देशातील सर्वात श्रीमंत मंदिर तिरुपती बालाजीशी अनेक रहस्ये जोडलेली आहेत. या मंदिराच्या दर्शनासाठी देश-विदेशातून भाविक मोठ्या संख्येने येतात. मात्र, कोरोनामुळे येथे सध्या अनेक निर्बंध लादण्यात आले आहेत. या मंदिराची सर्वात खास गोष्ट म्हणजे भक्त त्यांच्या डोक्याचे केस दान करून (Baal Daan Karna) जातात. जगातील इतर कोणत्याही मंदिरात असे क्वचितच घडते. तिरुपती बालाजीमध्ये एखादी व्यक्ती जितके केस दान करते त्याच्या 10 पट केस देव देतो, असे म्हटले जाते. येथे केस दान करणाऱ्यांवर माता लक्ष्मीची विशेष कृपा असते.
महिलाही केस दान करतात
भगवान व्यंकटेश्वराच्या या मंदिरात केवळ पुरुषच नाही तर महिलाही केस दान करतात. पैसे मिळण्यासोबतच महिला अनेक नवसही मागतात आणि नवस पूर्ण झाल्यावर त्या आपले लांब केस दान करतात. तिरुपती बालाजीला केस दान करून जो माणूस जातो तो केसांच्या रूपाने आपली पापे आणि दुष्कृत्ये सोडून जातात, असेही म्हटले जाते. यामुळे भगवंताची त्यांच्यावर सदैव कृपा राहते. येथे दररोज 20 हजार लोक केस दान करतात. यासाठी येथे दररोज ५०० हून अधिक नाई आपली सेवा देतात.
...म्हणूनच केसांचे दान केले जाते
तिरुपतीमध्ये केस दान केल्याने देवी लक्ष्मीचा आशीर्वाद आणि इच्छा पूर्ण होण्यामागे पौराणिक कारण आहे. पौराणिक कथेनुसार, प्राचीन काळी भगवान बालाजीच्या देवतेवर मुंग्यांचा डोंगर तयार झाला होता. रोज एक गाय त्या डोंगरावर यायची आणि दूध देऊन निघून जायची. यामुळे गाईच्या मालकाला राग आला आणि त्याने गायीला कुऱ्हाडीने मारले. या हल्ल्यात बालाजीच्या डोक्यालाही दुखापत झाली, तसेच त्यांच्या डोक्याचे केसही गळून पडले. त्यानंतर त्यांची आई नीला देवी यांनी केस कापून बालाजीच्या डोक्यावर ठेवले. असे केल्याने देवाची जखम लगेच बरी झाली.
यावर प्रसन्न होऊन भगवान नारायण म्हणाले की केसांमुळे शरीराला सौंदर्य प्राप्त होते आणि तुम्ही ते माझ्यासाठी सहज सोडले. म्हणूनच आजपासून जो माझ्यासाठी केसांचा त्याग करेल, त्याची प्रत्येक इच्छा पूर्ण होईल. तेव्हापासून भाविक बालाजी मंदिरात केशवपन करत आहेत. आजही तिरुपती बालाजीच्या मंदिराजवळ असलेल्या डोंगराला नीलादरी हिल्स म्हणतात आणि त्याजवळ आई नीला देवीचे मंदिरही आहे.
