Dev Uthani Ekadashi 2025 प्रबोधिनी स्मार्त एकादशी कधी? पूजा पद्धत आणि उपाय जाणून घ्या

प्रबोधिनी एकादशी, ज्याला देवउठनी एकादशी किंवा हरिप्रबोधिनी एकादशी असेही म्हणतात, कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील एकादशीला साजरी केली जाते. या दिवशी भगवान विष्णू चार महिन्यांच्या योगनिद्रेतून जागे होतात, असे मानले जाते. स्मार्त परंपरेनुसार या एकादशीची पूजा विशेष पद्धतीने केली जाते. खाली स्मार्त परंपरेनुसार प्रबोधिनी एकादशीची पूजा विधी मराठीत दिली आहे:

प्रबोधिनी एकादशी २०२५ तारीख आणि शुभ वेळ

२०२५ मध्ये प्रबोधिनी एकादशी (देवउठनी एकादशी) १ नोव्हेंबर २०२५ रोजी शनिवारला साजरी केली जाईल.

एकादशी तिथी: सुरुवात तारीख - १ नोव्हेंबर २०२५, शनिवार, सकाळी ९:१५

एकादशी तिथी: समाप्ती तारीख - २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार, सकाळी ७:५५

व्रत (पारण) वेळ - २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार, सकाळी ९:३० ते सकाळी ११:४५

देव प्रबोधिनी एकादशी व्रत विधी

सकाळी लवकर उठून स्नान करा. स्वच्छ वस्त्र परिधान करा.

घर आणि पूजा स्थळ स्वच्छ करा. पूजा स्थळावर गंगाजल शिंपडा.

व्रताचा संकल्प करा: “मी भगवान विष्णूंची कृपा आणि मोक्ष प्राप्तीसाठी प्रबोधिनी एकादशीचे व्रत करतो/करते.”

पूजा स्थळावर एक चौकीवर स्वच्छ वस्त्र पसरा.

भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मी यांची मूर्ती किंवा चित्र स्थापित करा.

तुळशीपत्र, चंदन, कुंकू, अक्षता (तांदूळ), फुले, धूप, दीप, नैवेद्य (प्रसाद), आणि पंचामृत (दूध, दही, तूप, मध, साखर यांचे मिश्रण) तयार ठेवा.

दीप प्रज्वलन करा आणि भगवान विष्णूंचा ध्यान करा.

भगवान विष्णूंना तुळशीपत्र, चंदन आणि कुंकू अर्पण करा.

फुलांची माला किंवा फुले अर्पण करा.

धूप आणि दीपाने आरती करा.

पंचामृत आणि नैवेद्य (खीर, फळे, मिठाई इ.) भगवंताला अर्पण करा.

भगवान विष्णूंच्या मंत्रांचा जप करा, जसे:

ॐ नमो भगवते वासुदेवाय नमः

ॐ नमो नारायणाय नमः

विष्णू सहस्रनाम किंवा श्री विष्णू मंत्राचा पाठ करा.

प्रबोधिनी एकादशी व्रत कथा वाचा किंवा ऐका.

स्मार्त परंपरेत या दिवशी तुळशी विवाहाचे आयोजनही केले जाऊ शकते. तुळशीच्या रोपट्याला सजवून त्याचा विवाह शालिग्राम (भगवान विष्णूंचे प्रतीक) यांच्याशी करा.

तुळशी मंत्र: ॐ श्री तुलस्यै नमः याचा जप करा.

तुळशीच्या रोपट्याला दीप, फुले आणि प्रसाद अर्पण करा.

दिवसभर उपवास करा.

संध्याकाळी पुन्हा भगवान विष्णूंची पूजा करा आणि आरती करा.

दान: गरजूंना अन्न, वस्त्र, किंवा दक्षिणा दान करा.

दुसऱ्या दिवशी (द्वादशीला) सकाळी स्नान करून भगवान विष्णूंची पूजा करा.

ब्राह्मण किंवा गरजूंना भोजन देऊन दान करा.

त्यानंतर स्वतः अन्न ग्रहण करून व्रत सोडा.