मध्ये भारत आपला ७९ वा स्वातंत्र्यदिन साजरा करेल. हा दिवस भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या यशाचा आणि देशाच्या स्वायत्ततेचा उत्सव आहे. या दिवशी पंतप्रधान लाल किल्ल्यावरून राष्ट्रध्वज फडकवतात आणि देशाला संबोधित करतात. देशभरात विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम, परेड आणि देशभक्तीपर उपक्रम आयोजित केले जातात. स्वातंत्र्यदिन आपल्याला स्वातंत्र्यसैनिकांच्या बलिदानाची आठवण करून देतो. या दिवशी देशभरात ध्वजारोहण, परेड आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम होतात, जे आपली देशभक्ती आणि एकतेची भावना बळकट करतात.
 
स्वातंत्र्यदिनाचा इतिहास: ब्रिटिश राजवट आणि स्वातंत्र्यलढा: १८५७ च्या पहिल्या स्वातंत्र्ययुद्धापासून (सिपाही बंड) सुरू झालेला भारतीय स्वातंत्र्यलढा १९४७ पर्यंत अनेक टप्प्यांतून गेला. महात्मा गांधी, जवाहरलाल नेहरू, सुभाषचंद्र बोस, भगतसिंग, सरदार वल्लभभाई पटेल यांसारख्या नेत्यांनी आणि असंख्य स्वातंत्र्यसैनिकांनी ब्रिटिश राजवटीविरुद्ध लढा दिला. अहिंसक चळवळी (जसे, दांडी मीठ सत्याग्रह, असहकार चळवळ) आणि सशस्त्र क्रांतिकारी कृत्यांनी स्वातंत्र्याची मागणी तीव्र केली.
 
स्वातंत्र्याची घोषणा: दुसऱ्या महायुद्धानंतर ब्रिटन आर्थिक आणि राजकीयदृष्ट्या कमकुवत झाले. यामुळे भारताला स्वातंत्र्य देण्याचा दबाव वाढला. १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी, पहाटे १२ वाजता, भारताला स्वातंत्र्य मिळाले. जवाहरलाल नेहरू यांनी "ट्रिस्ट विथ डेस्टिनी" हे ऐतिहासिक भाषण केले. याच दिवशी, भारताचे पहिले पंतप्रधान म्हणून नेहरू यांनी शपथ घेतली, आणि भारत एक स्वतंत्र राष्ट्र बनला.
 
फाळणी आणि स्वातंत्र्य: स्वातंत्र्यासोबतच भारताची फाळणी होऊन पाकिस्तान हा स्वतंत्र देश निर्माण झाला, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात स्थलांतर आणि हिंसाचार झाला. तरीही, १५ ऑगस्ट हा भारतीय स्वातंत्र्याचा आणि नव्या सुरुवातीचा प्रतीकात्मक दिवस बनला.
 
स्वातंत्र्यदिनाचे महत्त्व: हा दिवस स्वातंत्र्यसैनिकांच्या बलिदानाची आठवण करतो. देशाच्या एकता, अखंडता आणि प्रगतीचे प्रतीक आहे. नागरिकांमध्ये देशभक्ती आणि राष्ट्रीय अभिमानाची भावना वाढवतो.
 
स्वातंत्र्यदिन हा केवळ उत्सव नसून, भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी दिलेल्या लढ्याची आणि देशाच्या भविष्यासाठीच्या जबाबदारीची आठवण आहे.

वेबदुनिया वर वाचा

संबंधित माहिती