माझे प्रिय आदरणीय मुख्याध्यापक, आदरणीय शिक्षक आणि माझ्या प्रिय मित्रांनो, आज मराठा साम्राज्याचे महान संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराज यांची जयंती आहे.
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म 19 फेब्रुवारी 1663 रोजी पुणे जिल्ह्यातील शिवनेरी किल्ल्यावर झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव शहाजी भोसले आणि आईचे नाव जिजाबाई होते.
शहाजी हे विजापूर सुलतानाच्या सैन्यात अधिकारी होते. जिजाबाईंनी अनेकदा रामायण आणि महाभारताच्या कथा शिवाजींना सांगितल्या. या कारणांमुळे शिवाजी महाराजांचे देशावर नितांत प्रेम होते तसेच त्यांचे कणखर चारित्र्य होते. त्याची आई गुणवान वीर स्त्री होत्या. त्यांच्या माताजींनी त्यांना तलवारबाजी, घोडेस्वारी इत्यादी शिकवले होते.
लहानपणीच शिवाजी आपल्या वयाच्या पोरांना एकत्र करून किल्ले लढवण्यासाठी आणि बांधण्यासाठी त्यांचा नेता बनत असे. वयाच्या सोळाव्या वर्षी त्यांनी पुण्यातील तोरणदुर्गवर हल्ला केला आणि जिंकला. दादोजी कोंडदेव यांच्याकडून त्यांना युद्धशास्त्राचे प्रशिक्षण आणि प्रशासनाची समज मिळाली.
अफझलखानासारख्या बलाढ्य सरदाराला त्यांनी अतिशय हुशारीने ठार मारले होते. शाइस्ता खानला त्यांनी असा धडा शिकवला की तो मरेपर्यंत विसरला नाही.
ते एक कुशल योद्धा होते. त्याने स्वबळावर शत्रूंचा पराभव केला म्हणूनच त्यांच्या धाडसी शौर्यामुळे त्यांना आदर्श आणि महान राष्ट्रपुरुष म्हटले जाते.
ते बहुगुणसंपन्न, शूर, बुद्धिमान, दयाळू शासक होते. त्यांच्या सैन्यात मुस्लिम वीर आणि लढवय्ये होते. ते कोणत्याही धर्माच्या विरोधात नव्हते. जातीय वादात लोक अडकावे हे त्यांना मान्य नव्हते. स्त्रियांच्या आदराचे ते कट्टर समर्थक होते. हल्ला करताना कोणत्याही महिलेला इजा होऊ नये, अशा कडक सूचना त्यांनी सैनिकांना दिल्या होत्या.
महाराष्ट्रातील लोकप्रिय संत रामदास आणि तुकाराम यांचाही त्यांच्यावर प्रभाव होता. त्यांचे व्यक्तिमत्व इतके मनमोहक होते की त्यांना भेटणारा प्रत्येकजण त्याच्यावर प्रभावित होत असे.
3 एप्रिल 1680 रोजी रायगडावर छत्रपती शिवाजी महाराजांचा मृत्यू झाला.
ते केवळ मराठा राष्ट्राचे निर्माते नव्हते तर मध्ययुगातील सर्वोत्तम मूळ प्रतिभा होते. महाराष्ट्रातील विविध जातींमधील संघर्ष संपवून त्यांना एकत्र बांधण्याचे श्रेय शिवाजीला जाते.
त्यांच्या विचारांची आज आपल्याला नितांत गरज आहे. असा राष्ट्रनिर्माता आपल्या देशाच्या मातीत जन्माला आला याचा आपणा सर्वांना अभिमान असायला हवा. अशी व्यक्तिमत्त्वे समाजात निर्माण करण्याची गरज आहे. मला आशा आहे की सर्व त्यांचे समृद्ध विचार अंगीकारून आपल्या देशाचे नाव जगात उंचावतील.
जे लोक मानव नसतात ते खरे तर देवदूत असतात ज्यांची प्रत्येक युगात सर्वत्र पूजा केली जाते. ते प्रत्येक सच्च्या माणसाच्या हृदयात वास करतात, त्यांच्या कथा युगानुयुगे अजरामर राहतील.
