बांके बिहारी मंदिर भारतमध्ये उत्तर प्रदेश मधील मथुरा जिल्ह्यातील वृंदावन धाममधील रमण रेती वर स्थापित आहे. हे भारतातील प्राचीन आणि प्रसिद्ध मंदिरांपैकी एक आहे. बांके बिहारी श्री कृष्णाचे एक रूप आहे. जे यामध्ये प्रदर्शित करण्यात आले आहे. याचे निर्माण स्वामी हरिदास यांनी केले होते.
बांके बिहारी मंदिर इतिहास-
बांके बिहारी हे मंदिर श्री वृन्दावन धामच्या एका सुंदर परिसरात वसलेले आहे. बांके बिहारी मंदिराचे निर्माण 1860 मध्ये झालेले आहे. हे मंदिर राजस्थानी वास्तु कलेचा एक नमुना आहे. स्वामी हरिदास जी भगवान श्रीकृष्णाचे मोठे भक्त होते. तसेच त्यांचा संबंध निम्बर्क पंथशी होता. या मंदिराचे 1921 मध्ये स्वामी हरिदासजी यांच्या अनुयायीव्दारा पुनर्निर्माण करण्यात आले होते.
वृंदावन मध्ये स्थापित बांके बिहारी यांची प्रतिमा काळ्या रंगाची आहे. मान्यता आहे की, या मूर्तीमध्ये साक्षात भगवान श्री कृष्णा आणि राधा रानी सामावलेले आहे.या प्रतिमेचे दर्शन घेतल्यास राधा कृष्णचे दर्शन घेतल्याचे पुण्य मिळते.
प्रत्येक वर्षी मार्गशीर्ष महिन्यातील पंचमी तिथिला इथे बांके बिहारी प्रकटोत्सव साजरा करण्यात येतो. वर्षातून केवळ याच दिवशी बांके बिहारी यांच्या चरणांचे दर्शन होते. यादिवशी यांच्या चरणांचे दर्शन करणे भाग्याचे मानले जाते.
बांके बिहारी मंदिर समोर दरवाजावर नेहमी एक पडदा लावला असतो आणि तो पडदा एक-दोन मिनिटांच्या अंतराने बंद करून उघडला जातो अशा आख्यायिका आहेत.
एकदा एक भक्त पाहत होता त्याच्या भक्तीने वशीभूत होऊन श्री बांके बिहारी पळून गेलेत. पुजारीने जेव्हा मंदिराचे दरवाजे उघडले. तर तिथे श्री बांके बिहारी दिसले नाही. तेव्हापासून ठाकूरजींचा पडदा झलक दर्शनावेळी उघडायचा आणि बंद ठेवायचा असा नियम करण्यात आला. अशा अनेक कथा लोकप्रिय आहेत.
लोकांचा असा विश्वास आहे की जो कोणी बांके बिहारी मंदिरात जातो, बांके बिहारी जी त्याच्या मनोकामना पूर्ण करतात. तसेच बांके हे नाव कसे पडले ते जाणून घ्या, बासरी वाजवताना भगवान श्री कृष्णाची मुद्रा आहे, डाव्या गुडघ्याजवळ मुंडण आहे. त्यामुळे बासरी धरण्यासाठी सरळ हात वाकलेला राहिला. त्याचप्रमाणे त्याचं डोकंही या काळात एका बाजूला थोडं झुकलं होतं. म्हणून त्यांना बांके बिहारी असे म्हणतात.
बांके बिहारी मंदिर मथुरा जावे कसे?
विमानमार्ग- मथुरा पासून 46 किमी दूर खेरिआ एयर पोर्ट आहे. तसेच आगरा विमानतळ मथुरा पासून 136 किमी आहे. विमानतळावरून कॅप किंवा टॅक्सी ने मंदिरापर्यंत सहज जात येते.
रेल्वे मार्ग-
देशातील अनेक मोठ्या रेल्वे स्टेशनवरून मथुरा येथे जाण्यासाठी रेल्वे उपलब्ध आहे. मथुरा रेल्वे मार्ग अनेक मोठ्या जंक्शन स्टेशनला जोडलेला आहे.
रस्ता मार्ग-
मथुरा शहर अनेक मोठ्या शहरांना बस मार्ग द्वारा जोडलेले आहे.
